Baxtiyor mengliyev

Eo rus
 (“Men qishloqqa!”). 
Ikkinchisi debdi: 
–
 
I
 (“Boraver”)! 
Bu eng kichik, shu bilan birga, barcha jumlalarga xos belgilarga 
ega  bo‘lgan  to‘la  ma’nodagi  tugal  jumla.  Xo‘sh,  bu  jumlaning 
elementlari qaysilar? 
41

---

1)
 
[i]
 – fonemaning nutqiy varianti, quloq bilan eshitiladi, i 
harf sifatida ko‘z bilan ko‘rilib, o‘qiladi; 
2)
 
i
  –  o‘zak  (umuman  olganda,  morfema),  qandaydir 
tushunchani ifodalaydigan element, birlik; 
3)
 
i
  –  muayyan  hodisani  anglatuvchi  so‘z  (buyruq 
maylidagi, ikkinchi shaxsdagi, hozirgi-kelasi zamon fe’li); 
4)
 
i
  –  axborot  mazmuniga  ega  bo‘lgan  shaxsi  aniq,  yig‘iq, 
sodda gap. 
Kichkinagina  “
i
”  da  tilning  barcha  birliklari  mujassam:  1) 
fonema; 2) morfema; 3) leksema; 4) sintaktik qurilma. 
Tilda shundan boshqa xildagi narsa yo‘q bo‘lishi ham mumkin 
emas.  
Nega  olim  til  strukturasini  tushuntirish  uchun  aynan  shu 
misolni  keltirdi.  Tilda  miqdor  emas,  balki  sifat  rol  o‘ynaydi. 
Demak, til miqdoriy emas, balki sifatiy birliklardan iborat. Sifat esa 
vazifa, funksiya demakdir
7
.