Baxriddinova n. M. Zaripova m. D


  Jami  24 soat  161



Download 2,71 Mb.
Pdf ko'rish
bet115/127
Sana15.04.2022
Hajmi2,71 Mb.
#555551
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   127
Bog'liq
3c105cf302a0ebe6376ffefa1bac8cfe ekologiya

 

Jami 
24 soat 


161 
 
 
 
 
TARQATMA 
MATERIALLAR 
 


162 
ATROF MUHITNI MUHOFAZA QILISH MUAMMOLARINING DOLZARBLIGI. 
Ekologik muammo deganda insonning tabiatga ko’rsatayotgan ta’siri bilan bog’liq 
holda tabiatning insonga aks ta’siri, ya’ni uning hayotida, iqtisodiyotida xo’jalik ahamiyatiga 
molik bo’lgan jarayonlar, tabiiy hodisalar bilan bog’liq har qanday hodisa tushuniladi. Masalan, 
iqlimning o’zgarishi yoki suv toshqini natijasida paydo bo’ladigan muammolar, ishlab 
chiqarish korxonalarida vujudga keladigan ba’zi bir favqulodda vaziyatlar va hodisalar, ba’zi 
bir hayvonot turlarining bir joydan ikkinchi joyga. ko’chib borishi va hokazolar, ekologik 
muammo bo’la oladi. 
Ekologik muammolarni ko’lami va dolzarbligiga qarab 3 guruhga ajratish mumkin. 
1.Umumbashariy (global) ekologik muammolar. Bu guruhga ozon qatlamining 
siyraklanishi, “Atmosferaning dimiqishi”, chuchuk suv muammolari misol bo’la 
oladi. 
2.Mintaqaviy (regional) ekologik muammolar. Bu guruhga Orol dengizining qurib 
borishi, Arnasoy ko’llari atrofidagi ekologik muammolar, Sarez ko’li muammosi va 
boshqalar misol bo’la oladi. 
3.Mahalliy (lokal) ekologik muammolar. Bu guruhga sanoat korxonalari joylashgan 
mintaqalarda (masalan, Navoiy, Angren, Olmaliq, Chirchiq va b.) tabiatni muhofaza 
qilish muammolari, suv tanqisligi muammolari, chiqindilar, pestisidlar, gerisidlar va 
boshqa kimyoviy moddalar bilan bog’liq agrosanoat ekologik muammolari misol 
bo’la oladi. 
“Ekologiya” yunoncha so’z bo’lib, “oykos”–uy va “logos”–fan, ta’limot degan 
ma’nolarni anglatadi. Bu atamani 1866 yilda nemis biolog-darvinist olimi Ernest Gekkel 
“Organizmlar marfologiyasining umumiy prinsiplari” asarida izohlab bergan edi. E.Gekkel 
“umumiy ekologiya” ni tirik organizmlarning atrof-muhit bilan o’zaro aloqalarini va ta’sirini 
o’rganadigan fan deb, ta’riflagan edi. 
Umumiy ekologiya biologiya fanining bir bo’lagi bo’lsa-da, ammo botanika, zoologiya 
nisbatan yangi fan bo’lib, u XX asrning boshlarida rivojlana boshladi. 
Ekologiya tirik organizmlarning yashash sharoiti va ulariing o’zi yashab turgan muhit 
bilan o’zaro murakkab munosabatlari, hamda shu asosda vujudga keladigan qonuniyatlarni 
o’rganadi. Ya’ni tirik mavjudot va uning ma’lum hududiga mos keladigan muhitlaridan iborat 
tizimlar tabiatini tadqiq yetadi. Bu esa ekologik tizimlar yoki ekotizimlar deb ataladi. 
Populyasiyalar, turlar, biosenozlar, biogeosenozlar va biosfera kabi tushunchalar 
ekologiya fanining asosiy tushunchalari va manbalari hisoblanadi. Shuning uchun umumiy 
ekologiya 4 bo’limga bo’lib o’rganiladi. 
1.Autekologiya 
2.Populyasiyalar ekologiyasi 
3.Sinekologiya 
4.Biosfera 

Download 2,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   127




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish