Baxmal iqtisodiyot va turizm texnikumi

1. Sug'urta tashkiloti hayotni sug'urta qilish borasida tuzilgan har bir shartnomada turli darajadagi sug'urta tarifini qo'llashi yoki daromadlilik me'yorini har bir shartnoma bo'yicha mustaqil ravishda hisoblab chiqishi va belgilashi mumkin. Hayotni sug'urta qilish klasslari bo'yicha daromadlilik me'yorlari qat'iy belgilangan bo'lishi, uning tarif stavkalariga o'zgarishlar kiritish esa, davlatning vakolatli organi bilan kelishilgan holda amalga oshirilishi lozim.
Cug'urta tashkilotlarida asosiy daromad va xarajatlar hisobi o'ziga xosligi bilan farq qiladi. Sug'urtani amalga oshirish, qonunchilikda man etilmagan boshqa faoliyat bilan shug'ullanish natijasida hisob raqamiga kelib tushgan pul mablag'larining jami uning daromadi hisoblanadi.
Sug'urta tashkiloti daromadlarini guruhlashning turli variantlari mavjud. Ular ichida manbalarga ko'ra, olingan daromadlarni uch guruhga bo'lishga asoslangan variant keng qo'llaniladi (1-chizma):
a) sug'urta faoliyatidan olingan daromadlar. Sug'urta operatsiyalarini amalga oshirishdan
¹ Qarang : Dubrovina T.A., Suxov V.A., Sheremet A.D. Auditorskaya deyatelnost v straxovanii. Uchebnoye posobiye pod red. prof. Sheremeta A.D.-M.: INFRA-M, 1997. s. 160.

3Qarang: Karimov I. A. «Iqtisodiyotni erkinlashtirish, resurslardan tejamkorlik bilan foydalanish - bosh yo'limiz». Prezident Islom Karimovning 2001 yilda Respublikani ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari, iqtisodiy islohotlarning borishini baholash hamda 2002 yilgi vazifalarga bag'ishlangan Vazirlar Mahkamasi yig'ilishida so'zlagan nutqi.// «Xalq so'zi» gazetasi, 2002 yil, 16 fevral.

2. 
   Islohotlar strategiyasi - mamlakatimiz iqtisodiy salohiyatini yuksaltirishdir. Prezident Islom Karimovning 2002 yilda mamlakatni ijtimoiy- iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2003 yilda iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirishning asosiy yo'nalishlariga bag'ishlangan Vazirlar Mahkamasi majlisidagi ma'ruzasi.// «Xalq so'zi» gazetasi, 2003 yil, 18 fevral.
   

Qarang: Erishgan marralarimizni mustahkamlab, islohotlar yo'lidan izchil borish - asosiy vazifamiz. Prezident I.Karimovning 2003 yilda mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2004 yilda iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirishning asosiy yo'nalishlariga bag'ishlangan Vazirlar Mahkamasi majlisidagi ma'ruzasi.// «Xalq so'zi» gazetasi, 2004 yil, 10 fevral.

4O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2005 yil 20 oktabrda bo'lib o'tgan majlisi materiallari.// «Xalq so'zi» gazetasi, 2005 yil, 21 oktabr.

5O'zbekiston Respublikasining «Sug'urta faoliyati to'g'risida»gi Qonuni, 3-modda.

6³ Qarang: Iqtisodiyotni erkinlashtirish va islohotlarni chuqurlashtirish - eng muhim vazifamiz. Prezident I.Karimovning 1999 yilda mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2000 yilda iqtisodiyotni erkinlashtirish va islohotlarni chuqurlashtirishning ustuvor yo'nalishlariga bag'ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma'ruzasi.// «Xalq so'zi» gazetasi, 2000 yil,16 fevral.

7

Qarang: Insurance: Principles and Practice. Compiled by David Bland, The Chartered Insurance Institute, Great Britain, 1993. p. 1 b. 3.

8Qarang: Insurance: Principles and Practice. Compiled by David Bland, The Chartered Insurance Institute, Great Britain, 1993. p.1 b. 4.

9Qarang: Yefimov S.L. Ensiklopedicheskiy slovar. Ekonomika i straxovaniye. M.: Serix -PEL, 1996. I-X, s. 347.

10O'zbekiston Respublikasining «Sug'urta faoliyati to'g'risida»gi Qonuni, 3-modda.

11 Sm. Teoreticheskiye osnovi postroyeniya straxovix tarifov// Ginzburg A.I.Straxovaniye. - SPb.: Piter, 2003, ss. 34-42, a takje, Sena straxovoy uslugi. Metodicheskiye osnovi rascheta straxovix tarifov// Teoriya i praktika straxovaniya. Uchebnoye posobiye - M.: Ankil, 2003, ss. 90-118.

12 Qarang: Sovremennbiy finansovo-kreditnbiy slovar./Pod сЬщ. red. M.G.Lapustbi, P.S.Nikolskogo. -M.: INFRA-M, 1999. s. 13.

13 Xuddi Yevropa mamlakatlaridagi kabi sug'urtachilar ishtirokidagi sug'urta kompaniyalari assotsiatsiyalari va maxsus (masalan, «Assamlee Pleniere des Socieetes d^, Assurances Dommages» kabi) texnik tashkilotlar tomonidan sug'urta «mahsulot»larini ko'rilishi ehtimol bo'lgan zararlar bo'yicha ishonchli darajada tarifikatsiyalash singari faoliyat O'zbekistonda yo'lga qo'yilganicha yo'q.

14 Qarang: Straxovoye delo. Uchebnik. Pod red. Reytmana L.I.-M.: Bankovskiy i birjevoy nauchno-konsultatsionnbiy sentr, 1992. s. 333.

15 "Xalq so'zi", 2000 yil 12 noyabr.

16Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг "Хорижий автотранспорт воситаларининг Узбекистан Республикаси божхона худудида булишининг кушимча шартлари тугрисида" 2000 йил 12 январь 11-сонли карори.

17 O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining "Tojikiston Respublikasi va Qirg'iziston Respublikasi avtotransport vositalari haydovchilarining uchinchi shaxslar oldida O'zbekiston Respublikasida fuqarolik javobgarligi to'g'risida" 2000 yil 18 fevraldagi 59-son qarori (Mazkur qarorga O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 27.11.2002 y. 413-son qaroriga muvofiq o'zgartirishlar kiritilgan).

18

Keltirilgan jumlalar O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining " Xorijiy avtotransport vositalarining O'zbekiston Respublikasi bojxona hududida bo'lishining qo'shimcha shartlari to'g'risida" 2000 yil 12 yanvar 11-sonli qaroridan olingan.