Batareyalar haqida malumot

Fotodiodlarning turlari
Fotodiodlarning bir nechta turlari mavjud, ularning afzalliklari bor.
p - i - n fotodiod
Pn mintaqasida bu Diod yuqori qarshilik va ichki o'tkazuvchanlikka ega bo'lgan qismga ega. Yorug'lik ta'sirida juft juftliklar va elektronlar paydo bo'ladi. Ushbu zonadagi elektr maydoni doimiy qiymatga ega, bo'sh joy zaryadi yo'q.
Ushbu yordamchi qatlam qulflash qatlamining quvvatini sezilarli darajada kamaytiradi va kuchlanishdan mustaqil. Bu diodlarning ishlaydigan chastota diapazonini kengaytiradi. Natijada, tezlik keskin oshadi va chastota 10 10 gertsga etadi. Ushbu qatlamning ortib borayotgan qarshiligi yorug'lik yo'qligida oqimni sezilarli darajada kamaytiradi. Yorug'lik oqimi p-qatlam orqali kirishi uchun u qalin bo'lmasligi kerak.
Ko'chki fotodiodlari
Ushbu turdagi diod yuqori sezgir yarimo'tkazgich bo'lib, u yorug'likni fotoelektrik effekt yordamida elektr tok signaliga o'zgartiradi. Boshqacha aytganda, bular ko'chkini ko'payishi ta'siri tufayli signalni kuchaytiradigan fotodetektorlardir.
1 - ohmik kontaktlar 2 - antireflektiv qoplama
Ko'chki fotodiodlari boshqa fotodetektorlardan farqli o'laroq sezgirroqdir. Bu ularni ahamiyatsiz yorug'lik kuchlariga qo'llash imkonini beradi.
Superlattices ko'chki fotodiodlarini loyihalashda ishlatiladi. Ularning mohiyati shundaki, tashuvchilarning ta'sirlanish ionlanishidagi sezilarli farqlar shovqinning pasayishiga olib keladi.
Yorugʻlik — inson koʻzi sezadigan (tebranish chastotasi 4,0YU14—7,5YU14 Gs) elektromagnit toʻlqinlar. Bu vakuumda. toʻlqin uzunligi ~ 400 Nm dan ~ 760 Nm gacha boʻlgan toʻlqinlar uzunligiga mos keladi. Spektrning infraqizil nurlanish va ultrabinafsha nurlanish sohalari ham Yorugʻlik deb ataladi. Spektrning infraqizil nurlanish sohasi bilan rentgen nurlari orasida keskin chegara yoʻq. Turli yoritqichlar (Quyosh, yulduzlar, elektr lampochkalar va boshqa) Yorugʻlik chiqaradi. Yorugʻlik toʻlqin xossaga hamda korpuskulyar xossaga ega. Baʼzi hodisalar (difraksiya, interferensiya, qutblanish)da Yorugʻlikning toʻlqin xossasi, boshqa hodisalar (fotoeffekt, lyuminessensiya, atom va molekulalar spektrlari)da korpuskulyar xossasi namoyon boʻladi. Yorugʻlikning toʻlqin xossasini toʻlqinlar nazariyasi, korpuskulyar xossasini kvant nazariya tavsiflab beradi; har ikkala xossasi birbirini toʻldiradi. Yorugʻlikning korpuskulyar nazariyasini I. Nyuton, toʻlqin nazariyasini X. Gyuygens, kvant nazariyasini A. Eynshteyn ishlab chiqqan. Yorugʻlik qonuniyatlari optikada oʻrganiladi. Yorugʻlik bosimi, yaʼni mexanik taʼsiri borligini J. K. Maksvell nazariy isbotlagan. Yorugʻlikning issiqlik, elektr, fotokimyoviy va b. taʼsirlari mavjud. Baʼzi qoʻngʻizlar, oʻsimliklar, elementlar ham oʻzidan Yorugʻlik chiqaradi.
Yorugʻlik birliklari — Yorugʻlik kuchi, yoritilganlik, ravshanlik, Yorugʻlik oqimi va b. yoruglik kattaliklari birliklari. Xalqaro birliklar tizimida Yorugʻlik kuchi birligi sifatida kandela ishlatiladi. Yorugʻlik oqimi birligi qilib lyumen qabul qilingan. Sirtning yoritilishi sirtga tushayotgan Yorugʻlik oqimi, yaʼni Yorugʻlik kvanti zichligi bilan aniqlanadi. 1 sm2 sirtga tushayotgan 1 lyumen Yorugʻlik oqimi fot (f) bilan ifodalanadi. Fot bilan bir qatorda radfot (radiatsiya) ishlatiladi. Ravshanlik sirtga tik tushayotgan Yorugʻlik kuchi bilan oʻlchanadi; ravshanlik birligi — stilb (sb). Fotometriyada Yorugʻlik energiyasi joul, Yorugʻlik oqimi vattlar bilan oʻlchanadi. Yorugʻlik bosimi — Yorugʻlikning uni qaytaruvchi va yutuvchi jismlarga, zarralarga, shuningdek, ayrim molekula va atomlarga koʻrsatadigan taʼsiri. Yorugʻlik bosimi haqidagi farazni birinchi marta 1619 yilda I. Kepler kometa dumlarining Quyosh yaqinidan uchib oʻtishidagi ogʻishini tushuntirish uchun ishlatgan edi. 1873 yilda J. K. Maksvell elektromagnit nazariya asosida Yorugʻlik bosimi kattaligini hisoblab chikdi. U eng kuchli Yorugʻlik manbalari (Quyosh, elektr toki) uchun ham juda kichik miqdor ekan. Yer sharoitida u yonaki hodisalar (konveksion toklar, radiometrik kuchlar) bilan niqoblanadi. Shu sababli, Yorugʻlik bosimini sof holda oʻlchash murakkab ish. Uni birinchi marta 1899 yilda P. N. Lebedev tajribada anikdagan. Uning olgan natijalari J. K. Maksvellning hisoblashlariga mos kelgan edi. U Yorugʻlikning gazlarga beradigan bosimini oʻlchash mumkinligini 1908 yilda isbotladi. Dumli yulduzlar Yorugʻlik bosimi taʼsirida paydo bo'ladi, deb taxmin qilinadi. Elektromagnit nazariyaga ko'ra, jism sirtiga tik tushuvchi yassi elektromagnit toʻlqin yuzaga keltiruvchi bosim elektromagnit energiyaning sirt yaqinidagi zichligi i ga teng . Ushbu energiya jismga tushuvchi va undan qaytuvchi toʻlqinlar energiyasidan tashkil topadi. Agar jism sirtining 1 sm2 ga tushuvchi elektromagnit toʻlqin quvvati Q erg/sm2s, qaytarish koeffitsiyenti R boʻlsa, u holda sirt yaqinida energiya zichligi u=Q(h+R)/c. Bundan Yorugʻlikning jism sirtiga bosimi P=Q(h+R)/c boʻladi. Yorugʻlik bosimi koʻlamlari bir-biridan jiddiy farq qiluvchi astrofizika va atom sohalarida juda muhimdir. Lazerlar paydo boʻlishi bilan Yorugʻlik bosimidan turli sohalarda foydalanish imkoni keskin kengaydi (qarang Kompton effekti, Myossbauer effekti va b.). Yorugʻlik vektori (Yorugʻlik maydon nazariyasida) — Yorugʻlik energiyasining kattaligini va koʻchirilish yoʻnalishini aniqlab beruvchi Yorugʻlik oqimi zichligini ifodalaydigan vektor. U fotometriyada amaliy ahamiyatga ega, uning yordamida Yorugʻlikning hajm zichligi, Yorugʻlik oqimining yutilishi, sirtning yoritilganligi va b. aniqlanadi. Yorugʻlik kvanti — foton energiyasi. Yorugʻlik toʻlqin tarqatish bilan birga korpuskulyar, yaʼni kvant tabiatga ham ega boʻlishini M. Plank isbotlagan. Plank nazariyasiga koʻra, Yorugʻlik moddaning atom, molekulalaridan uzluksiz oqim tarzida emas, balki aniq miqdordagi ayrim ulushlar tarzida chiqadi va ularga shunday ulushlar tarzida yutiladi. Bu ulushlar kvantlardir. Fotoeffekt hodisasini shu nazariyaga asoslanib tushuntirish mumkin. Kvant mexanika qonunlari ham shu nazariyaga asoslangan. Yorugʻlik kuchi — koʻrinuvchi nurlanish manbaining muayyan yoʻnalishda yorugʻlanishini ifodalaydigan Yorugʻlik kattaligi. Yorugʻlik manbaidan fazoviy burchak birligi O.da tarqalayotgan Yorugʻlik oqimi F ni ifodalaydi: /=FD2. Xalqaro birliklar tizimi SIda kandela (kd) Yorugʻlik kuchi oʻlchov birligi deb qabul qilingan. Yorugʻlik kuchini aniqlash yoritish texnikasida (uyjoylarni yoritish), tibbiyotda (yorugʻlik bilan davolash), i. t. ishlarida amaliy ahamiyatga ega. Yorugʻlik oqimi. Yorugʻlik energiyasini sezishda, tabiiyki, koʻz alohida ahamiyatga ega. Inson koʻzining turli rangdagi Yorugʻlikni sezish qobiliyati ham turlicha. Shuning uchun biror sirt orqali oʻtayotgan Yorugʻlikning toʻlqin energiyasi emas, balki bu Yorugʻlik energiyasining bevosita koʻzga taʼsir etib koʻrish sezgisi uygʻotadigan qismi ahamiyatli. Biror sirt orqali vaqt birligi ichida oʻtadigan va koʻrish sezgisi bilan baholanadigan yorugʻlik energiyasi Yorugʻlik oqimi deb ataladi, yaʼni F= W/t, bunda F — Yorugʻlik oqimi; t — Yorugʻlik tushayotgan vaqt oraligʻi; W — sirt orqali oʻtayotgan, yaʼni fazoviy burchak O. da tarqalayotgan Yorugʻlik energiyasi. Agar W — nuqtaviy manbadan barcha yoʻnalishlar boʻyicha tarqalayotgan Yorugʻlik energiyasini ifodalasa, F — toʻla Yorugʻlik oqimini bildiradi. Yorugʻlik oqimining oʻlchov birligi qilib lyumen (lm) qabul qilingan. U Yorugʻlik kuchi 1 qd boʻlgan manbaning fazoviy burchak 1 sr da hosil qiladigan Yorugʻlik oqimini ifodalaydi: 1 kd1 sr=1 lm. Yorugʻlik energiyasi — inson koʻzi sezadigan elektromagnit toʻlqinlar energiyasi qismi. U Yorugʻlik oqimining yoritish davomliligiga koʻpaytmasiga teng. Yorugʻlik energiyasi birligi — lyumen x xsekund (lms).^[1]
Yorugʻlikning quyidagi xossalari ajratib koʻrsatiladi:

• 
  Intensivlik
  
• 
  Chastota
  
• 
  Qutblanish
  

Yorugʻlik muammolari bilan fizikaning optika boʻlimi shugʻullanadi.

Vibratsiyali sinov

Vibratsiyani sinash, strukturaga majburiy funktsiyani kiritish orqali, odatda ba'zi bir shaker bilan amalga oshiriladi. Shu bilan bir qatorda, DUT (sinov ostida bo'lgan qurilma) silkituvchi "stoliga" biriktirilgan. Vibratsiyali sinov sinovdan o'tkazilayotgan qurilmaning (DUT) belgilangan tebranish muhitiga ta'sirini tekshirish uchun amalga oshiriladi. O'lchangan javob tebranish muhitida ishlash qobiliyati, charchoq hayoti, rezonans chastotalar yoki gıcırtı va gürültülü ovoz chiqishi bo'lishi mumkin (NVH). Qisqichbaqasimon va riltillash sinovlari maxsus turi bilan amalga oshiriladi tinch silkituvchi ishlayotganda juda past ovoz balandligini hosil qiladi.
Nisbatan past chastotali majburlash uchun (odatda 100 Gts dan kam) servogidravlik (elektrohidravlik) chayqovchilar ishlatiladi. Yuqori chastotalar uchun (odatda 5 Hz dan 2000 Gts gacha) elektrodinamik chayqovchilar ishlatiladi. Odatda, tebranish moslamasining DUT tomonida joylashgan bir yoki bir nechta "kirish" yoki "boshqarish" nuqtalari belgilangan tezlashishda saqlanadi.^[1] Boshqa "javob berish" nuqtalari tebranish darajalariga (rezonans) yoki tebranish darajasiga (rezonansga qarshi yoki damping) boshqarish nuqtalariga (lariga) qaraganda yuqori bo'lishi mumkin. Tizimning juda shovqinli bo'lishini oldini olish yoki o'ziga xos tebranish chastotalaridan kelib chiqqan tebranish rejimlari tufayli ba'zi qismlarga yukni kamaytirish uchun aksariyat rezonansga erishish maqsadga muvofiqdir.^[2]
Vibratsiyali sinov laboratoriyalari tomonidan olib boriladigan tebranish sinovlarining eng keng tarqalgan turlari sinusoidal va tasodifiydir. Sinusga olinadigan qurilmaning (DUT) strukturaviy javobini o'rganish uchun sinus (bir vaqtning o'zida bir marta chastotali) sinovlari o'tkaziladi. Vibratsiyani sinovdan o'tkazish tarixining dastlabki davrida tebranish mashinalari regulyatorlari faqat sinus harakatini boshqarish bilan cheklangan, shuning uchun faqat sinus sinovlari o'tkazilgan. Keyinchalik murakkab analog va undan keyin raqamli tekshirgichlar tasodifiy boshqaruvni ta'minladilar (barcha chastotalar birdaniga). Tasodifiy (bir vaqtning o'zida barcha chastotalar) sinovi, haqiqiy dunyo muhitini, masalan, harakatlanayotgan avtomashinaga yo'l kirishlarini yanada yaqinroq qilish uchun qabul qilinadi.
Ko'pgina tebranish sinovlari bir vaqtning o'zida "bitta DUT o'qida" o'tkaziladi, garchi aksariyat haqiqiy tebranishlar bir vaqtning o'zida turli xil o'qlarda sodir bo'ladi. MIL-STD-810G, 2008 yil oxirida chiqarilgan, 527-test usuli, bir nechta qo'zg'atuvchi sinovlarni o'tkazishni talab qiladi. The tebranish sinov moslamasi^[3] silkituvchi stolga DUTni biriktirish uchun ishlatiladigan tebranish sinovi spektrining chastota diapazoni uchun mo'ljallangan bo'lishi kerak. Dinamik javobni (mexanik impedans) takrorlaydigan tebranish sinov moslamasini loyihalash qiyin.^[4] amaldagi o'rnatishning. Shu sababli, tebranish sinovlari o'rtasida takrorlanuvchanlikni ta'minlash uchun tebranish moslamalari rezonanssiz bo'lishi uchun yaratilgan^[4] sinov chastotasi oralig'ida. Odatda kichikroq armatura va pastki chastota diapazonlari uchun dizayner sinov chastotasi diapazonida rezonans bo'lmagan armatura dizaynini nishonga olishi mumkin. DUT kattalashib borishi va sinov chastotasi oshgani sayin bu yanada qiyinlashadi. Bunday hollarda ko'p nuqtali nazorat strategiyalari kelajakda yuzaga kelishi mumkin bo'lgan ba'zi rezonanslarni yumshata oladi.
Ba'zi tebranish sinov usullari tebranish sinovi moslamasi tomonidan namoyish etishga ruxsat berilgan o'zaro faoliyat harakat miqdorini cheklaydi (javob nuqtasining o'zaro perpendikulyar yo'nalishda harakatlanayotgan o'qga qarab harakatlanishi). vibroskoplar.
Vibratsiyani tahlil qilish
Sanoat yoki texnik sharoitda qo'llaniladigan tebranish tahlili (VA) uskunaning nosozliklarini aniqlash orqali texnik xizmat ko'rsatish xarajatlari va uskunalarning ishlamay qolishini kamaytirishga qaratilgan.^[5][6] VA - a ning asosiy komponenti holatni kuzatish (CM) dasturi va ko'pincha shunday deb nomlanadi bashoratli texnik xizmat (PdM).^[7] Odatda VA aylanuvchi uskunadagi (Ventilyatorlar, motorlar, nasoslar va uzatmalar qutilari va boshqalar) nosozliklarni aniqlash uchun ishlatiladi, masalan, muvozanat, hizalamaslik, dumalab yotar elementlarning nosozliklari va rezonans sharoitlari.
VA joyidan siljish, tezlik va tezlanish birliklarini a sifatida aks ettirishi mumkin vaqt to'lqinining shakli (TWF), lekin ko'pincha a dan olingan spektr ishlatiladi tez Fourier konvertatsiyasi TWF. Vibratsiyali spektr noto'g'ri komponentni aniqlay oladigan muhim chastota ma'lumotlarini beradi.
Vibratsiyani tahlil qilish asoslarini oddiyni o'rganish orqali tushunish mumkin Mass-bahor-damper model. Darhaqiqat, hatto avtomobil tanasi kabi murakkab tuzilmani ham oddiy massa-bahor-damperli modellarning "yig'indisi" sifatida modellashtirish mumkin. Mass-bahor-damper modeli a-ning misoli oddiy harmonik osilator. Uning xatti-harakatlarini tavsiflash uchun ishlatiladigan matematika, kabi boshqa oddiy garmonik osilatorlar bilan bir xildir RLC davri.
Izoh: Ushbu maqola bosqichma-bosqich matematik kelib chiqishni o'z ichiga olmaydi, lekin asosiy tebranish tahlillari tenglamalari va tushunchalariga qaratilgan. Iltimos, batafsil chiqishlar uchun maqolaning oxiridagi ma'lumotlarga murojaat qiling.
Sönümlemeden bepul tebranish

Oddiy ommaviy bahor modeli
Mass-bahor-damperni tekshirishni boshlash uchun amortizatsiya ahamiyatsiz va massaga tashqi kuch ta'sir etmaydi (ya'ni erkin tebranish). Buloq tomonidan massaga tatbiq etiladigan kuch, buloqni "x" ga cho'zilgan miqdoriga mutanosibdir (massa og'irligi tufayli buloq allaqachon siqilgan deb hisoblaymiz). Mutanosiblik doimiyligi, k, buloqning qattiqligidir va kuch / masofa birliklariga ega (masalan, lbf / in yoki N / m). Salbiy belgi kuch har doim o'ziga biriktirilgan massa harakatiga qarshi turishini bildiradi:

Massa hosil qilgan kuch, massaning tezlanishiga mutanosib ravishda berilgan Nyutonning ikkinchi harakat qonuni:

Keyin massadagi kuchlarning yig'indisi buni keltirib chiqaradi oddiy differentsial tenglama: 

Mass-buloq tizimining oddiy garmonik harakati
Vibratsiyani boshlash buloqni masofaga cho'zish bilan boshlanadi deb taxmin qilamiz A va bo'shatish, massa harakatini tavsiflovchi yuqoridagi tenglamaning echimi:

Ushbu yechim u bilan tebranishini aytadi oddiy garmonik harakat unda bor amplituda ning A va chastotasi f_n. Raqam f_n deyiladi o'chirilmagan tabiiy chastota. Oddiy massa-bahor tizimi uchun, f_n quyidagicha aniqlanadi:

Eslatma: burchak chastotasi ω (ω = 2 π) f) sekundiga radian birliklari bilan tenglamalarda tez-tez ishlatiladi, chunki u tenglamalarni soddalashtiradi, lekin odatda oddiy chastota (birliklari Hz yoki sekundiga ekvivalent ravishda tsikllar) tizim chastotasini bildirganda. Agar tizimning massasi va qattiqligi ma'lum bo'lsa, yuqoridagi formulada boshlang'ich buzilish bilan harakatga kelgandan so'ng tizimning tebranish chastotasini aniqlash mumkin. Har qanday tebranish tizimining bir yoki bir nechta tabiiy chastotalari mavjud, ular bir vaqtning o'zida buziladi. Ushbu oddiy munosabatlar massani yoki qattiqlikni qo'shgandan so'ng, umuman murakkab tizimda nima bo'lishini tushunish uchun ishlatilishi mumkin. Masalan, yuqoridagi formulada nima uchun mashina yoki yuk mashinasi to'liq yuklanganda, suspenziya tushirilgandan ko'ra ″ yumshoqroq his etilishi - massa ko'payib, tizimning tabiiy chastotasi pasayishi tushuntiriladi.
Tizimning tebranishiga nima sabab bo'ladi: energiya nuqtai nazaridan
Vibratsiyali harakatni quyidagicha tushunish mumkin edi energiyani tejash. Yuqoridagi misolda bahor x qiymati va shuning uchun ba'zi birlari bilan kengaytirilgan potentsial energiya ( ) bahorda saqlanadi. Chiqib ketgandan so'ng, bahor uzaymagan holatiga qaytishga intiladi (bu minimal potentsial energiya holati) va bu jarayonda massani tezlashtiradi. Bahor uzaytirilmagan holatiga etgan nuqtada biz uni cho'zish orqali etkazib beradigan barcha potentsial energiyaga aylantirildi kinetik energiya ( ). Keyinchalik massa sekinlasha boshlaydi, chunki u endi kamonni siqib chiqaradi va bu jarayonda kinetik energiyani o'z potentsialiga qaytaradi. Shunday qilib, buloqning tebranishi kinetik energiyani oldinga va orqaga potentsial energiyaga o'tkazishni tashkil qiladi. Ushbu oddiy modelda massa bir xil kattalikdagi abadiy tebranishni davom ettiradi, ammo haqiqiy tizimda, amortizatsiya har doim energiyani tarqatadi, oxir-oqibat bahorni tinchlantiradi.
Damping bilan bepul tebranish

Ommaviy-bahor-damperli model
Modelga "yopishqoq" damper qo'shilsa, bu massa tezligiga mutanosib kuchni chiqaradi. Sönümleme, viskoz deb nomlanadi, chunki u ob'ekt ichidagi suyuqlik ta'sirini modellashtiradi. Mutanosiblik doimiyligi v sönümleme koeffitsienti deb nomlanadi va kuchning tezlik ustidan birliklariga ega (lbf⋅s / in yoki N⋅s / m).

Massadagi kuchlarni yig'ish quyidagi oddiy differentsial tenglamani keltirib chiqaradi:

Ushbu tenglamani echimi amortizatsiya miqdoriga bog'liq. Agar damping etarlicha kichik bo'lsa, tizim hali ham tebranadi - ammo oxir-oqibat, vaqt o'tishi bilan tebranish to'xtaydi. Ushbu hodisa tebranishni tahlil qilishda muhim ahamiyatga ega bo'lgan past bosim deb ataladi. Agar amortizatsiya faqat tizim tebranmaydigan darajaga ko'tarilsa, tizim shu darajaga yetdi muhim amortizatsiya. Agar amortizatsiya juda muhim amortizatsiyadan o'tgan bo'lsa, tizim shunday bo'ladi haddan tashqari tushirilgan. Sönümleme koeffitsienti ichida muhim sönümleme uchun erishish kerak bo'lgan qiymat ommaviy-bahor-damperli model bu:

Tizimdagi amortizatsiya miqdorini tavsiflash uchun nisbati sönümleme nisbati (shuningdek, amortizatsiya faktori va% muhim amortizatsiya deb ham ataladi) ishlatiladi. Ushbu sönümleme koeffitsienti, haqiqiy sönümlenmenin, muhim sönümlenmeye erishish uchun zarur bo'lgan sönümleme miqdoriga nisbati. Sönümleme nisbati formulasi ( ) massa-bahor-damper modelining:

Masalan, metall konstruksiyalarda (masalan, samolyot fyuzelyajlari, dvigatelning krank millerida) sönümleme omillari 0,05 dan kam bo'lsa, avtomobil suspenziyalari 0,2-0,3 oralig'ida. Ning echimi zaiflashtirilgan tizim ommaviy-bahor-damperli model uchun quyidagilar:


0,1 va 0,3 amortizatsiya nisbati bilan erkin tebranish
Ning qiymati X, boshlang'ich kattaligi va  The o'zgarishlar o'zgarishi, bahorning cho'zilgan miqdori bilan belgilanadi. Ushbu qiymatlarning formulalarini havolalarda topish mumkin.
Söndürülmüş va o'chirilmagan tabiiy chastotalar
Eritmadan e'tiborga olish kerak bo'lgan asosiy fikrlar - bu eksponent faza va kosinus funktsiyasi. Eksponensial atama tizimning qanchalik "pasayishini" aniqlaydi - damping nisbati qanchalik katta bo'lsa, u tezroq nolga tushadi. Kosinus funktsiyasi eritmaning tebranuvchi qismidir, ammo tebranish chastotasi o'chirilmagan holatdan farq qiladi.
Bu holda chastota "susaygan tabiiy chastota" deb nomlanadi,  va quyidagi formula bo'yicha o'chirilmagan tabiiy chastota bilan bog'liq:

Söndürülen tabiiy chastota, söndürülmemiş tabiiy chastotadan kamroq, lekin ko'p amaliy holatlarda sönümleme nisbati nisbatan kichik va shuning uchun farq juda oz. Shuning uchun, tabiiy chastotani bildirganda sönümlü va söndürülmemiş tavsif ko'pincha tushiriladi (masalan, 0,1 sönümleme nisbati bilan, söndürülmüş tabiiy chastota söndürülmemişten faqat 1% kam).
Yon tomonidagi chizmalar 0,1 va 0,3 damping nisbatlarining tizimning vaqt o'tishi bilan qanday qilib "jiringlashi" ni qanday ta'sir qilishini ko'rsatadi. Amaliyotda tez-tez bajariladigan narsa bu zarbadan so'ng erkin tebranishni eksperimental ravishda o'lchash (masalan, bolg'a bilan) va keyin tebranish tezligini o'lchash orqali tizimning tabiiy chastotasini aniqlash, shuningdek yemirilish. Tabiiy chastota va sönümleme nisbati nafaqat erkin tebranishda muhim ahamiyatga ega, balki tizimning majburiy tebranish ostida qanday ishlashini ham tavsiflaydi.

Bahor massasi

Bahor massasi susaytirildi

Bahor massasi tanqidiy ravishda susaygan

Bahor massasi haddan tashqari pasaytirilgan
^[8]