Batafsil bayon etilgan



Download 1,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet163/189
Sana30.12.2021
Hajmi1,65 Mb.
#98205
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   189
Bog'liq
xronologiya va metorologiy

 
94 
lgerex=l/16(67,58-70,68)=4,224-4,417sm  4,2-4,4sm  bo'ladi.  Bordiyu  lgaz=(106-107)sm  bo'lsa, 
unda l gerex=l/16 gaz=l/16(106-107)=6,25-6,69 sm bo'ladi. 
Isba'-uzunlik  o'lchovi.  Abu  Rayhon  Beruniy  asarlarida  qo'llanilgan.  U  kichkina 
uzunliklarni  o'lchash  uchun  qo'llanilgan  barmoq  va  angushlarning  aynan  o'zi.  Qiymati 
manbalarda ikki xil berilgan: lisba'=2-2,2sm yoki2,18-2,28 sm. 
Yog'och - katta masofadagi yo'l uzunligining o'lchov birligi; u ba'zi adabiyotlarda farsang, 
sang,  tosh  ko'rinishida»  gi  nomlarda  ham  uchrab  turadi.  Bu  mutloqo  noto'g'ri,  chunki  farsang 
yog'och bilan bir xil, sang esa tosh bilan bir xil bo'lib yog‘ochning 2/3 qismiga teng. 
Mavjud ma‘lumotlarga qaraganda 12 ming qadam 1 yog'och deb qabul qilingan. Agar bir 
qadam  0,75  m  bo'lsa,  u  holda  1  yog'och  deb  qabul  qilingan.  Agar  bir  qadam  0,75  m  bo'lsa,  u 
holda 1 yog'och 9 km ga teng bo'ladi. lyog'och =12000 qadam=9 km. Agar bir qadam 1,5 qari, 
bir  qari  6  tutam,  ltutam.  9sm  ekanligi  inobatga  olinsa,  1  yog'och  12000qadam=  12000x1,5 
qari=18000qari  6  tutam=18000x6x9sm=972000sm=9,72km.  Bu  natija  Boburning  Samarqand 
bilan  Buxoro  oralig'idagi  masofani  25  yog'och  deb  bergan  ma'lumotiga  ancha  yaqin  keladi. 
Lekin  keyinchalik  mamlakatimizning  bir  necha  viloyatlarida  bir  qadamni  taxminan  0,71m  ga 
yaqin  deb  qabul  qilib,  1  yog'ochni  o'rtacha  8,5km(aslida  8,52km  bo'lgan  )  deb  qo'llashgan. 
Yog'och  ning  qo'llanilgan  davri  va  joyiga  qarab  yana  6km  dan  9km  gacha  bo'lgan  boshqa 
qiymatlari  ham  ba'zi  adabiyotlarda uchrab turadi.  Lekin  s'hularga qaramasdan 0,75 m  li qadam 
bo'yicha  hisoblab  aniqlangan  9  km  yog'och  ning  amalda  eng  ko'p  qo'llanilgan  qiymati 
hisoblanadi. Demak 1 yog'och =9 km. Faxriddin An ibn al-Husayn Voiz al-Koshifiy (1463-1553) 
o'zining  ―Rashahot  ayn  ul-hayot‖  (Hayot  chashmasidan  tomchilar)  asrida  uzunlik  o'lchovi 
bo'lgan farsax va shar'iy birga qo'llanilgan: ―Revgar-Buxoroga qarashli qishloq, undan 6 farsax 
masofada joylashgan. Revgardan Buxoroga 1 farsax shar'iy yul‖.
56
 

Download 1,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   189




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish