Barqarorlashtirish siyosati

Davlatning barqarorolashtirish siyosati

Barqarorlashtirish siyosatining mohiyati

• William McChesney va Martin kabi iqtisodchilar nobarqarorlikni iqtisodiyotga xos bo’lgan xususiyat deb hisoblaydilar.
• Ularning fikriga ko`ra iqtisodiyot doimo yalpi talab va yalpi taklif sohasida to’satdan shoklarga duch keladi
• Barqarorlashtirish siyosati bu shunday makroiqtisodiy siyosatki “shamolga qarshi yurishi”, ya’ni turg`unlik sharoitida iqtisodiyotni rag’batlantirishi va “qizib ketganda” uning o’sishini sekinlashtirishi lozim

Har bir mamlakat iqtisodiy siyosatining bosh maqsadi

• barqarorlikni ta’minlash hisoblanadi,

Makroiqtisodiy siyosatning asosiy vazifalari :

• pul-kredit va soliq-byudjet siyosati sohasidagi vositalarni qo’llash orqali noinflyatsion, barqaror iqtisodiy o’sishga erishishni nazarda tutadi.
• Xususan, O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor

yo’nalishi bo’yicha Harakatlar strategiyasini 2019 yil «Faol investitsiyalar va ijtimoiy rivojlanish yili» 2020-yil O'zbekistonda "Ilm-ma'rifat va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish yili" deb e'lon qilindi va amalga oshirishga oid davlat dasturining uchinchi yo’nalishi “Iqtisodiyotni rivojlantirish va faol investitsiya jalb etishning ustuvor yo’nalishlari”da makroiqtisodiy barqarorlikni mustahkamlash va yuqori iqtisodiy o’sish sur’atlarini saqlab qolish vazifasi belgilangan.

O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha Harakatlar strategiyasini «Faol investitsiyalar va ijtimoiy rivojlanish yili»da amalga oshirishga oid davlat dasturining uchinchi yo’nalishi “Iqtisodiyotni rivojlantirish va faol investitsiya jalb
etishning ustuvor yo’nalishlari”da makroiqtisodiy barqarorlikni mustahkamlash va yuqori iqtisodiy o’sish sur’atlarini saqlab qolish vazifasi belgilangan, bunda eng avvalo:
-
-
-
-
-
-

Mamlakatimiz iqtisodiyotini rivojlantirish va libyerallashtirishning ustuvor yo’nalishlari

• - makroiqtisodiy mutanosiblikni saqlash, qabul qilingan o’rta muddatli dasturlar asosida tarkibiy va institutsional o’zgarishlarni chuqurlashtirish hisobiga yalpi ichki mahsulotning barqaror yuqori o’sish sur’atlarini ta’minlash;
• - xarajatlarning ijtimoiy yo’naltirilganini saqlab qolgan holda Davlat byudjetining barcha darajalarida mutanosiblikni ta’minlash, mahalliy byudjetlarning daromad qismini mustahkamlashga qaratilgan byudjetlararo munosabatlarni takomillashtirish;
• - soliq yukini kamaytirish va soliqqa tortish tizimini soddalashtirish siyosatini davom ettirish, soliq ma’muriyatchiligini takomillashtirish va tegishli rag’batlantiruvchi choralarni kengaytirish;

Makroiqtisodiy barqarorlikni yanada mustahkamlash va yuqori iqtisodiy o’sish sur’atlarini saqlab qolish

O’zbekiston Respublikasi Prezidentining

• O’zbekiston Respublikasi Prezidentining
• 2019 yil 8 yanvardagi “Iqtisodiyotni yanada rivojlantirish va iqtisodiy siyosat samaradorligini oshirishning qo’shimcha chora-tadbirlari to’g’risida”gi farmoni bilan tasdiqlangan 2019 — 2021 yillarda O’zbekiston Respublikasida tarkibiy islohotlar asosiy yo’nalishlarining «Yo’l xaritasi» da makroiqtisodiy
• institutlarni kuchaytirish va makroiqtisodiy siyosatni muvofiqlashtirish vazifalari belgilangan

- ilg’or xalqaro tajribada qo’llaniladigan instrumentlardan foydalangan holda pul-kredit siyosatini yanada takomillashtirish, shuningdek valyutani tartibga solishda zamonaviy bozor mexanizmlarini bosqichma-bosqich joriy etish, milliy valyutaning barqarorligini ta’minlash;

• - ilg’or xalqaro tajribada qo’llaniladigan instrumentlardan foydalangan holda pul-kredit siyosatini yanada takomillashtirish, shuningdek valyutani tartibga solishda zamonaviy bozor mexanizmlarini bosqichma-bosqich joriy etish, milliy valyutaning barqarorligini ta’minlash;
• - bank tizimini isloh qilishni chuqurlashtirish va barqarorligini ta’minlash, banklarning kapitallashuv darajasi va depozit bazasini oshirish, ularning moliyaviy barqarorligi va ishonchliligini mustahkamlash, istiqbolli investitsiya loyihalari hamda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub’ektlarini kreditlashni yanada kengaytirish;
• - sug’urta, lizing va boshqa moliyaviy xizmatlarning hajmini ularning yangi turlarini joriy qilish va sifatini oshirish hisobiga kengaytirish, shuningdek kapitalni jalb qilish hamda korxona, moliyaviy institutlar va aholining yerkin resurslarini joylashtirishdagi muqobil manba sifatida fond bozorini rivojlantirish;

Iqtisodchilar iqtisodiy siyosatga olib boruvchi ikki muhim vaqt oralig`ini ajratiadilar: ichki va tashqi

Ichki va tashqi vaqt oraliqlari

• Byudjet-soliq siyosatini yuritish ichki vaqt oraliqlari sifatida qatnashadi, chunki chora-tadbirlarni hayotga tadbiq boyicha qaror qabul qilish va uni ijrosini ta`minlashni his qilish uchun unchalik ko`p vaqt talab etilmaydi.
• Tashqi vaqt oralig`i chora-tadbirlari qabul qilingan vaqt bilan bu chora-tadbirlar o’z natijalarini bera boshlagan vaqt o’rtasidagi vaqt oralig’i bo`lganligi uahun ham unga pul-kredit siyosati taalluqli.

Davlatning barqarorlashtirish siyosati

• Mamlakatda qabul qilingan chora –tadbirlarni byudjet-soliq siyosati, pul-kredit siyosati, tashqi iqtisodiy siyosat hamda ijtimoiy siyosatlarni muvofiqlashtirish asosida ta`minlashni nazarda tutadi hamda yuzaga kelgan vaziyatni inobatga olgan holda ularga ta`sir etish imkoniyati bu siyosatlardan samarali foydalanishga turtki bo`ladi

• E`tiboringiz uchun rahmat!