Barmoq va sarbast vaznlarida ifodali o’qish muammolari

Barmoq va sarbast vaznlarida ifodali o’qish muammolari

Reja:

Vazn haqida ma’lumot

Barmoq vazni

Sarbast vaznlari

Vazn

• Vazn-she’rdatovush tuzilishini uyushtirish usuli.
• She’riy ritim,ohangdorlik hamda musiqiylikning hosil bo’lishi vazn va uning hususiyatlariga bog’liq.
• Vazn-she’r bandi bilan aloqador bo’lgan ritm unsuri hisoblanadi.
• Barmoq tizimida uch bo’g’inlidan,ya’ni uchlikdan o’n yettilikkacha vaznlar uchrydi.

Barmoq vazni

• Barmoq vazni-bo’g’inlar sanog’i mutanosibligiga asoslangan she’r o’lchov turi.
• Barmoq tizimi o’ziga hos xususiyatlariga ko’ra aruz tizimidan farq qiladi.
• Barmoq vazni an’anaviy halq atamasidur.

Barmoq tizimining jahon adabiyotidagi turlari 4 ta:

• Barmoq tizimining jahon adabiyotidagi turlari 4 ta:
• Sillabik (bo’g’in)
• Sillabektonik(bo’g’in urg’u)
• Tonik(urg’u)
• Kvantitativ
• Tonik tizm so’z urg’usi erkin bo’lgan tillarga mansub.
• O’zbek tilida so’z urg’usi o’troq.

Barmoq vazni atamasi sodda vazn

• Barmoq vazni atamasi sodda vazn
• 4+4+3 yo 6+5
• Erkin vazn - vazn turi ma’nolarida ham qo’llanadi.
• Barmoq tizimi atamasi she’riy misralarni bo’g’inlarini barmoq bilan sanashdan kelib chiqqan.

Sarbast she’r

• Sarbast-o’zbek she’riyatidagi 3 she’riy tizimning biri.
• 20-30 yillarda yangi badiy izlanishlar jarayoni kechgan bir vaqtda turk,tatar,rus she’riyati ta’sirida ozbek adabiyotiga kirib kelgan.

O’rta asrlardagi diniyliturgiya she’riyatiga xos bo’lgan ozod she’r shakli. Dastlabki,nemis romantiklari U.Uitmen va fransuz simvolistlari tomonidan qayta tiklanib 20-asr jahon she’riyatida ommaviy tus olgan.

• O’rta asrlardagi diniyliturgiya she’riyatiga xos bo’lgan ozod she’r shakli. Dastlabki,nemis romantiklari U.Uitmen va fransuz simvolistlari tomonidan qayta tiklanib 20-asr jahon she’riyatida ommaviy tus olgan.
• Fransus she’riyatida ,,verliber’’ , rus she’riyatida ,,svabodniy stix’’deb atalgan bu she’r shakliga o’zbek shoirlari ,,sarbast deb nom berdilar.

Sarbastda his tuyg’ularning obrazlashgan ifodasi bo’lishi she’riy ohang intonatsiya so’z va iboralarning o’ziga xos qurilishi,she’riy sintaksis va she’riy san’at vositalaridan mahorat bilan foydalanish muhim ahamiyatga ega.

• Sarbastda his tuyg’ularning obrazlashgan ifodasi bo’lishi she’riy ohang intonatsiya so’z va iboralarning o’ziga xos qurilishi,she’riy sintaksis va she’riy san’at vositalaridan mahorat bilan foydalanish muhim ahamiyatga ega.

• Sarbast she’riy nutq unsurlari mazmuni bilan uyg’un bo’lgan holdagina sarbast emotsional ta’sir kuchiga ega bo’ladi.

O’zbek she’riyatida sarbast tizimda ijod qilgan shoirlar

• Oybek
• Mirtemir
• Rauf Parfi
• Shavkat Rahmon
• Usmon Azim
• Shu kabi shoirlar sarbastning yorqin namunalarini ko’rsatgan.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!