Barcha dasturlash tillari kabi Python dasturlash tili ham rivojlanib, zamonga va talabga qarab ishlab chiqaruvchilar tomonidan o’zgarishlar kiritib borilmoqda

Binar fayl – bu kompyuterda saqlanadigan fayllarning biri bo’lib, ikkili fayl deb ham yuritiladi. Bu nom baytlar bitlardan, ya’ni ikkili raqamlar ya’ni ikkilik raqamlardan tashkil topganligidan kelib chiqqan. Ushbu formatda fayldagi barcha yozuvlar ikkili, ya’ni “0” va “1” ko’rinishdan iborat bo’ladi. Bunday fayllarga misol sifatida sistema fayllari, tovush, tasvir fayllarini misol keltirish mumkin.
Katta hajmdagi ma’lumotlar matn fayllarida saqlanadi. Ularda adabiy asarlar, ijtimoiy-iqtisodiy ma’lumotlar, ma’lumotlar bazalari va boshqalar saqlanadi. Matn fayllaridagi ma’lumotlarni o’qish (ochish), taxrirlash, qayta yozish, yangi matn fayllarini yaratish masalalari muxim ahamiyat kasb etadi. Shuning uchun deyarli barcha dasturlash tillarida matn fayllari bilan ishlash ko’zda tutilgan.
Matnli fayl - matnli ma’lumotlarni o’z ichiga olgan kompyuter fayli. Matn fayllari matnli axborotni saqlash va qayta ishlash uchun ishlatiladi (belgilar, satrlar, belgilar massivlari). Matnli faylni istalgan matn muharririda yaratilishi yoki o’qilishi mumkin. Matn fayllarning kengaytmasi odatda *.txt yoki *.rtf ko’rinishida bo’ladi.
Matn fayllar insonning o’qishi va tushunishi uchun qulay bo’lsa, ikkili fayllar kompyuter uchun qulaydir.
Fayllar bilan bajariladigan amallarni uchta: fayllarni ochish, amallarni bajarish (o’qish va yozish) va fayllarni yopish qismlariga bo’linadi.

Fayllarni ochish – open metodi.

Matn fayllari bilan ishlash fayldagi ma’lumrtlarni tezkor xotiraga yuklash, ya’ni fayllarni ochishdan boshlanadi. Bunda faylni to’la yoki satrlar bo’yicha o’qish imkoni beriladi. Python tilida ichki (bevosita ishlaydigan) open() funksiyasi bo’lib, u fayllani ochish uchun xizmat qiladi.
Avvalo matn tipli fayllar bilan ishlashni ko’rib o’taylik. Buning uchun Windows ichki matn muxarriri (Masalan, Bloknot) yordamda matn.txt faylini yarataylik. Buning uchun Windows ning Bloknot ichki matn muxarririni ishga tushirib, unga Muhammad Yusufning qalamiga mansub bo’lgan quyidagi to’rtlikni yozaylik:
“Ey do‘stlarim, dunyoda
Ortda qolgan iz yaxshi,
Bulbuli yo‘q bahordan
Qumri to‘la kuz yaxshi.”