Banklar,ularning turlari va kredit tizimidagi roli

Bankning birlamchi va asosiy funktsiyasi bolib, vaqtinchalik bosh pul mablag’larini akkumlyatsiya qilish, yigish funktsiyasi hisoblanadi. Akkumlyatsiyasining oziga xos tamoyillarni hisobga olish zarurdir. Banklar bosh pul mablag’larini yigish va ularni kapitalga aylantirish funktsiyasini bajara turib mavjud bosh pul daromadlari va jamgarmalarni yig`adi. Banklarning ikkinchi funktsiyasi- pul muomalasini tartibga solish funktsiyasi. Banklar turli xojalik subektlar orqali o`tadigan to’lov muomalasi (oboroti) ning markazi sifatida chiqadilar.

Akkreditiv operatsiyasida bank mijozdan topshirigni pulni to’lash bo’yicha oladi va III shaxsga o’tkazib qo’yishga topshiriq beradi yoki akkreditiv ochilgan foydasiga bo’lsa. Bu operatsiyalarga ma'lum shartlar bo’lishi shart. Inkassa operatsiyasi – bu cheklar bilan, veksellar bilan tovar hujjatlari bilan va qimmatbaho qog’ozlar bilan amalga oshiriladi.Omiling operatsiyasi – bu vositachilikka kiradi, bank vositachilik qilib, inkassadagi schyot–fakturalarni to’laydi va shu hisobdan foiz oladi.Ishonchli operatsiyalar – bank mijozning topshirig’iga asosan, o’ziga ma'lum mulklarni saqlashini, boshqalarga o’tkazishni, boshqarishni o’z ustiga oladi.Trast operatsiyalari – mulklarga egalik shaklining rivojlanishi yoki bor bo’lgan aksiyalar, obligatsiyalar va pul mablag’lariqa egalik qilish. Tijorat banklari o’z resurslarining ko’payishi bilan ishonchli trast operatsiyalarini kengaytiradi. Bunda trast departiment aktiv rol o’ynaydi.

Akkreditiv operatsiyasida bank mijozdan topshirigni pulni to’lash bo’yicha oladi va III shaxsga o’tkazib qo’yishga topshiriq beradi yoki akkreditiv ochilgan foydasiga bo’lsa. Bu operatsiyalarga ma'lum shartlar bo’lishi shart. Inkassa operatsiyasi – bu cheklar bilan, veksellar bilan tovar hujjatlari bilan va qimmatbaho qog’ozlar bilan amalga oshiriladi.Omiling operatsiyasi – bu vositachilikka kiradi, bank vositachilik qilib, inkassadagi schyot–fakturalarni to’laydi va shu hisobdan foiz oladi.Ishonchli operatsiyalar – bank mijozning topshirig’iga asosan, o’ziga ma'lum mulklarni saqlashini, boshqalarga o’tkazishni, boshqarishni o’z ustiga oladi.Trast operatsiyalari – mulklarga egalik shaklining rivojlanishi yoki bor bo’lgan aksiyalar, obligatsiyalar va pul mablag’lariqa egalik qilish. Tijorat banklari o’z resurslarining ko’payishi bilan ishonchli trast operatsiyalarini kengaytiradi. Bunda trast departiment aktiv rol o’ynaydi.