Banklarda islom darchalarini tashkil etishning afzalliklari

§ Shariatga muvofiq boshqaruv siyosatini qo‘llash.
§ Islom moliyasi tamoyillariga to‘liq mos keladigan mahsulotlar va xizmatlarni joriy qilish;
§ Shaffoflik siyosatiga amal qilish (albatta bu mijozlarga aloqador shaxsiy ma'lumotlarga emas, balki hisob-kitoblar tizimiga tegishli), islom moliyasi tamoyillariga mos bo‘lgan standartlarni, hamda hisob-kitob va hisobot shakllarini tatbiq qilish va qo‘llash.
Turli moliya muassasalarining tajribasidan kelib chiqqan holda shuni aytish mumkinki, «islom darchalari»ni ochish asosan ikki xil usulda amalga oshiriladi:
Ilmiy izlanishlar va foizsiz ish yuritadigan moliya muassasalari tashkil etish borasidagi dastlabki urinishlar o‘tgan asrning 50-60-yillarida Hindiston, Pokiston va Misrda bo‘lgan (masalan 1963-1967 yillarda faoliyat olib borgan «Mit Gamr» bankini (Misr) birinchi islom banki deb atashsa ham mazkur bank ta'sischilarining o‘zlari siyosiy sabablarga ko‘ra islom banki degan nomga da'vogarlik qilishmagan). Shunday qilib, 1975 yilda tashkil etilgan «Dubay islom banki» va «Islom taraqqiyot banki» birinchi islom banklari sifatida tanildi. Keyinchalik, Fors ko‘rfazi mamlakatlarida, Sudan va Misrda bir qancha islom banklari paydo bo‘ldi. Bu masalada 1972 yilda Saudiya Arabistoni podshohligining Jidda shahrida bo‘lib o‘tgan Islom hamkorlik tashkilotining (IHT) 3-konferensiyasi muhim ahamiyatga ega bo‘ldi.
Tadbir qatnashchilari pul-moliya tizimini islom dinining huquqiy, axloqiy, ma'naviy va boshqa tamoyillariga mos kelishi jihatidan isloh qilishning batafsil rejasini ishlab chiqishdi. Bunday tizim islom qonunchiligi me'yorlariga mos kelishi hamda zamonaviy sharoitda yashovchan bo‘lishi lozim edi.
Islom hamkorlik tashkilotiga a'zo (yashil) va kuzatuvchi (ko‘k) davlatlar. Suriyaning a'zoligi vaqtincha to‘xtatilgan (qizil)
80-yillarda Malayziyaning «oltin davri» boshlandi. Fors ko‘rfazi mamlakatlaridan farqli o‘laroq, bu davlat 1983 yildayoq islom bank tizimining faoliyat ko‘rsatishi va rivojlanishiga qaratilgan alohida qonun qabul qildi va ishga jiddiy kirishdi. Sekin-asta Malayziya moliya sohasida islom ilmiy g‘oyasi markazlaridan biriga ham aylandi.
Bunga Islom moliyasi xalqaro ta'lim markazi (INCEIF) va Islom moliyasi sohasidagi shariat tadqiqotlari xalqaro akademiyasi (ISRA) yorqin misol bo‘la oladi. Malayziya sarmoya (kapital) bozori esa Osiyo miqyosida eng ilg‘orlaridan biri hisoblanadi. Malayziyaning «sukuk» islom qimmatli qog‘ozlarini (obligatsiyalari) birinchi bo‘lib moliya bozoriga chiqarishi ham e'tiborga molik.
O‘zbekistonga islom banki va moliyasining huquqiy asoslarini ishlab chiqish uchun texnik yordam granti ajratiladigan bo‘ldi. ITB ishtirokida Iqtisodiy imkoniyatlarni kengaytirish jamg‘armasi tuzildi. O‘zbekiston qishloqlar infratuzilmasini yaxshilash va uchun qarz oldi.
Shu yilning 1–4 sentabr kunlari Toshkentdagi Xalqaro kongress markazida Islom taraqqiyot banki (ITB) boshqaruvchilar kengashining 46-yillik yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi.
Yig‘ilish doirasidagi uchrashuvlarda a'zo mamlakatlardan 4100 nafar ishtirokchi hamda 27 ta xalqaro va mintaqaviy hamkor tashkilotlar qatnashdi.
Sammitda, ITB guruhi va o‘nta a'zo mamlakat o‘rtasida umumiy qiymati 1,2 milliard AQSh dollariga teng 30 ta moliyaviy kelishuv imzolandi. Shundan 330 million dollariga teng mablag‘ O‘zbekiston manfaatlarini ko‘zlab sarflanadi.