Banklarda buxgalteriya fanidan

5. Banklarda qimmatli qog‘ozlar bilan vositachilik bo‘yicha operatsiyalar hisobi

1. Banklar mijozlar bilan tuzilgan vositachilik yoki topshiriq shartnomalari asosida qimmatli qog‘ozlar oldi - sotdisi bo‘yicha operatsiyalarini bajarishi mumkin.

Qimmatli qog‘ozlarni sotib olish uchun mijozlar tomonidan o‘tkazilgan pul mablag‘lari hamda vositachilik va topshiriq shartnomalari bo‘yicha sotishdan olingan pul mablag‘larining hisobi 22608- «Mijozlarning qimmatli qog‘ozlar bilan bo‘ladigan operatsiyalari bo‘yicha mablag‘lari» hisobvaraqlarda yuritiladi.

1. 
   Банкларда қимматли қоғозлар билан воситачилик операцияларининг бухгалтерия ҳисоби ўтказмалари
   

а) сотиш учун олинган ёки мижоз топшириғининг бажарилиши натижасида сотиб олинган нақд қимматли қоғозлар кўзда тутилмаган ҳолатлар ҳисобварақларида номинал қиймат бўйича:








Дт 93616-«Давлатнинг шартли тарзда сақланаётган қимматли қоғозлари» ёки 93623-«Сақланаётган хусусий қимматли қоғозлар /тижорат ҳужжатлари» ҳ/в, Кт 96379 «Сақланаётган қимматли қоғозлар ва бошқа қимматбаҳо буюмлар бўйича контр-ҳ/в».






б) мижозларнинг топшириғи бўйича қимматли қоғозларни сотишда, сотилмаган қимматли қоғозларни мижозларга қайтаришда, шунингдек, мижозларга уларнинг топшириғи бўйича харид қилинган қимматли қоғозларни топширишда номинал қиймат бўйича ҳисобга олинади:








Дт 96379 «Сақланаётган қимматли қоғозлар ва бошқа қимматбаҳо буюмлар бўйича контр-ҳ/в», Кт 93616-«Давлатнинг шартли тарзда сақланаётган қимматли қоғозлари» ёки 93623-«Сақланаётган хусусий қимматли қоғозлар /тижорат ҳужжатлари» ҳ/в.






в) банклар томонидан брокерлик операцияларини бажаришдан олинган даромадлар эса, даромад сифатида тан олинади:








Дт 16305-"Олди-сотди қимматли қоғозлари бўйича ҳисобланган фоизлар” ёки 16401- “Хисобланган воситачилик ҳақи ва кўрсатилган хизматлар учун тўловлар” ҳ/в, Кт 45209 «Қимматли қоғозлар билан амалга оширилган брокерлик операциялари бўйича даромадлар» ҳ/в.