Bank tizimi. Pul – kredit siyosati Bank tizimining tarkibi. Markaziy bank va tijorat banklarining funksiyalari

Pul yaratish mexanizmi

• Depozit (omonat)

• Majburiy (saqlanadigan) zahiralar

• Ortiqcha zahiralar

• Ssuda (kredit)

• Depozit (omonat)

Pul yaratish imkoniyati

• Bir tijorat banki tomonidan pul yaratish doirasi –

• Ortiqcha zahiralar hajmi

• Butun bank tizimi tomonidan pul yaratish doirasi –

• Bank multiplikatoriga ko‘paytirilgan
• ortiqcha zahiralar hajmi

Pul multiplikatori

• oddiy bank multiplikatori

• Murakkab bank multiplikatori:

• m = 1/ rr

Multiplikator miqdoriga ta’sir etuvchi ko’rsatkichlar

• Deponentlash koeffitsienti
• naqd pulning
• depozitlarga nisbati:
• cr = C/D

• Majburiy zahiralar
• bu kredit maqsadlari
• uchun ishlatilmaydigan
• bank omonatlarining bir qismidir.
• Ular Markaziy bankda
• foizsiz qo’yilmalar
• ko’rinishida saqlanishi shart::
• rr = D * Nr

• Ortiqcha zahiralar
• depozitlarning bir qismi (
• umumiy zahiralar) minus
• majburiy zahiralar
• ER = AR - RR

• Zahira koeffitsienti
• zahiralarni (majburiy +
• ortiqcha) depozitlarga nisbat:
• rr = R/D

Deponentlash koeffitsienti, zahira me’yori va multiplikatorning o’zaro nisbatlari:

• cr

• m

• rr

• cr

• m

• rr

Pul-kredit siyosati deganda yalpi milliy mahsulotni ishlab chiqarishga inflyatsiyaning ta’sirini kamaytirish yoki bartaraf etish maqsadida muomaladagi pul miqdorini o‘zgartirishga qaratilgan chora-tadbirlar tushuniladi. Pul kredit siyosati davlat tomonidan belgilanadi va uni Markaziy Bank amalga oshiradi.

• Pul-kredit siyosati deganda yalpi milliy mahsulotni ishlab chiqarishga inflyatsiyaning ta’sirini kamaytirish yoki bartaraf etish maqsadida muomaladagi pul miqdorini o‘zgartirishga qaratilgan chora-tadbirlar tushuniladi. Pul kredit siyosati davlat tomonidan belgilanadi va uni Markaziy Bank amalga oshiradi.