Bank kapitali tarkibi va uni oshirish yollar

Zamonaviy tijorat banklarining funksiyalari.

*Bozor iqtisodiyoti va jahon xo‘jaligi rivojlanishi bilan bank tizimi ham
rivojlana bordi.
*Hozirgi sharoitda banklar tobora ko‘proq faqat sof bank operatsiyalarini
bajaradigan emas.
Tijorat banklari quyidagi operatsiyalarni
bajaradi:
passiv
operatsiyalar;
aktiv ssuda operatsiyalari;
bank xizmatlari va vostitachilik operatsiyalari;
bankning o‘z mablagiari. hisobidan amalga oshiradigan operatsiyalar va boshqalar.

• Shuni ta’kidlash lozimki, iqtisodiyotda pul mablagTarini joylashtirish yuzasidan faoliyatni tijorat banklaridan tashqari bir qator maxsus-ixtisoslashgan moliya- kredit institutlari, ya'ni investitsiya fondlari, kredit uyushrnaiari, sug‘urta kompaniyalari, brokerlik va dileriik flrmalari ham olib boradi.
• Lekin, tijorat banklarining mamlakat moliya bozorida faqatgina o‘ziga xos xususiyatlari mavjud.
• Ular quyidagilardan iborat:

birinchidan, tijorat banklari faoliyati uchun qarz majburiyatlari yuzasidan ikki tomonlama tasnif mavjud. Ular birinchi tomondan yuridik va jismoniy shaxslar uchun muomalaga o'zlarining qarz majbu - riyatlarini, ya’ni depozit sertifikatlari, depozit-jamg‘araia sertifikatlari, cbligatsiyalarini chiqaradi. Ikkinchi tomondan esa tijorat banklari qo‘shimcha daromad olish maqsadida boshqa emitentlarning muoma- taga chiqargan qarz majburiyatlarini (aksiyalar, obligatsiyalar, depozit sertifikatlari) sotib oladilar:
ikkinchidan, tijorat banklari o‘z nomidan chiqarilgan qimmatli qog‘ozlar (obligatsiyalar. depozit sertifikatlari) bo'yicha qat’iy beigi- langan foiz bo'yicha daromad to‘lanishi majburiyatini oladilar. Inves- titsiya fondlari esa daromad toManishi vuzasidan qaltisliklarni inves- torlar zimmasiga yuklaydilar.

Tijorat banklari o‘z faoliyatini yuritish uchun chetdan qo‘shimcha rnabiag‘ jalb etishlari lozim. Bu Гао 1 iyat-tijorat banklari tomonidan yuridik va jismoniy shaxsiardan vaqtincha bo‘sh pul mablag'larini qaytarib berishiilik, to'lovlilik hamda muddatlilik shartlari asosida jalb etisli bilan bog‘liq faoliyat passiv operatsiyalar hisoblanadi. Tijorat banklarining aktiv operatsiyalarini amalga oshirish uchun pul sarmoya-lariga bo‘lgan ehliyojning 90 foizi chetdan jalb qilingan mablag‘lar hisobiga qoplanadi.