Bank ishi va investitsiyalar

Investitsiyani kafolatlash ko‘ptomonlama Agentligi (IKKA) 
1988 yilda 
rivojlanayotgan davlatlarga jalb etilgan investitsiyalar egalari bo‘lgan chet el 
investoriga uning investitsiyasi uchun siyosiy risklardan kafolat taqdim etish orqali 
yordamini ko‘rsatish maqsadida tashkil etilgan. Bu risklarga harbiy harakatlar, 

---

242 
fuqarolik tartibsizliklari, shartnoma shartlarining va valyuta o‘tkazmalaridagi 
buzilishlar kiradi. IKKA ning sug‘urta polisi investitsiyalarni 15 yil muddatgacha 
kafolatlaydi, hatto, agar kafolatlangan bir loyihaning bugungi tashqi summasi 50 
mln. AQSh dollarini tashkil etsa bu kafolat 20 yil muddatga ham uzaytirilishi 
mumkin. IKKA, shuningdek, rivojlanayotgan davlatlarga chet el investitsiyalarini 
jalb etish yo‘llari bilan bog‘liq masalalarga maslahat beradi. Bugungi kunda IKKA 
ga a’zo davlatlar soni 151 ga yetdi. IKKA o‘z faoliyatida bir qancha vazifalarni 
tekinga bajaradi. Masalan, Rossiyaning investitsion va xususiylashtirish 
imkoniyatlari haqidagi ma’lumotlardan tarkib topgan interaktiv tizimni tekinga 
qayta ishladi. 
Investitsion bahslarni boshqarish xalqaro markazi (IBBXM) 
1966 yilda 
tashkil etilgan bo‘lib, hukumat va chet el investorlari orasidagi kelishilgan arbitrajli 
shartnoma shartlarini ta’minlash maqsadida investitsiya oqimini rag‘batlantirib 
turadi. U shuningdek, mamlakat qonunchiligiga chet el investitsiyalarining mos 
harakati bo‘yicha tavsiyalar beradi va matbuotlarda chop etadi. Bugungi kunda 
IBBXM ga a’zo davlatlar soni 131 ga yetdi.
39
Bu tashkilotlar, ya’ni Jahon banki, Xalqaro valyuta fondi, Yevropa tiklanish 
va taraqqiyot banki (YeTTB) va boshqalar davlatlar kelishuvi natijasida faoliyat 
ko‘rsatadi, boshqalari esa, ya’ni nodavlat moliyaviy strukturalar yuqorida 
keltirilgan 
xalqaro 
tashkilotlar 
mavjudligi 
natijasida 
shakllanib 
birlashadi.Tashkilotlarning bir-biriga o‘xshab ketadigan faoliyat konsepsiyalari 
yaxshi ishlab chiqilgan. Tashqaridan bir qarashda XVF bilan Jahon bankining 
umumiy bir xilligi ko‘pdek, YeTTB ining faoliyati ham xuddi Jahon banki 
foliyatiga ko‘chirma qilingandek. Lekin tahlil bo‘yicha ular faoliyati ko‘rilsa bu 
tashkilotlarning o‘ziga xos ajratib turadigan sifatlari mavjud.