Bank ishi” fanidan Ma’ruza matnlari 1-mavzu: Bank ishi fanining predmeti va vazifalari. Reja

Bank kapitali bo‘yicha “Bazel III” talablarini joriy etish muddatlari (foizda).

	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019
Oddiy aksiyalarga minimal talab (Minimum Capital Ratio)	3,5	4,0	4,5	4,5	4,5	4,5	4,5
Maxsus zaxira kaptiali (Capital Conservation Buffer)				0,625	1,25	1,875	2,50
Oddiy aksiyalarga minimal talab + Maxsus zaxira kaptiali	3,5	4,0	4,5	5,125	5,75	6,375	7,0
I darajali kapitalga minimal talab (Minimum Tier I Capital)	4,5	5,5	6,0	6,0	6,0	6,0	6,0
Umumiy kapitalga minimal talab (Minimum Total Capital)	8,0	8,0	8,0	8,0	8,0	8,0	8,0
Umumiy kapitalga minimal talab + Maxsus zaxira kaptiali	8,0	8,0	8,0	8,625	9,25	9,875	10,5

“Bazel-3”ga muvofiq, tijorat banklari likvidliligini tartibga solish bo‘yicha 2 ta koeffitsientni

• 
  Joriy likvidlilik koeffitsienti (Liquidity Coverage Ratio (LCR))
  
• 
  Sof barqaror manbalar koeffitsienti (The Net Stable Funding Ratio (NSFR))
  

joriy etish ko‘zda tutilgan.
Joriy likvidlilik koeffitsienti (Liquidity Coverage Ratio (LCR)) 2015 yil 1 yanvardan boshlab joriy qilinadi. Bunda joriy likvidlilik koeffitsienti quyidagicha aniqlanadi:

• 
  LCR= (yuqori sifatli likvid aktivlar zaxirasi)/(30 kun mobaynidagi sof pul chiqimlari) ≥ 100%.
  
• 
  Ushbu koeffitsient banklarning yuqori sifatli likvid aktivlari zaxirasi yaqin 30 kun mobaynida kutilishi mumkin bo‘lgan pul chiqimlari – majburiyatlarni qay darajada qoplay olishini anglatib, uning me’yoriy darajasi minimum 100 foiz etib belgilanadi.
  

Sof barqaror manbalar koeffitsienti (The Net Stable Funding Ratio (NSFR)) 2018 yil 1 yanvardan boshlab joriy etiladi va quyidagicha aniqlanadi:

• 
  NSFR= (barqaror manbalarning mavjud miqdori)/(barqaror manbalarning talab qilingan miqdori) ≥ 100%.
  
• 
  Bunda barqaror manbalar tijorat bankining kapitali, 1 yil va undan ortiq muddatda so‘ndiriladigan qarz majburiyatlari, bank depozit bazasining barqaror qismi kabilardan tashkil topadi. Barqaror manbalarning talab qilingan miqdori bank aktivlarini aktivlar turiga qarab belgilangan omilga ko‘paytirish orqali aniqlanadi.
  

Bunda omil bank aktivlari turiga qarab quyidagicha belgilanadi:

• 
  – naqd pul, pul bozori instrumentlari, bir yildan kam muddatda so‘ndiriladigan qimmatli qog‘ozlar, boshqa moliyaviy muassasalarga be-rilgan kreditlarning 1 yildan kam muddatda so‘ndiriladigan qismiga 0 %;
  
• 
  – hukumat, markaziy banklar, AA va undan ortiq reytingga ega bo‘lgan ko‘p tomonlama taraqqiyot banklarining 1 yil va undan ortiq muddatda so‘ndiriladigan qimmatli qog‘ozlariga 5%;
  
• 
  – 1 yil va undan ortiq muddatda so‘ndiriladigan kamida AA reytingiga ega bo‘lgan korporativ obligatsiyalarga 20%;
  
• 
  – yirik birjalar va kapital bozori indekslariga kiritilgan aksiyalar va likvid bozorlarda faol savdo qilinadigan, 1 yil va undan ortiq muddatga ega va AA- dan A-gacha reytinga ega bo‘lgan korporativ obligatsiyalar, korporativ mijozlarga berilgan kreditlarning 1 yildan kam muddatda so‘ndiriladigan qismiga 50 %;
  
• 
  – chakana mijozlarga beriladigan kreditlarning 1 yildan kam muddatda so‘ndiriladigan qismiga 85%;
  
• 
  – boshqa aktivlarga 100 %.