Bank hisobi va audit

16-MAVZU. BANKLARDA SOLIQLAR VA MAJBURIY TO‘LOVLAR 
HISOBI 
1.Bankning  byudjet  va  byudjetdan  tashqari  to‘lovlari  turlari  va  ularni 
hisoblash.  
2.Banklarda daromad solig‘i, qo‘shimcha qiymat solig‘i, ekologiya solig‘i, 
mol-mulk solig‘ini hisoblash va hisobini yuritish tartibi.  
3.Byudjetdan 
tashqari  to‘lovlar  bo‘yicha  operatsiyalarni  bank 
buxgalteriya hisobida aks ettirilishi. 
 
 
Tijorat  banklari  yuridik  shaxs  sifatida  davlat  byudjetiga  quyidagi    soliqlar 
to
ʻlaydi va ajratmalarni amalga oshiradi  (O
ʻ
zbekiston  Respublikasi  Prezidentining 
“2018  yilda  O
ʻ
zbekiston  Respublikasi  davlat  buydjeti  parametrlari  va  asosiy 

---

 
128 
 
makroiqtisodiy  ko
ʻ
rsatkichlari  prognozi  haqida”gi  29.12.2017  yildagi  PP-3454-
sonli Qarori):  

  yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig
ʻi;  

  mol-mulk solig
ʻi;  

  yer solig
ʻi;  

  suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq;  

  qo
ʻshilgan qiymat soligʻi;  

  soliq solish manbasidan to
ʻlanadigan soliq;  

  jismoniy shaxslarning daromad solig
ʻi;  

  fuqarolarning byudjetdan tashqari pensiya jamg
ʻarmasiga sugʻurta badallari 
(Xalq bankining tegishli bo
ʻ
limlariga o
ʻ
tkaziladi); 

  davlat maqsadli jamg
ʻrmalariga majbuhiy ajratmalar 

  yagona ijtimoiy to
ʻlov.  
Yuridik  shaxslardan  olinadigan  foyda  solig
ʻ
ining  hisobi.  Banklarda  foyda 
solig
ʻi  stavkasi  22%  qilib  belgilangan  (O
ʻ
zbekiston  Respublikasining  2018  yilgi 
asosiy  makroiqtisodiy  ko
ʻ
rsatkichlari  prognozi  va  Davlat  byudjeti  parametrlari 
to
ʻ
g
ʻ
risida”gi 29.12.2017 yildagi PP-3454-sonli Qarori, 7-ilovasi).  
 Ushbu  qarorga  muvofiq,  obodonlashtirish  va  ijtimoiy  infrastrukturani 
rivojlantirish solig
ʻi foyda soligʻi bilan qoʻshib yuborildi . Ushbu soliqni toʻlashda 
banklar  kelgusi  chorakning  boshida  chorak  davomida  olinadigan  foyda  miqdorini 
oylar  kesimida  bashorat  qilib,  davlat  soliq  inspektsiyalariga  ma
ʼlumot  taqdim 
etiladi.  Bashorat  qilingan  soliq  summasi  oyning  boshida  davlat  byudjetining 
tegishli hisobvarag
ʻiga oʻtkaziladi va bunda, 
Debet 19931 – “Muddati uzaytirlgan soliqlar”, 
Kredit 23402 –“Respublika byudjetining mablag
ʻ
lari” hisobvarag
ʻ
i.   
 Oy  davomida  to
ʻlangan  foyda  soliq  summasi  har  chorakning  oxirida 
bankning tegishli xarajatlar hisobvarag
ʻiga oʻtkaziladi.  
a).  Agar  chorak  uchun  bashorat  qilingan  foyda  soliq  summasi  haqiqatga 
to
ʻgʻri kelsa, 
Debet 56902 –“Daromad solig
ʻ
ini baholash”, 
Kredit –19931-“Muddati uzaytirlgan soliqlar” hisobvarag
ʻ
i. 
 b). Agar choraklik uchun oldindan to
ʻlangan foyda soligʻi summasi bankning 
haqiqatdagi  foyda  solig
ʻi  summasidan kam  boʻlsa, kam  toʻlangan  qismi  bankning 
22502-  hisobvarag
ʻiga  oʻtkaziladi  va  ushbu  hisobdan  davlat  byudjetiga  oʻtkazib 
beriladi. 
- kam to
ʻlangan summaga, 
Debet 56902 –“Daromad solig
ʻ
ini baholash”, 
Kredit 22502 –“Hisoblangan daromad (foyda) soliqlari” hisobvarag
ʻ