Sitoplazmaning tuzilishini o`rganish. Sitoplazmaning hajmi hamma hujayralarda turlicha: limfotsitlarda yadro hajmiga teng, jigar hujayralarida hujayra hajmining 94 foizini tashkil etadi. Sitozol-sitoplazmaning bir qismi bo’lib, uning hajmi hujayra umumiy hajmining 50 foizini tashkil etadi. Sitozol tarkibida oraliq almashinuv fermentlari va ribosomalar uchraydi.
HUJAYRALARDA SITOPLAZMANING HARAKATI
BIRLAMCHI HARAKAT SOG’LOM HUJAYRALARDA: CHANG HUJAYRALARI, ILDIZ TUKCHALARIDA KUZATILADI
IKKILAMCHI HARAKAT XARORAT YOKI YORUG’LIK O’ZGARISHIDA, HUJAYRALAR SHIKASTLANGANDA KUZATILADI
O’simlik hujayralari uchun sitoplazma harakatining quyidagi turlari xos
TO’LQINSIMON HARAKAY
SIRKULYAR YOKI OQIMLI HARAKAT
ROTSION HARAKAT
Sitoplazma organoidlarining tuzilishi. Qattiq holda uchraydigan kiritmalar granulalar, suyuq holdagisi esa vakuolalar deb ataladi. Moddalar almashinuvi natijasida hujayrada yana bir qator mahsulotlar: sekretsiya qiluvchi hujayralarda oqsil granulalari, pigmentlar yoki zaxira ozuqa moddalar — glikogen donachalari, yog' tomchilari uchraydi. Hujayra membranali tuzilishga asoslangan. Sitoplazma organoidlarining tuzilishi. Sitoplazma organoidlarining tuzilishi. Sitoplazmatik membrana orqali ayrim moddalar osonlik bilan o'tib ketsa, boshqalari umuman o'tmaydi. Hujayra membranasining tanlab o'tkazish xususiyati yarim o'tkazuvchanlik deb ataladi. Sitoplazma organoidlarining tuzilishi. O'simlik hujayrasi ham xuddi hayvon hujayrasi singari sitoplazmatik mem-brana bilan o'ralgan bo'ladi. Biroq bundan tashqari hayvonlar hujayrasida uchramaydigan sellulozadan iborat qalin hujayra qobig'iga ham ega. Hujayra qobig'ida maxsus teshikchalar bo'lib, qo'shni hujayralarning endoplazmatik to'rlari bir biri bilan tutashgan bo'ladi. XULOSA Xulosa qilib aytganda sitoplazma ko’p fazali kolloid hisoblanadi. Undagi makromolekulalar va ularning komplekslari ancha murakkab hisoblanadi. Undagi membrana sistemasini, naylar, fibril va dona (granula) larni vujudga keltiradiki ularni faqat elektron mikroskopdagina ko’rish mumkin. Uni kuzatilganda, matriks gomogen yoki yupqa donador modda ko’rinishida bo’ladi. Bu gialoplazmaning ayrim zonalari sharoitiga va funksiyalar vazifasiga ko’ra, agregat holatini o’zgartiradi. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR - I.A. Abdulov, N.Z. Qodirova “SITOLOGIYA” Toshkent-2014
- T.B.Boyqobilov, X.Ikromov “Sitologiya.”1980y.
- Sattiboev M.S. “O’simlik hujayrasi”.T. 1990y.
- Maqsudov Z.M. “Umumiy genetika”. Toshkent. «Uqituvchi», 1981.
- Hamidov JX. va boshq. “Tibbiy biologiya va irsiyatdan qo’llanma”. Toshkent. «Ibn Sino». 1992.
- www.ziyonet.uz
- www.cultinfo.ru
- sitologiya.ru
Etiboringiz uchun raxmat!!! Etiboringiz uchun raxmat!!!
Do'stlaringiz bilan baham: |