Balans likvidligi tahlilini boshlamasdan oldin quyidagi savollarga javob berishimiz zarur

1. Mutlaq moliyaviy mustahkamlik.

Bu moliyaviy mustahkamlik bo‘lishi uchun korxonaning moddiy aylanma mablag‘lariga bo‘lgan ehtiyoji bilan uni qoplovchi manbalar o‘rtasidagi nisbat quyidagi moliyaviy vaziyatlar talablariga javob berishi lozim:

1. (E^s : TMZ)x100 ≥ 100%.

2. (E^t : TMZ)x100 ≥ 100%.

3. (E^Σ : TMZ)x100 ≥ 100%.

Keltirilgan moliyaviy vaziyatlar shuni ko‘rsatadiki, korxonalar o‘zining moddiy aylanma mablag‘larga bo‘lgan ehtiyojlarini ham o‘z manbalari, ham korxona majburiyatlari — uzoq va qisqa muddatga olingan qarzlar bilan qoplashi mumkin.

Lekin yuqorida ifodalangan uchta manbalar bilan korxonaning moddiy aylanma mablag‘lariga bo‘lgan ehtiyoji o‘rtasidagi nisbat hamma vaziyatlar bo‘yicha 100 foizga barobar yoki undan ko‘p bo‘lishi lozim. Demak, moliyaviy mustahkamlik mutlaq darajada bo‘lishi uchun korxona ehtiyoji o‘z manbalari bilan to‘liq qoplanishi kerak. Korxona shu vaziyatda ham tashqi majburiyat manbalaridan foydalanishi mumkin.

Ko‘rinib turibdiki, korxona o‘zining moddiy aylanma mablag‘lariga bo‘lgan ehtiyojini to‘liq qoplash bilan ortiqcha manbalarga ega bo‘lib, undan ishlab chiqarishni kengaytirish va boshqa maqsadlarda foydalanishi mumkin.

Mutlaq moliyaviy mustahkamlik — moliyaviy mustahkamlikni eng yuqori darajasi , bozor munosabatlariga o‘tilayotgan murakkab, og‘ir shart-sharoitlarda ham mavjud.

2. Me’yoriy moliyaviy mustahkamlik.

Bu moliyaviy mustahkamlik bo‘lishi uchun korxonaning moddiy aylanma mablag‘larga bo‘lgan ehtiyoji bilan uni qoplovchi manbalar o‘rtasidagi nisbat quyidagi moliyaviy vaziyatlar talablariga javob berishi lozim:

1. (E^s : TMZ)x100 < 100%.

2. (E^t : TMZ)x100 ≥ 100%.

3. (E^Σ : TMZ)x100 ≥ 100%.

Ko‘rinib turibdiki, korxonaning moddiy aylanma mablag‘larga bo‘lgan ehtiyojini qoplash uchun korxonaning o‘zlik manbalari hamda uzoq muddatga olingan qarzlar yetishmaydi va korxona o‘z ehtiyojini qisqa muddatga olingan qarzlar hisobidan qoplaydi. Ma’lumki, qisqa muddatli qarzlar bir yil muddatgacha olinadi, demak, ular yaqin fursatda qaytarilishi lozim.

Nome’yoriy moliyaviy mustahkamlikka uchragan korxonalarni jonlantirish

bo‘limiga tushib qolgan kasallar bilan taqqoslash mumkin. Bu korxonalarda moliyaviy holatni yaxshilash uchun kerakli tadbirlar amalga oshirilmasa, ularning faoliyati to‘xtab qolishi turgan gap.

Hayot shuni tasdiqlayaptiki, murakkab bozor munosabatlari davrida nome’yoriy moliyaviy mustahkamlikka ega bo‘lgan korxonalar ko‘proq uchrab turibdi.