c) Milli qanunvernicilik- Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra qadınların hüquqlarının mühafizəsi, onların cəmiyyətdə statusunda, siyasət və idarəetmə orqanlarında iştirakında baş verən hadisələri də təhlil edək.
Azərbaycan Respublikası 4 avqust 1992-ci ildə BMT-nin «Qadınların Siyasi Hüquqları Haqqında» Konvensiyasına qoşulmuşdur. Konvensiya «öz ölkəsinin idarə olunmasında hər kəsin bərabərliyi prinsipini həyata keçirməyi, kişilərin və qadınların vəziyyətinin bərabərləşməsini arzu edir».
ç) Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasında bərabərlik hüququ- «Azərbaycan Respublikası Konstitusiyası» 1995-ci il noyabrın 12-də Azərbaycan Respublikası referendumunda qəbul olunmuş, həmin il noyabrın 27-dən qüvvəyə minmişdir. «Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası» ən ali qüvvəyə malik qanun olmaqla etibarı ilə qadın diskriminasiyasını qadağan edir. Bu, Konstitusiyanın 25-ci maddəsində təsbit olunmuşdur; II. Kişi ilə qadın eyni hüquqlara və azadlıqlara malikdir; III. Dövlət irqindən, milliyətindən, dinindən, cinsindən, mənsubiyyətindən, əmlak vəziyyətindən, qulluq mövqeyindən, əqidəsindən, siyasi partiyalara, həmkarlar ittifaqlarına və digər ictimai birliklərə mənsubiyyətindən asılı olmayaraq hər kəsin hüquq və azadlıqlarının bərabərliyinə təminat verir. İnsan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarını irqi, milli, dini, dil, cinsi, mənşəyi, əqidə, siyasi və sosial mənsubiyyətinə görə məhdudlaşdırmaq qadağandır.
Qadın hüquqları və azadlıqları Azərbaycan Respublikası Konstitusiyası «Əsas hüquqlar: azadlıqlar və vəzifələr» bölməsinin 24-71-ci maddələrində əks olunmuş, dövlət tərəfindən bu hüquq və azadlıqların qorunmasına təminat verilmişdir. Burada əsas məsələ həyatın bütün sahələrində qadın və kişilərin təkcə bərabər imkanlarla təmin edilməsində deyil, ən əsası qadının sosial müdafiə obyektindən aktiv hərəkətdə olan şəxsiyyətə çevriləməsində, cəmiyyətdəki mövqeyinin köklü surətdə dəyişilməsindədir. Azərbaycan Respublikasının insana dair bütün Qanunları («Cinayət Məcəlləsi», «Mülki Məcəllə», «Əmək haqqında Qanunlar Məcəlləsi», «Ailə Məcəlləsi») Konstitusiya əsasında işlənib hazırlanmışdır. Bu qanunlar cinslərin bərabərlik hüquqlarını qoruyur, hətta qadınlar üçün «pozitiv diskriminasiya» hallarına da rast gəlinir. Məsələn, baxmayaraq ki, Konstitusiyada hərbi mükəlləfiyyət barədə heç bir məhdudiyyət nəzərdə tutulmamışdır (maddə 76), əslində həkim zənənlər istisna olmaqla, qadınlar hərbi xidmətə çağırılmırlar. Və yaxud, elə cinayətkarlar var ki, onlara görə yalnız kişilər cəzalandırılır, halbuki bu cinayətləri (zorlama, cinsi əlaqəyə məcbur etmə, nigaha daxil olmağa məcbur etmə və ya nigaha daxil olmağa mane olma, poliqamiya, homoseksualizm və s.) qadınlar da törədə bilər. Cinayətkara cinsə görə «güzəşt» olunmamalıdır. Digər bir misal isə, yenə qadınlara ömürlük həbs cəzasının tətbiq edilməməsi halını göstərə bilərik. Bu kimi hallar qanunvericilikdə məhz kişilərə qarşı diskriminasiya xarakterli məqamlardır. Amma bütün hallarda gender bərabərliyi gözlənilməlidir.
Do'stlaringiz bilan baham: |