Bakayev Z. T jamoada samarali ishlash o’quv qo’llanma samarqand-2020

Muhim tushunchalar: jamoa, rasmiy jamoalar, norasmiy jamoalar, guruhlar, jamoa yordamida tarbiyalash, funksional jamoalar, ijodiy jamoalar, kross-funksiyanal jamoalar, yaxlit jamoalar, jamoa va psixologiya, shaxsning xulq-atvori, jamoalarning tasnifi, jamoa va guruhlarning tasnifi.
2.1 Ijtimoiy psixologiyada “jamoa” tushunchasi va uning boshqaruvdagi o’rni
So‘nggi yillarda jamoalar tashkilotlarda eng muhim guruh hodisasi sifatida ko‘rilmoqda. Jamoalar quyidagilar natijasida ommalashmoqda:

• 
  integratsiyalashgan sifat menejmenti tizimiga e’tiborni kuchayishi;
  
• 
  strategik boshqaruv qarorlarining murakkabligi;
  
• 
  korporativ boshqaruv vazifalarini murakkablashib borishi.
  

Biroq, jamoaviy ishlarga bo‘lgan talabning tez o‘sib borayotgan tan olinishiga qaramay, yirik tashkilotlar faoliyatida jamoalarning imkoniyatlaridan deyarli foydalanilmayapti. Buning sabablaridan biri, tashkilot rahbarlari jamoaning nima ekanligini, uni qanday yaratish va undan qanday foydalanishni aniq tushunmasliklari. Garchi jamoalar bir jamoa bo‘lsada ular bir necha sabablarga ko‘rga ajralib to‘radilar.

Jamoa deganda nima tushuniladi va nima sababdan bu tushuncha boshqarish tizimida shunchalik muhim o‘rin tutadi? Jamoa — ijtimoiy tashkilot bo‘lib, uning uchun birgalikdagi ijtimoiy ahamiyatli faoliyat xosdir.

Rahbar ish faoliyatida faqat alohida xodimlar bilan ish olib bormasdan, balki o‘z tarkibida ishlab chiqarishda xodimlarni birlashtirgan turli xildagi guruhlar, korxona jamoasi, uchastka, brigada, oila, ba’zan esa xodimni o‘z ta’siriga tortgan yoki biron-bir yetakchi tevaragiga birlashgan xodimlar bilan ish olib borishiga to‘g‘ri keladi. Shu munosabat bilan rahbar guruhlar va jamoalarning asosiy ijtimoiy-ruhiy qonuniyatlarini bilishi shart.

Guruh — bu muayyan belgiga, masalan, sinfiy mansublikka, birgalikda faoliyat ko‘rsatishning mumkinligiga va uning xarakteriga, tashkil toppish xususiyatlari va shu kabilar asosida ajralib turadigan insoniy umumiylikdir.