Bajardi Xasanova Qizlarxon

Viruslar klassifikatsiyasi.
Viruslar hujayrasiz organizm bo'lib, o'ziga xos genomga ega. Ular inson, hayvon, hasharot, o'simliklar, zamburug'larda obligai parazit bo'lib, oqsil sintezlash, fermentativ va energiya hosil qilish xususiyatiga ega bo'lmagan organizmlardir. Viruslar ikki guruhga: tarkibida DNK saqlovchi (5 ta olla) va RNK saqlovchi (10 ta olla)ga ajratiladi. Shakliga ko'ra viruslar 4 ta guruhga ajratiladi; -sferik(gripp,virusi,parotip,tovuqlardagi leykoz);
-tayoqchasimon (tam aki mozaikasi kasalh gi);
-kubsimon (chin chechak);
-spermatozoidsimon (fag).
Nobel mukofoti sovrindori Devid Baltimor (1971-y.) viruslami xo'jayin hujayrasidagi m~RNKni oqsil sintezlanadigan RNK hosil bo'lish mexanizmiga asosan 7 guruhga ajratadi: 1- ikki zanjirli DNK; 2- bir zanjirli DNK; 3 - ikki zanjirli RNK; 4-(+) bir zanjirli RNK; 5- (-) bir zanjirli RNK; 6- bir zanjirli RNK; 7-ikki zanjirli DNK-RNK Hozirgacha viruslarning 300 ga yaqin turi aniqlanib, ular 5 ta sinf, 8 ta tur, 21 ta oilaga birlashtirilgan, har bir oila avlodlardan tashkil topgan, avlodlar esa turkum iarga bo'lingan. Tarkibida DNK bo Igan viruslar:
1. Poksviruslar (ichak viruslari).
2. Chin chechak virusi.
3. Gerpes (uchuq) virusi.
4. Suv chechak virusi;
5. Adenovirus infeksiyasini vujudga kelliruvchilar, adenoviruslar.
Faglar:
1. Bakteriofaglar (bakteriyalar virusi).
2. Sianofaglar (ko'k-yashil suv o'tlar virusi).
3. Aktinofaglar (aktinomitstlar virusi).

Tarkibida RNK bor viruslar:

1. Gripp virusi.
2. Qizamik virusi.
3. Quturish virusi.
4. Pikornoviruslar.
5. Oqsil virusi.
6. Arboviruslar.
7. Afrika o'lati.


Xulosa
Molekular biologiyaning yutuqlari evaziga mikroorganizmlar-ning genotip xususiyatlarini o'rganish mumkin bo'ldi. Bunda mikro-organizm nukleotid tarkibi, purin va pirimidin asoslarining bir-biriga nisbati o'rganiladi va ikki guruhga kiruvchl mikroorganizm-larning farqlari aniqlanadi.Mikroorganizmlarni ma'lum bir sistematikaga (tasnifga) so-lishda ulaning quyidagi xususiyatlari e'tiborga olinadi:

• 
  -shakli va o'lchami;
  
• 
  -harakati (xivchinlarning bor-yo'qligi va joylashishi);
  
• 
  -kapsulasining bor-yo'qligi: bor yoʻqligiga;
  
• 
  -gram usulida bo'yalishi;
  
• 
  -moddalar almashinuvining o'ziga xosligi;
  
• 
  -energiya olishi;
  
• 
  -tashqi muhit bilan aloqasi kabi xususiyatlariga etibor beriladi.
  

Foydalanilgan adabiyotlar.
1. Andreev.N.G.- Lugovoe i polevoe kormoproizvodstvo. M.Kolos 1984
2. Atabayeva va bosh.-Yem-xashak yetishtirish-T. Mehnat.1997
3.www.ziyo.uz
4.www.kompy.uz
5.www.arxiv.uz