Бажарди: ek-56 гурух талабаси Худойкулов Жахонгир Юлдош угли

5-расм. 2000-2016 йиллар ва 2017 йилнинг 9 ойлик натижаларига кўра ЯИМ ва давлат бюджети харажатларининг аҳоли жон бошига нисбатан динамикаси
Мазкур кўрсаткичларни мос равишда иқтисодиётда банд бўлган аҳолига нисбатан таққослаганда 2005 йилда 292,3 АҚШ доллари, 2010 йилда 684,7 АҚШ доллари ва 2015 йилда эса 1 020,3 АҚШ долларини ташкил этганини кўриш мумкин. 2016 йилда мазкур кўрсаткич 979,0 АҚШ долларига тенг бўлган. 2017 йилнинг январь-август ойларида Марказий банкнинг расмий курси бўйича ҳисоблаганда банд аҳолига нисбатан 655,9 АҚШ доллари, валюта курсининг либераллаштириши натижасида мазкур кўрсаткич 2017 йилнинг 9 ойлик натижаларига кўра 416,1 АҚШ долларига тўғри келган. Шу ўринда қайд этиш керакки, ривожланган давлатларда давлат бюджети харажатларининг мултипликатор самарасини ҳисоблаш амалиёти кенг жорий этилган. Мазкур амалиётларни назарий ўрганган ҳолда, миллий иқтисодиётимизда давлат бюджети харажатларининг мултипликатор коэффициентини ҳисоблашга ҳаракат қилдик. Таҳлиллар натижасида 5-жадвалда келтирилган маълумотлар тайёрланди. Унга кўра, давлат бюджети харажатлари таркибида марказлашган инвестицияларни молиялаштириш учун йўналтириладиган маблағлар 1,35 коэф., иқтисодиёт соҳаси харажатлари 1,04 коэф., ижтимоий соҳа харажатлари эса 1,01 коэф., ялпи ҳолда давлат бюджети харажатларининг ЯИМга нисбатан мултипликаторлик коэффициенти 1,07 га тенг эканлигини қуйидаги жадвал мисолида кўриш мумкин.
8-жадвал
Давлат бюджети харажатларининг мултипликатор кўрсаткичи
ЯИМга нисбатан

№	Давлат бюджети харажат йўналишлари		Мультипликатор
1	Ижтимоий соҳа ва аҳолини ижтимоий қўллаб-қувватлаш харажатлари		1,01*
2	Иқтисодиёт харажатлари		1,04*
3	Марказлашган инвестицияларни молиялаштириш учун харажатлар		1,35*
4	Давлат ҳокимияти, бошқарув органлари ва суд органларини ва фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органларини сақлаш харажатлари		0,95*
5	Бошқа харажатлар		0,93*