|
№
|
Ko'rsatkichla
|
Manbasi
|
Mazmuni
|
O'lchov birligi
| |
1
|
Mutlaq ko'ratkichlar
|
Moliyaviy hisobotlar ularga qaydlardan
|
Moliyaviy holat, moliyaviy natijalar va ularning o'zgarishlarini ifoda etadi
|
Pul birligida
| |
2
|
Nisbiy (moliyaviy koeffitsientlar)
|
Mutlaq ko'rsatkichlar asosida aniqlanadi
|
Mutlaq ko'rsatkichlarning tarkibi va sifatini ifoda etadi
|
Foizlarda (koeffitsientlarda)
| |
3
|
Sifat ko'rsatkichlari
|
Ekspert baholash natijasida aniqlanadi
|
Korxona faoliyatini miqdoriy birliklarda tasniflashga imkon beradi
|
Ballarda
| |
4
|
Dinamik ko'rsatkichlar
|
Boshqa ko‘rsatkichlar guruhi (mutlaq, nisbiy va sifat ko‘rsatkichlari) asosida bir necha hisobot davrlari ko‘rsatkichlarini taqqoslashni orqali aniqlanadi
|
Korxonaning moliyaviy holatining yillar bo'yicha o'zgarishini ifoda etadi
|
Dinamik ko'rsatkichlarning o'zgarishiga bog'liq
|
Ko'rsatkichlar guruhi
|
Ko'rsatkichlarni aniqlash
|
Normasi
| |
Kxfs
|
Xo'jalik faoliyati samaradorligi ko'rsatkichlari
|
0.25
|
|
Kxfs=0.20*K1+0.30*K2+0.20*K3+0.30*K4
|
| |
K1
|
soliq to'languncha olingan foyda/balans aktivi jami
|
0.20
| |
K2
|
sof foyda/balans aktivi jami
|
0.30
| |
K3
|
sof foyda/(Asosiy vositalar+ TMZ)
|
0.20
| |
K4
|
sof foyda/o'z mablag'lari manbasi
|
0.30
| |
Kbsk
|
Boshqaruv samaradorligi ko’rsatkichlari
|
0.25
|
|
Kbsk=0.30*K5+0.20*K6+0.20*K7+0.30*K7
|
| |
K5
|
yalpi foyda/sotishdan olingan sof tushum
|
0.30
| |
K6
|
Asosiy faoliyatdan olingan foyda/sotishdan olingan sof tushum
|
0.20
| |
K7
|
soliq to'languncha olingan foyda/sotishdan olingan sof tushum
|
0.20
| |
K8
|
sof foyda/sotishdan olingan sof tushum
|
0.30
|
Ko'rsatkichlar guruhi
|
Ko'rsatkichlarni aniqlash
|
Normasi
| |
Kia
|
Ish aktivligi ko'rsatkichlari
|
0.25
|
|
Kbsk=0.20*K9+0.10*K10+0.10*K11+0.20*K12+0.10*K13+0.10*K14+0.20*K15
|
| |
K9
|
sotishdan olingan sof tushum // balans aktivi jami
|
0.20
| |
K10
|
sotishdan olingan sof tushum /asosiy vositalar
|
0.10
| |
K11
|
sotishdan olingan sof tushum/Jpriy aktivlar
|
0.10
| |
K12
|
sotishdan olingan sof tushum/TMZ
|
0.20
| |
K13
|
sotishdan olingan sof tushum/Debitorlar
|
0.10
| |
K14
|
sotishdan olingan sof tushum/Pul mablag'lari
|
0.10
| |
K15
|
sotishdan olingan sof tushum/o'z mablag'lari manbasi
|
0.20
| |
Klmb
|
Likvidlilik va moliyaviy barqarorlik ko'rsatkichlari
|
0.25
|
|
Klmb=0.30*K16+0.10*K17+0.10*K18+0.30*K19+0.20*K20
|
| |
K16
|
aylanma kapital/majburiyatlar
|
0.30
| |
K17
|
(pul mablag'lari+qisqa muddatli moliyaviy qo'yilmalar+debitorlar) / majburiyatlar
|
0.10
| |
K18
|
majburiyatlar/o'z mablag'lari manbasi
|
0.10
| |
K19
|
o'z mablag'lari manbasi/balans passivi jami
|
0.30
| |
K20
|
o'z mablag'lari manbasi/TMZ
|
0.20
| Korxonaning reytingini hisoblash.
R = Kxfs*0.25 + Kbsk*0.25 + Kia*0.25 + Klmb*0.25
XULOSA.
Reyting so‘zi amaliyotga ingliz tilidagi “rating” so‘zidan kirib kelgan bo‘lib, “baholash, baho qo‘yish” maʼnosini anglatadi. Reyting so‘zi amaliyotga ingliz tilidagi “rating” so‘zidan kirib kelgan bo‘lib, “baholash, baho qo‘yish” maʼnosini anglatadi. Renking so‘zi ingliz tilidagi “rate” so‘zidan olingan bo‘lib “daraja” manosini anglatadai. Keng maʼnoda tartib yoki qator manosini bildiradi.
“Standard & Poor's”
“Moody's”
“Fitch Ratings”Jahon banki hamda uning bo‘linmasi bo‘lgan Xalqaro moliya korporatsiyasi “Biznesni yuritish” hisoboti
Reyting – korxona xo‘jalik faoliyatiga kompleks baho berishning individual miqdoriy ko‘rsatkichi, korxona biznesining nufuzi, korxonaning imidji haqida axborot olishning muhim usulidir. Reyting korxonalarning moliyaviy ishonchliligini baholashning muhim vositasidir. Reyting – korxona xo‘jalik faoliyatiga kompleks baho berishning individual miqdoriy ko‘rsatkichi, korxona biznesining nufuzi, korxonaning imidji haqida axborot olishning muhim usulidir. Reyting korxonalarning moliyaviy ishonchliligini baholashning muhim vositasidir.
Reyting baholash – korxonalarning reyting baholash mezonlari bo‘yicha bir biriga nisbatan ustunligini belgilab beruvchi va o‘sib boruvchi yoki kamayib boruvchi tarkibda ularning joylashgan o‘rnini ko‘rsatib beruvchi tartiblashdir.
Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati.
Oʼzbekiston Respublikasininі Konstitutsiyasi.-T.:"Oʼzbekiston", 2021.-72 b.
Oʼzbekiston Respublikasining Soliq Kodeksi (yangi tahriri). -T.: NORMA, 2020, - 511 b.
O`zbekiston respublikasi prezidenti Sh. Mirziyoyevning “2022 — 2026-yillarga mo`ljallangan yangi o`zbekistonning taraqqiyot strategiyasi to`g`risida”gi 28.01.2022 yildagi PF-60-sonli farmoni.
Oʼzbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoevning Oliy Majlisga va Oʼzbekiston xalqiga Murojaatnomasida iqtisodiy islohotlarni izchil davom ettirish asosida 2021 yilda strategik maqsadlarga erishish yuzasidan amalga oshiriladigan ustuvor yoʼnalishlarni keng jamoatchilik orasida targʼib qilish boʼyicha ilmiy-ommabop risola. - T.: «Maʼnaviyat», 2021. - 248 bet.
Moliyaviy tahlil: O‘quv uslubiy majmua / Urmanbekova I.F, Abdullaev A.B. T.: “Iqtisod-Moliya”. 2021. 464 b.
M. Yu. Raximov. Moliyaviy hisobot tahlili. (Darslik), - T.: «Nihol print» OK, 2021. - 326 b.
Moliyaviy tahlil. Darslik, M.Y. Raximov, N.N. Kalandarova; - T.: "Iqtisod-Moliya", 2019. 736 bet.
Pardayev M. Q., Isroilov J.I., Isroilov B.I. Iqtisodiy tahlil. O`quv qo`llanma. T.: Print Line Group, 2017.-533 b.
Raximov M. Iqtisodiyot sub`ektlari moliyaviy holatining tahlili. O`quv qo`llanma. T.; Iqtisod-Moliya, 2015. -392 b.
Raximov M. Iqtisodiyot sub`ektlari moliyaviy holatining tahlili. Uslubiy qo`llanma. T.; Iqtisod-Moliya, 2015. -156 b.
Internet saytlari.
www.gov.uz – O`zbekiston Respublikasi Davlat hokimiyati portal
www.press-service.uz – O`zbekiston Respublikasi Prezidenti matbuot xizmati
www.uza.uz – O`zbekiston Milliy axborot agentligi sayti
www.natlib.uz – O`zbekiston Milliy kutubxonasi sayti
www.lex.uz – Oʻzbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari ma`lumotlari milliy bazasi
www.eduportal.uz – axborot-ta`lim resurslari portali
www.uzscience.uz – O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Fan va texnologiyalarni rivojlantirishni muvofiqlashtirish qo`mitasi sayti
www.ccitt.uz – O`zbekiston Respublikasi aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsiya texnologiyalari davlat qo`mitasi sayti
Do'stlaringiz bilan baham: |
