Bajardi: Bekpo’latov Muhammadsharif Tekshirdi

Yeri bo‘lmagan xalq

Quddus. XX asr boshlari

Falastindagi yahudiy podshohligi eramizning I asrida Rim imperiyasi zarbalari ostida qulagan: o‘shandan buyon bu hududning xo‘jayinlari bir necha bor almashgan. Ammo Yevropa davlatlari bo‘ylab tarqalib ketgan yahudiylar bu yerni qaytishlari zarur bo‘lgan muqaddas vatan deb hisoblab kelishgan. 

Avstro-vengriyalik jurnalist va yahudiy davlatini tashkil etish tashabbuskori bo‘lgan Teodor Gertslning (1860 — 1904) eslashicha, «Dreyfus ishi» vaqtida (sotqinlikda nohaq ayblangan fransuz armiyasining yahudiy ofitseri) yuzlab fransuzlar «Yahudiylarga o‘lim!» deya hayqirishgan. Rossiya va Sharqiy Yevropada yahudiylarga qarshi hujumlar boshlangan, Germaniya va Avstriyada antisemit ruhidagi risolalar bitilgan. 

Gertsl boshqa bunday davom etishi mumkin emas, yahudiylar o‘z davlatlariga ega bo‘lishlari zarur degan fikrga keladi. U 1896 yilda «Yahudiy davlati» nomli risolasini yozadi. Unda Gertsl yahudiylarga Falastinda o‘z davlatlariga ega bo‘lishlari uchun jahon hamjamiyatini yordam berishga chaqiradi. Bir yildan so‘ng u Jahon sionistik tashkilotiga asos soladi. Sionizm yahudiylarning tarixiy vatanlariga qaytishi va u yerda o‘z davlatini tashkil etish mafkurasidir.

Asta-sekin, lekin sobitqadamlik bilan yahudiylarning Falastinga ko‘chishlari o‘sib boradi: ularga Yevropadagi boy yahudiylar (Rotshildlar, Monteofiorlar) yordam beradi, Falastindan yer sotib olish uchun pul yig‘ib berishadi.

2021-yil. 1-kurs. Siyosatshunoslik. Pashtu-ingliz.