Bajardi: 3-kurs hba-83 guruhi talabasi

Sug‘urtalovchilar moliyaviy-xo‘jalik faoliyatining buxgalteriya hisobi Schyotlar rejasini qo‘llash bo‘yicha
YO‘RIQNOMA
I qism. Umumiy qoidalar
1. Ushbu Yo‘riqnoma maqsadida foydalaniladigan atama va tushunchalar:
aktiv schyot (A) — bu aktivlarni aks ettirishga mo‘ljallangan schyot bo‘lib, unda iqtisodiy resurslarning qoldig‘i va ko‘payishi schyotning debetida, kamayish esa kreditida aks ettiriladi;
balansdan tashqari schyotlar (Z) — bu sug‘urtalovchiga qarashli bo‘lmagan, lekin vaqtinchalik tasarrufida bo‘lgan, aktivlarning mavjudligi va harakati, shartli huquqlar va majburiyatlar haqidagi axborotni umumlashtirishga mo‘ljallangan schyotlar. Bu schyotlar boshqa schyotlar bilan bog‘lanmaydi va sug‘urtalovchining moliyaviy hisobotida aks ettirilmaydi;
buxgalteriya schyoti — sug‘urtalovchilar iqtisodiy resurslarining holati va harakati haqidagi buxgalteriya axborotini qayd etish va saqlash uslubi va ularga bo‘lgan talablar;
deponentlangan sug‘urta mukofoti (depo mukofot) — qayta sug‘urtalanuvchining hisobida vaqtincha bo‘lgan va qayta sug‘urta qilish shartnomasiga muvofiq qayta sug‘urtalovchiga to‘lanishi lozim bo‘lgan sug‘urta mukofoti;
Keyingi tahrirga qarang.
doimiy schyotlar — bu hisobot davri oxiriga qoldiqqa ega bo‘lib, buxgalteriya balansida aks ettiriladigan aktivlar, majburiyatlar va kapital schyotlaridir. Doimiy schyotlar aktiv, passiv, kontr-aktiv va kontr-passiv schyotlarga bo‘linadi;
kontr-aktiv schyot (KA) — bu moliyaviy hisobotda aktivning sof qiymatini aks ettirish uchun, qoldig‘i u bilan bog‘lik bo‘lgan aktiv schyotning saldosidan chegiriladigan schyotdir;
kontr-passiv schyot (KP) — bu moliyaviy hisobotda majburiyat yoki kapitalning sof qiymatini aks ettirish uchun, qoldig‘i u bilan bog‘liq bo‘lgan passiv schyotning saldosidan chegaraladigan schyotdir;
passiv schyot (P) — bu majburiyat va kapitalni aks ettirishga mo‘ljallangan schyot bo‘lib, unda majburiyatlar va kapitalning qoldig‘i va ko‘payishi schyotning krediti bo‘yicha, kamayish esa debeti bo‘yicha aks ettiriladi;
retrotsessiya — qayta sug‘urta qilish bo‘yicha qabul qilingan sug‘urta majburiyatlarini yoki ularning bir qismini qayta sug‘urta qilish shartnomasi asosida qayta sug‘urta qilishga berish;
sug‘urta polisi — sug‘urta shartnomasi bo‘yicha sug‘urtalanuvchi tomonidan sug‘urta mukofoti to‘langandan so‘ng (agar sug‘urta shartnomasida boshqacha tartib nazarda tutilmagan bo‘lsa) beriladigan, sug‘urta shartnomasining tuzilganligini va sug‘urta shartnomasi bo‘yicha sug‘urtalovchining majburiyatlari kuchga kirganligini tasdiqlovchi hujjat (shahodatnoma, sertifikat, kvitansiya);
Keyingi tahrirga qarang.