Bajardi: 24-18 gurux

KONSTRUKTIV HISOB

Xisoblash usuli.
Ish unumdorligini hisoblash usuli.
Aylanma pechning transportlovchi vosita sifatidagi unumdorligi quyidagi tenglama yordamida topiladi.
У    R²   v  _м (2.1.)
тр 1 м

Bu yerda: R₁ – aylanma pechning ichki bo’shlik radiusi, m;

 _м - pechni material bilan to’ldirish koeffitsienti, (pech qiyaligiga qarab, _м  0,08  0,12 );
v – materialning pech ichida yurish tezligi, m/sek;
 _м - materialning to’kma zichligi, kg/m³.
O’z navbatida:

_{v }   D₁  i  n
100
Bu yerda: _D1 - pechning ichki bo’shliq diametri, m;
i - pech tanasining qiyaligi, %;
n - pech aylanishining tezligi, ayl/sek Pech elektromotorning quvvati.

(2.2)

_{N } ^N1 ^{ N} 2 ^{ N}3

bu yerda: N₁ – materialni ko’targani sarflanayotgan quvvat, Vt;
N₂ – tayanch roliklarining aylanish qarshiliklarini yengish uchun sarflanayotgan quvvat, Vt;
(2.3)

N₃ – bandajlarning tayanch roliklar yuzasi bo’ylab, dumalashdagi ishqalanishlarini yengish uchun sarflanayotgan quvvat, Vt;
N₁=M₁·ω, Vt (2.4)
bu yerda: M₁– materialni ko’tarilayotganida vujudga kelayotgan moment, N•m (2.1-rasm);
ω – pech aylanishining burchak tezligi, rad/sek

M₁=G_M ·X_M (2.5)
G_M – material og’irligi, N
X_M – vertikal o’qdan material markazigacha bo’lgan masofa, m.
X_M= r_m · sin β, (2.6)

3 3


RM  ₁₂^a_S ^ _{12 } ^a _{2 } , (2.7)
^{M R}1 _M

M
_SM ^{ 12 }_R1 ² _ - materialning ko’ndalang kesim yuzasi β - material markazining siljish burchagi;
(amalda β =45⁰)
r_M – pech markazidan material markazigacha masofa, m;
a - segment xordasi,m;
Amalda α= 85⁰, a =1,35R₁ , φ=0,1 Uxolda:

a ^{1 0}
3 1,353 ^_R 2
_Х  sin   sin 45  0,462 _R

^{М 12} _S 12 
2 _ ¹

^{M R}1 _M
Pech ichidagi materialning og’irligi
_G  _  _R ² L  _  0,13,14 _R ² L 12 ₁₀³  3770 _R ² L ; (2.9)
M _M 1 _M 1 1

R R
bu yerda: L – pech uzunligi, m; Nixoyat, materialni ko’tarishga sarflanayotgan quvvati:
N₁=M₁•ω=G_M•X_M•ω= 3770 ² L  0,462 •ω=
1 1



1 1
^3740_R^{2L2 n  3480 }_R^2Ln Vt (2.10)
Tayanch roliklarining aylanma qarshiliklarini yengish uchun sarflanayotgan quvvat:
N₂=M₂•ω, Vt (2.11)
^{f Gум  R}Б ^{ R}ц , N•m, (2.12)

^М 2 ^
_Rp  cos

bu yerda: _{М 2} - tayanch roliklar tsalfalarining ishqalanish momenti, Nm
f - ishqalanish koeffitsienti f =0,02+0,03;

G_um – pechning aylanuvchi qismlari va pechichidagimaterialning umumiy og’irligi, N;
R_b – bandaj radiusi, m; R_ts –tsalfa radiusi, m;
R_r –tayanch roligi radiusi, m;
 –tayanch roliklarining o’rnatish burchagi,  =36⁰ Amalda
^Rp  0,25  0,27 _{, (2.13)}
^RБ

^Rp  0,25 , f =0,025 ,
^RБ
deb qabul qilsak:
 ^{0,025Gум  RЦ }  0,115

^cos =cos 30 ⁰=0,8660

^N2 0,8660 0,25
_Gум ^ _RЦ   0,815  _Gум  _RЦ ^{ 2 n} , (2.14)

Bandajlarning roliklar yuzasi bo’ylab dumalashdagi ishqalanishlarni yengish uchun sarflanayotgan quvvat:
N₃=M₃•ω, Vt (2.15)

3
_М  ^{Gум   (RБ  Rр)} , Nm, (2.16)

bu tenglamalarda

_Rp  cos

M₃ – bandajlarni roliklar yuzasi bo’ylab dumalash jarayonidagi ishqalanish momenti, Nm;
μ – dumalash jarayonidagi ishqalanish koeffitsienti, m; Amaliyotda R_p=0,25R_b; μ=0,0005 m;  =30⁰;
cos  =0,8660, u xolda

G_

N
^{0,0005Gум }  0,0029  
ум
^{3 0,25} _RБ ^{ 0,8660}
, Vt. (2.17)

 0,0029 _Gум  2  n  0,0058_Gум   n

Gidro tirgak hisobi

Pechning material bilan og’irligi G=5400 kN Pechning qiyaligi i=3%

Pechning aylanishlar soni n=2ayl/min
Rolikning o’q bilan og’irligi G_p=19kN Tirgak rolikning qiyalik burchagi β=10⁰ Kuch xisobi
Rolikka uning normal bo’yicha kontaktlashuvchi yuzasida uzoq ta’sir etuvchi asosiy hisoblanuvchi kuch quyidagi formula bilan aniqlanadi.
_{P } ^{k  Gn  sin } _ 1,5 5400  0,03 _{ 493,5кН}
^H z  cos  5 0,9848
Bu yerda G_n=5400kN – pechning material bilan birga og’irligi α =1⁰43’ – pechning qiyalik burchagi
z=5 – tirgak roliklar soni
k=1,5 – bandajlar va tirgak roliklar o’rtasida ishqalanish kuchidan hosil bo’lishi mumkin bo’lgan kuchni hisobga oluvchi empirik koeffitsient.
Qisqa vaqt ta’sir etuvchi maksimal hisobiy kuchlanish uchun k≤3 qabul qilinadi, u holda

P
max
H
 2P_H
 2 493,5  987кН

Teng ta’sir etuvchi R_N ning nuqtasi koordinatasi x bandaj tomonidan taqsimlangan bosim kuchlari epyurasining turiga bog’liq. Normal va uzoq ish uchun zarur bo’lgan rolik tuzuvchisining butun uzunligi bo’ylab to’liq kontaktlashishida bosim epyurasi bir tekisdan uchburchakkacha istalgancha bo’lishi mumkin, ya’ni
0,071 m ≤ x ≤ 142 m
Uzoq ishlashiga yo’l qo’yib bo’lmaydigan, ammo qisqa vaqt uchun mumkin bo’lgan qirralar kontaktining chetki holati uchun qabul qilamiz x=0 yoki x=0,213 m.

Aylanma pechlarni ta’mirlash ishlari

Zamonaviy aylanma tsement pechlar tsement sanoatida eng metallsig’imli va yirik o’lchamli agregatlar hisoblanadi. Ular olovbardosh zavodlarda shamot, magnezit va dolomintga o’ta toblashda va keramzit ishlab chiqarishda qo’llaniladi.
Aylanma pechning tuzilishi quyidagicha: ichi olovbardosh g’isht va issiqqa chidamli beton bilan qoplangan tsilindrsimon korpusdan iborat. Pech korpusi montajda bir – biri bilan payvandlangan va bandaj orqali juft g’altakli tayanchlar bilan ushlab turadigan alohida gardishlardan tayyorlanadi. Pechning diametri 5÷7 m, uzunligi 70÷230 m, kattaligi 5,0x185 m bo’lgan pechning massasi 6000 t tashkil etadi.
Bandajlar po’lat quymadan yaxlit kesimli to’g’ri burchak shaklda tayyorlanadi. Diametri 4,5 m dan yuqori bo’lgan pechlar ikki bo’lakdan tayyorlanib keyin payvandlanadi. Pechning eni 1,0 m 5x185 m – 0,4 m bo’ladi.
Rolikli tayanchlarning o’qlari sirpanuvchi podshipniklarga tayanib turadi.
Pechni issiq uchiga siljitib qo’yadigan o’q bo’ylab ta’sir qiluvchi kuchni muvozanatlashtirish uchun rolikli tayanchlarni pech o’qiga nisbatan qiya o’rnatiladi, natijada g’ildirakcha bilan bandajning tutashuv maydoni kamayib, tayanchlarga bo’lgan solishtirma bosim oshadi.
Gorizontga nisbatan aylanma pechlar 3,5 – 5% qiyalikda o’rnatilganligi uchun bandajning ikkala tomonidagi o’rtanchi tayanchida o’qqa qarab pech korpusi siljib ketishini nazorat qiluvchi nazorat rolik bor. G’ildirak tayanchlarni tebranuvchi podshipniklarga almashtirib va gidrotayanchlarga qo’yilsa yuqorida ko’rsatilgan pech ishidagi kamchiliklar bartaraf qilinadi.
Gidrotayanchlar o’rnatilsa pechning “tepaga - pastga” xolatlaridagi yurishini rostlash oson bo’ladi. Bandaj va tayanch roliklar yuradigan yuzani muntazam moylab turilsa, pech yuritmasi iste’mol qiladigan quvvat 8 – 10% ga kamayadi va bandaj bilan g’ildiraklarning yeyilishi pasayadi.
Yuritma elektroyuritgichni reduktorni, ventsosti va ventsli tishli g’ildirakni ulab pechni aylantiradi. Pechni aylantirish tezligi 0,9 – 1,4 ay/daq. Pechning asosiy yuritmasidan tashqari ta’mirlash ishlari olib borilayotganda sekin aylantiradigan
yordamchi yuritmasi ham bor. Pechning ichida issiqlik almashtiruvchi moslama – zanjirli qoplama, metalldan va sopoldan tayyorlangan issiqlik almashtiruvchilar o’rnatilgan.
Aylanma pechlar qayroq muhitda va yuqori haroratda ishlaydi va yaxshi zichlanganligiga qaramasdan ish jarayonida hosil bo’lgan chang ishqalanib ishlayotgan detallarning tutashtirilgan joylariga yemiradi. Tayanch uzellarning eng yeyiladigan detallari – bu pech korpusiga bandajlarni o’rnatilib mahkamlab qo’yadigan bandaj osti boshmog’lardir. Bandajlarni o’rnatib rostlanishi rostlovchi plastinalar yordamida amalga oshiriladi. Bandajni urilishi bartaraf qilingandan so’ng qistirma va boshmog’lar korpusga payvandlanadi. O’qqa siljishdan bandajni pech korpusiga payvandlangan kvadrat kesimli halqalar saqlaydi.
Katta tsement aylanma pechlar odatda binodan tashqari o’rnatiladi, pech va yuritmaning issiq va sovuq uchlaridagi ustki qavatlaridan tashqari.
Aylanma tsement pechlarning ishdan chiqishining asosiy sabablari – bu korpusning shakli o’zgarib pechning qoplamasi buzilishi natijasida yorilgan va kuygan joylar, ko’pchishlar sodir bo’lib, shu bilan birga bandaj, tayanch va nazorat roliklar va pechning yuritma detallari ishdan chiqadi.
Aylanma pech bir oyda bir marta texnik nazoratidan o’tadi, maksimal 2 soat pech bo’sh tursa joriy ta’mirlashda hamma uzellar qayta tekshiriladi, mayda qismlar almashtiriladi, shibbalangan joylar ta’mirlanadi va hakozo.
Aylanma pechlar kapital ta’mirlanganda korpus qismlari almashtiriladi yoki qayta tiklanadi, g’ildirakchali tayanchlar va bandajlar, yuritma mexanizmning qismlari, issiqlik almashtiruvchi moslamalar, tashuvchi va ta’minlovchi mexanizmlar, ventilyator, tutun tortib oluvchilar ta’mirlanadi yoki almashtiriladi.
Belgilangan vaqtda aylanma pechlarni reja bo’yicha ta’mirlash ishlarini tashkil qilib yaxshi olib borish uchun quyidagilar kerak:

1. 
   pechning texnik holatini aniqlab, ishlar hajmini belgilash;
   
2. 
   ta’mirlash usulini tanlab texnik xujjatlarni tayyorlash (nuqsonlar qaydnomasi, to’ldiruvchi qaydnoma, ta’mirlash ishlarini tashkil etuvchi loyiha, tayyorgarlik ishlari jadvali va hakozo).
   
3. 
   Ta’mirlash uchun agregatni to’xtatish paytiga tayyorgarlik ishlarini puxta o’tkazish;
   
4. 
   Ta’mirlash ishlarini operativ olib borish.
   

Aylanma pechning texnik holatini aniqlash uchun hamma uzel va qismlari puxta ko’rib chiqiladi va agregatning (pechning) o’qini keyinchalik rostlash uchun gorizantal va vertikal tekislikda instrumental yo’li bilan pechni maksimal qiyshaygan joylari aniqlanadi.
Agregat holatini holatini aniqlash uchun ishlab turgan vaqtida uzel va qismlarni foydalanish parametrlarini, bosh yuritma iste’mol qiluvchi kuchni (vattmetr bilan), tayanch g’ildirakchalar va ularning podshipniklarining, bandaj va bandaj ostidagi boshmog’larni, korpus va yuritma holatlari o’lchanadi.