Bajardi: 2- kurs talabasi Toshtemirov Suhrob Ilmiy rahbar

3.Maʼmuriy usullar (mehnat shartnomalari tuzish, ish vaqti, ish vaqtidan qoʼshimcha vaqt ish davomiyligini tartibga solish, ish bilan bandlik davlat jamgʼarmalariga majburiy toʼlovlarni joriy etish, aholining nochor qismi uchun kafolatli ish joylari sonini kvotalash va boshqalar.)
2.5-rasm. O`zbekistonda mehnat bozorini tartibga solish usullari.¹⁴


Tartibga solish vositalari- Mehnat bozori mexanizmini eng muhim tarkibiy qismlari hisoblanadi. Biz tartibga solish vositalari sifatida davlat mehnat bozorini tartibga solishda foydalanadigan iqtisodiy tizim elementlari yoki elementlar jamlanmasini tushunamiz. Mehnat bozorini tartibga solish vositalari, asosan, davlat qoʼldadir. Mehnat bozorini tartibga solishning asosiy vositalari sifatida xodimlar eng kam ish haqini tartibga solish, byudjet-soliq yoʼli bilan tartibga solish, davlat daromad va harajatlari hamda fuqarolar daromadlarini tartibga solish, davlat dasturlari xizmat qiladi.
Byudjet-soliq yoʼli-Davlatning mehnat bozoriga taʼsir koʼrsatish vositalaridan biri.Ushbu usul mehnat bozori subʼektlari faoliyatiga taʼsir koʼrsatishda keng qoʼllaniladi. Davlatning soliqlar yordamida tartibga solishida soliq tizimini tanlash, soliq stavkalari, shuningdek, soliq imtiyozlari turlari va miqdorlari hal qiluvchi rol oʼynaydi. Davlat tomonidan tartibga solishda soliq mehnat bozorida davlat harajatlarini moliyalashtirishning asosiy manbai hamda tartibga solish vositasi hisoblanadi. Shu sababli davlat byudjet organlarining vazifasi birgina soliq olinadigan manbalarni soliqqa tortishgina emas, balki mehnat bozori subʼektlariga taʼsir koʼrsatishning nozik mexanizmini yaratish hamdir. Soliq yukini iqtisodiy faollikni ragʼbatlantirish omili sifatida kamaytirish oʼz chegaralariga egadir.
Davlat dasturlari - Mehnat bozorini tartibga solishning yana bir vositasidir. Davlat iqtisodiy dasturlari mehnat bozoridagi bir qator muammolarni hal etishda etarli darajada samaralidir. Odatda, dasturlar mehnat bozorini koʼzlangan yoʼnalishda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishni taʼminlaydi. Ular davlatning tartibga solish barcha usullaridan foydalanishi hamda ayrim davlat organlarining tartibga solish tadbirlari jarayonida bir-biriga zidlik va nomuvofiqlikka barham berish imkonini beradi.