Badiiy asarlar

Muqaddima: Abadiyat haqida rivoyat. Tug’ilgansan ozod, mudom ozod bo’lib qol! (Doston epigrafi)

Shoirning dilin ezgan Istibdodning dardidir. Yurakdan qon bo’lib sizgan Iste’dodning dardidir.

Birinchi fasl: Shoir qalbi. Fidoyilik to’g’risida rivoyat.

Koinotda-isyon ruhi hokimdir.

Qish qahriga egmay bo’yin Isyon qilar-Boychechak

Ibtidoddan to intiho Hukm surar g’alayon.

Bu dunyoga shoir bo’lib tug’ildi. Ilhom otli pok ziyoga, go’dak qalbi yo’g’rildi. (Nazrul Islom)

VII asr avvalgidek bo’lsa edi zamonlar Balki Xusrav Dehlaviydek bitar edi dostonlar... Tug’ilsaydi Nazrul agar, yarim ming yil ilgari Bitar edi ruboiylar Mirzo Bobur singari... Agar necha zamon o’tib kelmasaydi bu davronlar, Bedilona g’azal bitib, tuzar edi devonlar. (Nazrul Islom)

Zamon uning yonib urgan yuragini so’rardi.

O’rab uning naq yurakdek Ona Hindistonini, Zobitlar oq o’rgimchakdek, so’rardilar qonini.

Isyon o’tini-Ko’rgilik bu dedi hindu, Taqdir dedi musulmon!

Sen Indra-ko’kda qismat chirog’ini yoqqan.
Sen Shivasan-koinotni barbod qilguvchi.
Sen Gangasan-bu hayotni obod qilguvchi.
Sen-Durganing tosh yuragi, shafqat bilmaysan.
Sen-Krishna qo’lidagikuylagan naysan.
Bu olamga eng tanho, o’zingsan, Inson!

14. 
    “Ul kun Budda: mard agar sen Darding ichga yut, degan, Ul yuzingda ursalar, sen Bul yuzingni tut, degan”
    
15. 
    “U dunyoda baxting ta’min, Bu dunyoda cheksang g’am. Shunday deya bergan ta’lim Ul alayhi vassallam”.
    
16. 
    Malomatga qoldi endi, shoir bitib haq doston. Hindu uni “Jobon” dedi, “Kofir” dedi musulmon!
    
17. 
    Qadim zamon, Ayol dini-Fidoiylik deganlar. Eri o’lsa, xotinini, qo’shib ko’mat ekanlar.
    
18. 
    Bunga ayollar isyon qilmasdi-chunki ular eri qachon o’lishini bilmasdi.
    
19. 
    Bir odamning vasiyati: O’sam agar,Yorim emas, hamroh etib jang qurolim ko’milsin. (qilichi bilan ko’madilar)
    
20.