Babayeva d. R

84

---

Bular:

-   atrofhi o‘rab turgan olamdagi hodisalami (real voqelikni) ang- 

llflh va so‘z bilan belgilash;

-   atrofdagilar bilan aloqalami va nutqiy munosabatlami yo‘lga 

qo'yish;

-   tilni (uning ovoz tarkibini, lug‘atni, grammatik qurilishini) od­

diy anglash.

4. 

Kichik  yoshdgi  bolalar  uchun  mashg‘ulotlar  ishlanmasi. 

Mashg‘ulot  -   maktabgacha  ta’limda  o‘qitishning  asosiy  shakli 

eanalib,  u  hamma  bolalar  uchun  majburiydir:  unda  dastur  mazmu- 

ni 

belgilab  berilgan,  kun tartibida unga ma’lum  o‘rin  va  vaqt ajra- 

tilgan. 

Mashg‘ulot  tarbiyachi  rahbarligida  o‘tkaziladi,  tarbiyachi 

mashg‘ulotda  bolalami  yangi  bilimlardan  xabardor  qiladi,  bolalar 

egallab 

olgan  bilimlami  esa  aniqlab,  mustahkamlaydi,  bolalaming 

amaliy mashg‘ulotini tashkil etadi.

Maktabgacha 

yoshdagi  bolalar  guruhlari  bilan  bog‘liqlikda 

mashg

‘ulotlami  amalga oshirish  maqsadga  muvofiq.  Kichik  yosh­

dagi 

bolalar bilan  olib boriladigan  mashg‘ulotlaming maqsadi bo­

lalaming  nutqi  va  harakatini  rivojlantirib  borishdir.  Katta  va  tay­

yorlov guruhlaridagi mashg‘ulotlar orqali bolalarda tashabbuskorlik 

va 

mustaqillik, bilimga qiziquvchanlik,  faol tafakkur qilish, taqqos- 

lash, 

umumlashtirish, xulosalar chiqarish kabi malakalar tarkib top- 

tirib 

boriladi.  Bolalarda  kuzatuvchanlik,  mas’uliyat  hissi  takomil- 

lashtirib 

boriladi,  ularda  aqliy  mehnat  qilish  malakasi  va  xohish- 

istagi 

tarbiyalanadi.

M ashg‘ulotlarda  ta ’lim  berish  bolalardan  aqliy  va jism oniy 

ZO‘r 

berishni  talab  etadi,  ya’ni  u  bolaning  faol  harakatlanishi 

bilan bog‘liq b o ‘lib,  bola m a’lum natijaga  erishish  uchun  inti- 

ladi, bu esa boladan uzoq davomli ixtiyoriy diqqatni talab etadi. 

Shuning  uchun  mashg‘ulotga  tayyorlanishda  bolaning  yoshi, 

imkoniyatini e ’tiborga olish zarur.  Shuningdek, mashg‘ulotning 

vaqti, kun tartibidagi o‘mi, dastuming har bir bo‘limlarini to ‘g ‘ri 

almashtirib  turishni  oldindan  o ‘ylab,  aniq belgilab  olish  zarur. 

Har  bir  yosh  guruhida  necha  marta  mashg‘ulot  o ‘tkazilishi, 

uning  mazmuni  va  har bir mashg‘ulot  yosh  guruhlari  bo‘yicha

85

---

necha  daqiqa  davom  etishi  «Bolajon»  tayanch  dasturida  ular- 

ning yosh xususiyatlarini hisobga olgan holda belgilab berilgan.

3 yoshdan 5 yoshgacha bo‘lgan bolalar nutqini rivojlantirish emot­

sional tusga ega bo‘lishi  lozim.  Bunda ko‘rgazmaviylik,  o‘yin usul­

lari va didaktik o'yinlami keng qo‘llash zarur.

Didaktik  maqsadiga  ko‘ra  mashg‘ulotlar  quyidagi  turlarga 

bo‘linadi: yangi bilim va ko‘nikmalami hosil qiluvchi mashg‘ulotlar, 

o‘zlashtirilgan  bilimlami  mustahkamlovchi  mashg‘ulotlar,  nazorat 

mashg‘ulotlari va majmuaviy mashg‘ulotlar.

MAVZU: BAXMAL KAPALAK BILAN TANISHTIRISH

Maqsad:

 Bolalarni kapalakning noyob turi -  baxmal kapalak bilan 

tanishtirish,  uning  tabiatdagi  ahamiyati,  tuzilishi,  ko‘payishi  haqida 

yangi bilim berish.