B. S. Sayfullayev, V. K. Rustamov madaniy tadbirlarni tashkil etish

«Qalliq o‘yin», «Qirmizi olma», «Andishali kelinchak» kabi
pyesalari inssenirovka qilish jarayonida orttirilgan tajribaning ijodiy
mevasidir.
Madaniy tadbirlarda qoilaniladigan inssenirovkani shartli
ravishda uch turga ajratishimiz mumkin. Ular quyidagilar:
19 
J.M am atqosiiiiov. «O m m aviy bayram lar rcjissurasida salina m adanivati». T.: «F an v a tcxnoiogiya». 
2009.
81

---

l.Oddiy inssenirovka — bunda kichik bir adabiy asar olinadi va
asar mazmunidan kelib chiqib dramatik shaklga keltiriladi.
2.Y ig‘ma inssenirovka - bunda bir qancha kicbik hajnidagi
badiiy asarlar olinib, ularni mazmunan va g ‘oyaviy ko'prikchalar
orqali bir-biriga bog‘lab dramatik asar shakliga keltiriladi.
3.МигаккаЬ inssenirovka - bunda biror bir katta badiiy asar
olinib, undagi voqea-hodisalami bir sahnaga moslashtirib dramatik
asarga aylantiriladi. (masalan, Pirimqul Qodirovning «Yulduzli
tun lar» asari).
Rejissyor qaysi davrda xoh и spektakl, xoh и bayramda ijod
qilmasin, pyesa va ssenariyning asosi sifatida tarixiy hujjatlar, arxiv
ma’lumotlariga suyanadi. Hujjatli va tarixiy ma’lumotlar asosida
badiiy-ifodaviy 
vositalar 
orqali 
yoritilgan 
sahnaviy 
asarlar
tomoshabinga kuchli ta’sir etib, hayotiylik prinsipiga asoslanadi.
Inssenirovka mavzusini yanada tushunarli bo'lishi uchun
quyidagi misolni keltirib o‘tish mumkin:
Sovuq qish kunlarining birida er va xoíin bozorga chiqnioqchi
bo ‘Jdilar. Ko ‘cha juda sovuq, yo ‘liar qorning ko 'p yoqqanligidan
ko'rinmay qolgan, daraxllar esa xuddi oq ko'ylaklarini kiyib
o I gaud с к qimirlamay lurardi. Uzoqdan avtobus ко ‘rindi.