B. N. O r I p o V u o 'K 372. 874(075) квк

Prizmatik shakldagi predmetlarning
rasmini chizish
Kub rasm ini chizishni o ‘rganish bilan siz ju d a k o ‘p t o 'r t b u r -
ch ak va ayrim p rizm atik p re d m e tla r rasm ini chizishning asosiy 
yo llari va qoidalari bilan tanishib oldingiz. Endi prizmatik shakldagi 
p red m e tla r rasm ini chizishni o ‘rganish b o ‘yicha ilmiy va am aliy 
y o ‘llarni k o ‘rib o ‘tam iz.
M a ’lu m k i, p riz m atik shakldagi p r e d m e tl a r t o 'r t b u rch a k li 
g e o m e trik s h a k ld a n tortib, besh, olti, sakkiz qirrali g e o m e trik
shakllar, c h a m a d o n , konfet, p e c h e n iy , gugurt, sigaret, sovun, 
o ‘y in ch o q qutichalari, radio, televizor, soat, jav o n va turli r o ‘z- 
g ‘o r b u y u m la r i, uy va b in o la r, k o n t e y n e r va k a tta h a jm d a g i 
q u tilar, p o y e z d v a g onla ri, a v to m o b il h a m d a a yrim t r a n s p o r t
vositalarining yuk tashish qismlari kabilardan iborat b o l a d i .
Bu p red m e tla rn in g shakllari va tashqi k o ‘rinishlaridagi asosiy 
e le m en tlar bir-biriga a n c h a yaqin va ular bir um u m iylikka b o ‘y- 
sundiriladi. Bu um um iylik ular shaklidagi o ‘ziga xos birlikni tashkil 
etib, bu birlik ularning rasmini ishlashda yagona uslubni talab 
qiladi. Bu uslub, prizm atik shakldagi p red m e tla r shaklini ishlashda 
ikki asosning bir-biriga m os kelishi va qolgan to m o n la r n in g tu r- 
licha k o'rinish , turlicha shakl va o ‘xshatishlarga ega b o 'lg an holda 
tasvirlanishidir. Prizm atik shakldagi narsalarning rasmini chizish 
va na tu ra kom pozitsiyasini tuzishda perspektiva qoidalari m u h im
rol o ‘ynaydi.
P rizm atik p re d m e tla r rasm ini chizish, kub rasm ini chizish 
kabi am alga oshiriladi. P r e d m e tn in g u m u m iy balandligi topiladi 
va uni belgilab olib, u m u m iy eni, y a ’ni kengligi topiladi. S o ‘ngra 
p red m e tn in g tashqi tom onid agi asosiy va ikkinchi darajali belgi- 
larning o 'm i tasvirlanadi.
77

---

Siz m ustaqil h o ld a, eng a w a l o , t o 'r t qirrali, olti qirrali priz- 
m atik s h ak llar va p re d n ie tla rn in g rasm ini kitobingizdagi rasm 
chizish uslublaridan foydalanib chizishga harakat qiling. S o 'n g ra
s h u n d a y p r e d m e tla rd a n tan la b , ularni o 'z in g iz g a qulay tarz d a
q o'yib, rasm ini chizing. Siz otli qirrali prizm atik shaklni chizishga 
e 't i b o r bering. Bu sizni silindr shaklidagi p r e d m e tla r rasm ini 
chizishga tayyorlaydi.