B mengliyev, G. Tojiyeva



Download 2,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet73/301
Sana06.08.2021
Hajmi2,97 Mb.
#139922
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   301
Bog'liq
tilshunoslikka kirish

 
O`zbek tilida 
Rus tilida 
Ingliz tilida 
Stol ustida  
O`quvchilar uchun  
Ukam bilan     
На столе  
Для учеников   
C братом 
on the mable  
for  pupils 
for my brother  
  
  Taktlar bo`g`inlarga ajraladi. Bo`g`in ham nutqning bir bo`lagidir. Bo`g`in bir yoki bir necha tovushlar  birikmasining bir havo 
zarbi  bilan  aytilishidan  hosil    bo`ladi.  Har  qanday  tovush  bo`g`in  hosil  qilavermaydi.  Unli  tovushlargina  bo`gin  hosil  qiladi.  Masalan
maktabimiz so`zida to`rt unli ishtirok etganligi tufayli bu so`z to`rt bo`g`inga ajraladi: mak –ta –bi -miz yoki rus tilidagi книга, вода, парта 
so`zlari tarkibidagi unlilarga qarab ikki bo`g`inga  ajraladi. Ba‟zi tillarda bir bo`g`in tarkibida ikki va undan ortiq unli ishtirok etishi mumkin. 
Bu hodisa  tilshunoslikda diftong atamasi bilan qo`llaniladi. Diftong yunoncha  so`z bo`lib, “qo`sh tovush “degan ma‟noni bildiradi. Ayrim 
tillarda bu hodisani kuzataylik : 
 
Qirg`iz tilida – tooda – tog`da  
 
Ingliz tilida – you – siz  
 
Fransuz tilida – moi – men  
 
         O`zbek tilida bir unli bir bo`g`inni hosil qilganligi  tufayli bu tilda  monoftong (bir tovush) hodisasi xosdir . Bundan tashqari, 
ba‟zi tillarda bir bo`g`inda uch unli tovushning birikib bo`g`in hosil qilish hodisasi ham uchraydi.  Bu triftong (yunoncha so`zdan olingan 
bo`lib “uch unli” degan ma‟noni bildiradi) deb aytiladi. Masalan, ingliz tilidagi eyes-ko`zlar; tennis player-tennischi, year-yil kabi. Bo`g`in 


 
40 
tuzilishi jihatdan ham tillar bir-biridan farq qiladi. Jahon tillarida eng ko`p uchraydigan bo`g`in tipi “undosh + unli ”bo`lib , u qulay talaffuzi  
bilan ajralib turadi :   qo-ra ,  to`- ra;  му-ка , ру-ка  kabi.  Tillarda juda ko`p  uchraydigan bo`g`in chizmalari : cv , vc , vcv , cvc , ccv, vcc, 
cccv , cvcc va boshqalardir . 
 

Download 2,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   301




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish