B mengliyev, G. Tojiyeva



Download 2,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/301
Sana23.01.2022
Hajmi2,83 Mb.
#406177
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   301
Bog'liq
tilshunoslikka kirish b.mengliyev, g.tojiyeva

akkumulyativ  (latincha  “to`plash”demakdir)  vazifasidir.  Tilga  xos  bo`lgan  akkumulyativ  vazifa  ba’zi  lingvistik  adabiyotda  tilning 
gnoseologik funksiyasi deb ham yuritiladi. 
   Til  –  serqirra  hodisa.  Shunga  ko`ra  til  tilshunoslik  bilan  birga  qator  ijtimoiy  fanlar  tomonidan  ham  o`rganilishini  yuqorida 
ta’kidlab o`tgan edik. Tilni o`rganishda ishtirok etadigan har bir fanning tilga nisbatan o`z munosabati bor. Bu munosabat har bir  ijtimoiy 


 

fanning tilning qaysi aspektini o`rganishi bilan xarakterlanadi. Tilshunoslik falsafa bilan chambarchas bog`liq. Falsafa  tilshunoslikning 
metodologiyasini belgilab beradi. Ushbu ma’ruza matnida tilning nazariy-falsafiy masalalari quyidagi besh yo`nalish asosida talqin etiladi: 
1.Tilning kelib chiqishi va rivojlanishi; til va nutq falsafiy masala sifatida.  
2.Til va tafakkur, mantiq va tilshunoslik munosabatlari. 
3.Til  - ramziy tizim sifatida. 
4. Tillarning rivojlanishi va o`zaro ta’siri masalalari. 
5. Grammatik talqinlarning falsafiy masalalari. 
   Hozirgi zamon tilshunosligi  til (lison )mohiyatini ochishda dialektik falsafa, lisoniy birliklar haqida ilmiy-nazariy hukm chiqarish 
jarayoni    dialektik  gnoseologiya,  jumladan,  dialektik-logik  kategoriyalardan  onglilik  va  izchillik  bilan  foydalanishni  taqozo  etadi.  Tilga 
falsafiy yondoshish deganda dealektikaning umumiylik-xususiylik, mohiyat-hodisa, imkoniyat-voqelik, sabab va oqibat kategoriyalarining 
til tizimi birliklariga bevosita amaliy tatbiqini tushunish zarur. 
  Dialektikada xususiylik umumiylikning , voqelik imkoniyatning, hodisa mohiyatning, oqibat sababning, tasodifiylik zaruratning 
yuzaga chiqish, voqelanish shakli ekanligi sizga o`rta maktabning “Jamiyatshunoslik” fanidan yaxshi tanish.  (Shuning uchun dealektik 
kategoriyalar xususida alohida to`xtalib o`tirmadik.) 
   Til  bizning  ongimizda  imkoniyat,  umumiylik,  munosabatlar,  belgilar sistemasi  sifatida  mavjud. U nutq  orqali yuzaga  chiqadi, 
nutqda  muayyan  moddiy  shaklga,  ko`rinishga  ega  bo`ladi.  Til  qonuniyatlari  dialektik  qonuniyatlar  asosida  tadqiq  etiladi.  Biroq  bu 
qonuniyatlarning  har  biri  o`z  alohida  tizimiga  ega  bo`lib,  ular  aynan  bir  xil  hodisa  emas.  Keyingi  mavzularda  bu  xususda  batafsil 
mulohaza yuritamiz. 

Download 2,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   301




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish