B mengliyev, G. Tojiyeva



Download 2,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/301
Sana23.01.2022
Hajmi2,83 Mb.
#406177
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   301
Bog'liq
tilshunoslikka kirish b.mengliyev, g.tojiyeva

Undov  nazariyasi.  Bu  nazariya  tilning  paydo  bo`lish  masalasini  boshqacha  talqin  etadi.  Ushbu  nazariya  tarafdorlari  tildagi 
barcha  so`zlar  kishilarning  his  -tuyg`ulari,  qahr-g`azablari,  hayajonlari  ta’sirida  ixtiyoriy  yoki  ixtiyorsiz  baqirishlari  natijasida  paydo 
bo`lgan,  deb  da’vo  qiladilar.  Bunday  so`zlarga  oh  (ohlamoq),  uff  (uflamoq),  voy  (voyvoylamoq),  dod  (dodlamoq)  kabilarni  misol 
keltiradilar  va  tildagi  boshqa  so`zlar  esa  ana  shu  kabi  so`zlarning  kombinatsiyalaridan  kelib  chiqqan,  deb  hisoblaydilar.  XVIII  asrda 
yashagan fransuz olimi Jan Jak Russo ham shu nazariya tarafdorlaridan biri bo`lgan. Madomiki, tildagi barcha so`zlar haqiqatan ham 
shu nazariya tarafdorlari aytganidek yaratilgan bo`lsa, tildagi emotsiyalardan yiroq ming  – minglab predmetlarning nomi qanday paydo 
bo`lgan?  Tabiiyki,  undov  nazariyasi  tarafdorlari  bu  kabi  savollarga  javob  berishga  ojiz.  Undov  nazariyasi  tilning  ijtimoiy  xarakterini 
inobatga olmaydi, ya’ni biologik aspektning birgina jihatiga tayanib inson va kishilik jamiyatining paydo bo`lishini hisobga  olmaydi. Bu 
g`ayriilmiy nazariyadir. 


 

  Mehnat qiyqiriqlari nazariyasi. Bu nazariya tarafdorlari tildagi barcha so`zlar ibtidoiy kishilarning birgalashib mehnat qilishlari 
jarayonida mehnat qilishga undaydigan ixtiyorsiz qiyqirishlar natijasida paydo bo`lgan, deb da’vo qiladilar. Uning  asoschisi XIX asrning 
ikkinchi  yarmida  yashagan  fransuz  faylasufi  L.Nuaredir.  Nemis  olimi  Karl  Byuxer  ham  shu  nazariyani  qo`llab  quvvatlagan.  Mehnat 
qiyqiriqlari nazariyasi undov nazariyasiga o`xshab ketadi. Biroq bunda qiyqiriq va hayqiriqlar kishilarning mehnati jarayonida yuz beradi. 
Instinktiv qiyqiriqlar mehnat bilan bog`liq bo`lsa-da , u  biologik faktordir. Mehnat qilishdagi hayqirishlar mehnat jarayonidagi harakatni bir 
maromga  solish uchun  vosita  bo`lgan,  xolos.  (Bu  hozirda  ham xuddi shunday.)  Ammo  hayqiriqlar,  qiyqiriqlar  mantiqan  hech  qachon 
kishilarning aloqa vositasi bo`la olgan emas. 

Download 2,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   301




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish