B. M. Mamatkulov, X. E. Rustamova jamoada hamshiralik

Butun jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST) va hamshira. 
JSST hozirgi kunda xamshiralik ishiga katta etibor bermoqda. 
JSST tomonidan hamshiralarning 4 vazifasi belgilangan: 
1.
Hamshiralik parvarish: bemorni parvarish kilish, profilaktik va 
reabilitaction tadbirlarlar utqazish, bemorni psihologik qo’llap-
quvatlash. Hamshira vazifasiga bemor ehtiyojini tahlil kilish, bemorni 
parvarish kilish rejasini tuzish va uni hamshiralik ishi bo’yicha qabul 
qilingan standartlariga ko’ra amalga oshirish kiradi. 
2.
O’qitish vazifasi, yani inzon salomatligini yahshilashga qaratilgan 
bilim va ko’nikmalar darajasini tahlil qilish, kerakli ahborotlarni 
to’plash, uni baholash, bilim va lo’nilmalar darajasini oshirishda oz 
hissasini qo’shish. 
3.
Tibbiyot brigadasida ishlash – vaziyatga ko’ra hamshira mustaqil 
yoki vrach tavsiyalarini bajaradi. Hamshira vazifasiga bemor, uning 
qarindoshlari, hamda kasbdoshlar bilan birgalikda bemorni parvarish 
qilish rejasini ishlab chiqish va uni amalga oshirish kiradi.
4.
Olib borilayotgan ilmiy-tadqiqot ishlar natijasiga asoslangan holda 
hamshiralar ishini takkomillashtirish. 
Hamshiralik faoliyatining asosiy sharti bu kasbiy vakolatligidir. 
Hamshira doimo o’z faoliyatida kasbiy standartlarga rioya qilishi, o’z 
bilimini doimo oshirib borishi, bemorning ahloqiy va yuridik 
huquqlarini hurmat qilishi kerak. Asosiy shartlardan biri bu bemorning 
inson qadr-qimmatini hurmat qilish. Hamshira bemorning yoshi va jinsi, 
kasallik, irqiy yoki etnik kelib chiqishi, diniy yoki siyosiy fikri, ijtimoiy 
yoki moddiy holati yoki boshqa farqlardan qat'iy nazar har doim ularga 
vakolatli g'amxo'rlik ko'rsatishga tayyor bo'lishi kerak. Takabburliqga, 
beparvo yoki bemorning kamsituvchi muomalaga yoj qo’ilmasligi kerak.

---

20 
Hamshiraning ma'naviy burchi - bemorni uning huquqlari haqida 
xabardor qilish. Bemorning huquqini hurmat qilgan holda uning 
salomatligi, havf xatarlar, kasallik tashxisi, tavsiya etilayotgan davolash 
usullarining prognozi haqida ma'lumot berishi mumkin. Lekin, bemor va 
uning oilasiga xabar berish vazifasi shifokor uchun tegishli ekanligini 
hisobga olib, hamshira faqat shifokor bilan kelishilgan holda
ma'lumotni berish huquqiga ega.
Hamshira bemorning har qanday tibbiy aralashuvga rozi yoki uni 
rad etish huquqini hurmat qilishi kerak. 
Hamshira faqat qonun bilan qat'iy muvofiq bemorni yoki 
muomalaga layoqatsiz bemorning (15 yoshgacha bo’lgan bola yoki aqli 
zayif shaxsning) qonuniy vakili roziligisiz tibbiy aralashuvni o’tqazishi 
mumkin.
Hamshira unga ishonib topshirilgan yoki professional vazifalarini 
bajarishda ma'lum bo'lgan bemorning shaxsiy hayot holati, kasallik 
tashxisi, davolash, prognoz to'g'risidagi ma’lumotni bemor vafotidan
keyin ham maxfiy tutish kerak.
Hamshira o’g’ir kasallika chalingan bemorlarga o'lim oldida 
insoniy va munosib muomala , inson hayotini oxirigacha eng yuqori 
jismoniy, hissiy va ruhiy farovonlikka erishish imkonini yaratish kerak. 
Shu bilan bir vaqtda hamshira palliativ yordam berish bilim va 
ko'nikmalarga ega bo’lish kerak. 
Hamshira o'z kasb bilimini kengaytirish uchun ilmiy-tadqiqot 
fishlarda faol ishtirok etishga harakat qilish kerak. Tadqiqot ob'ekti 
sifatida inson olingan bo’lsa hamshira tibbiy etika bo'yicha xalqaro 
(Xelsinki Deklaratsiyasi va boshqalar) va Ozbekiston Respublikasi 
qonun hujjatlariga amal qilishi shart. Bemor manfaati har doim jamiyat 
va ilm-fan manfaatidan ustun bo'lishi kerak.
Hamshira shifokor tomonidan berilgan tavsiya va muollajalarni 
tibbiy xizmatlar ro'yxatiga muvofiq aniq va professional ravijda 
o'tkazishi kerak.