Б и р и н ч и булим

Alanga (gaz oqimlarining) haroratini o‘lchash. Alanga haroratini o‘lchashning o‘ziga xos xususiyatlari va qiyinchiliklari bor. O‘lchash usulini tanlashda o‘lchanayotgan haroratlar darajasi, maqbul aniqlik va alanga turi tahlil qilinadi. Alanga harorati ko‘pgina sanoat qurilmalarida 1600...1900 °C atrofida bo‘ladi. Uni nurlanish pirometrlari yoki kontaktli termometrlar yordamida o‘lchanadi. Bu haroratni nurlanish bo‘yicha o‘lchaganda uni pirometrning vizirlash o‘qi bo‘ylab fazoviy o‘rtalashtirish yuz beradi. O‘lchash natijalariga alangadagi nurlanish komponentlari ta’sir etadi. Pirometr qabul qiladigan to‘lqinlar uzunligini tanlash katta ahamiyat kasb etadi. Gazlarning nur tarqatmaydigan issiq yoki sovuq qismlarini maxsus bo‘yamasdan turib, pirometrlar bilan o‘lchab bo‘lmaydi.

Bunday o‘lchashning kamchiliklaridan biri haroratni optik o‘q bo‘ylab o‘rtalashtirishdir. Shuning uchun, topilgan natija alanganing qaysi nuqtasiga tegishli ekanligini aniqlab bo‘lmaydi. Bu jihatdan o‘lchamlari uncha katta bo‘lmagan termoelektr termometrlarni qo‘llash katta afzaliklarga ega. Ammo bunday termometrning harorati gaz haroratidan ancha (100 … 200 °C ga) farq qilishi mumkin, chunki u termometrning issiqlik balansi bo‘yicha aniqlanadi.