|
Jahon bo‘yicha mehmonxona o ‘rinlari soni bilan yetakchilik
qilayotgan mamlakatlar
O 'rin
M amlakat
Jahon um um iysidagi
hissasi
1
AQSH
24,1
2
Yaponiya
9,0
3
Italiya
5,6
4
G erm aniya
5,1
5
Xitoy
4,7
6
Fransiya
3,4
7
M eksika
2,6
8
K anada
2,1
9
Tailand
1,8
10
G retsiya
1,8
11
Avstriya
1,8
12
Indoneziya
1,5
13
A vstraliya
1,1
14
Rossiya
1,0
15
Turkiya
1,0
16
Argentina
1,0
3.2. Turistik bozor ahvoli
Jahon turizm tashkiloti m a’lum otlariga binoan, 2000-yildan so‘ng
d u n y o bo ‘yicha xalqaro sayohatga chiquvchi turistlarning aksariyati
asosan avtomobil yo‘llaridan (50 foiz) va havo transportidan (40 foiz)
foydalanar ekanlar. Suv orqali sayohatga chiquvchilar 7 foizni, tem iryo‘l
orqali sayohatga chiquvchilar 3 foizni tashkil etishayapti.
M intaqalar b o ‘yicha keltirilgan m a’lumotlarga e ’tibor beriladigan
b o ‘lsa, havo transporti va avtomobil transportidan foydalanish dunyo-
n ing barcha m intaqalarida m ashhur b o ‘lsa, tem iryo‘lning mashhurligi
h alig a ch a Y evropada saqlanib qolgan (Y evropa b o ‘yicha am alga
oshirilgan sayohatlarning 5 foizi tem iryo‘1 transportiga to ‘g ‘ri kelsa,
O^rta Sharq m am lakatlarida 0 foizni tashkil etadi). Osiyo va Okeaniya
m intaqasidagi xalqaro sayohatlarning 10 foizi suv transportiga to ‘g ‘ri
kelsa, 0 ‘rta Sharq mamlakatlari va Amerika mintaqasida 5 foizni tashkil
etadi.
100 yil oldin joylashtirish korxonalarining atigi ikki turi — boy-
badavlatlar uchun dabdabali otellar va qolganlar uchun hovli-joylar
m avjud b o ‘lgan b o ‘lsa, endilikda xohishiga va c h o 'n ta k k a to ‘g ‘ri
keladigan istalgan turdagi joylashuv punktlarini topsa b o ‘ladi.
U m um an, jah on m ehm onxona fondida 2 asosiy guruhni ajratish
m um kin:
• doimiy istiqomat qilinadigan m ehm onxonalar (am alda hali un-
c h a ko‘p tarqalm agan);
• vaqtincha istiqomat qilinadigan m ehm onxonalar. U lar quyida-
g ich a taqsimlanadi:
1) tranzit m ehm onxonalar; qisqa vaqtda istalgan mijozga xizmat
ко ‘rsata oladi;
2) rasmiy m ehm onxonalar; rasmiy tash rif va xizm at safarlariga
kelganlarga xizm at ko‘rsatadi;
3) dam olish uchun moMjallangan m ehm onxonalar (turistik, kurort).
Ushbu m ehm onxonalarda ham m a mijozlarga xizmat qilish uchun
b ir xilda majburiy bo‘lgan talablar mavjud b o ‘lib, ularga joylashish
ucliun sharoit yaratish, oziq-ovqat va m aishiy xizmat ko‘rsatish kiradi.
Rasmiy va hordiq chiqarishga m o ‘ljallangan m ehm onxonalar m i-
jozilarga xizmat ko‘rsatishda butunlay aniq va o ‘ziga xos xarakterli
talablari borligi, shuningdek, m a’lum xususiyatlari va tuzilishi bilan
farqlanadi (chizmaga qarang).
Rasmiy m ehm onxonalarga odatda quyidagi talablar q o ‘yiladi:
• m a’muriy binolar va shahar markaziga yaqin bo‘lgan jo y d a , lekin
dam olish uchun ko‘kalamzorlashtirilgan va sport maydonlari b o ‘lishi
shart emasligi;
• nom er fondida bir kishilik xonalarning mavjudligi, x onaning
kunduzi ishlashiga qulayligi va kichik yig‘ilishlar o'tkazishga im koni-
yati borligi;
• nomerda «ish zona» sining tashkil etilganligi, uni tashq i m uhit-
dan ajratish.
Bunday mehm onxonalarda yashaydiganlar jam oat xonalari tashkil
qilishni ham talab qilishlari mumkin. Birinchidan, yig‘ilish, k o ‘rgazma
va shunga o'xshash tadbirlarni o ‘tkazishga joy bo ‘lishi k erak. Ik-
kinchidan, majlislar zali yoki ko‘cha tom ondan qo‘shimcha kirish joyi
b o ‘lgan ko‘p maqsadli xonalar b o ‘lishi (yig‘ilish, banket va b. o ‘tkazish
uchun) lozim.
U chinchidan, m ehm onxonada telegraf, telefaks, nusxa k o ‘chirish
va ko‘paytirish apparatlari, shuningdek, moliyaviy ta ’minot xizm atlari
ishlashi kerak.
Hordiq chiqarishga m oijallangan mehmonxonalarga qo'yiladigan
talablar rasmiy m ehm onxona tizim idan quyidagi tomonlari b ila n farq-
lanadi:
— shovqinli shahar markazlaridan uzoqdagi ko‘kalamzorlashtirilgan
hududlarda joylashganligi;
— hordiq chiqarish va sport bilan shug‘ullanish joylarining mavjud
ligi. Jahon amaliyotida bir uxlash joyining o ‘lchami 150—250 m kv. ni
tashkil etadi;
— turistik m ehm onxonalarning nom er fondida 2 kishilik xonalarga
b o ‘lgan talab o ‘sib borm oqda — uning umumiy nomerlari nom erlar
sonining 80— 90% ini tashkil qiladi;
— N om erning ichki tashkil etilishi hordiqning aniq shakliga ko‘ra
aniqlanadi. M asalan, kurort mehmonxonalarida uxlash joyi yoki dam
olish zonasining nafaqat nom erda, balki balkon, lodjiya va ayvonda
ham tashkil qilinishi xarakterlidir.
Oilaviy hordiq m ehm onxonalarida esa nom erda dazm ollash, quri-
tish moslamalari va kichik oshxona ham bo‘lishi talab qilina-di.
Turistik m ehm onxonalardagi nom erlar m ehm on kutisli va kun-
duzgi muloqot joyi shaklida ham bo'ladi. N om er kichkina bo‘lsa, mebel
va uxlash o'rn in i kichraytirish m um kin b o ig a n jihozlar egallaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
