B. B. Berkinov, Ye. A. Yarmolik, Q. Q. Quvnoqov

Xulosalar 
Demografik  prognoz  qilish  zarurati  umuman  ijtimoiy-iqtisodiy 
jarayonlarni  prognoz  qilish  va  rejalashtirish  vazifalari  bilan  bog’liq.  
Aynan shuning uchun aholi soni va tarkibi, oilalar soni va tarkibi, alohida 
demografik  jarayonlar  dinamikasini  prognoz  qilish  faoliyati  xalqaro, 
davlat  va  nohukumat  tashkilotlari,  muassasalari  va  ilmiy  muassasalar 
umumiy faoliyatining muhim qismini tashkil qiladi.  
Aholining  reproduktiv,  o’zini  asrash  va  migrastiya  harakatlari 
o’zgarishining tendenstiyalari haqida to’g’ri, ilmiy asoslangan taxminlar, 
prognoz  aniqligining  muhim  sharti  hisoblanadi,  ular  haqidagi 
ma’lumotlarni  maxsus  tashkil  etilgan  ijtimoiy-demografik  tadqiqotlar 
yordamida  olish  mumkin.  Demografik  prognozning  ishonchliligi 
boshlang’ich  demografik  axborotning  aniqligi,  qabul  qilinayotgan 
farazlarning asosliligi va prognoz davrining uzoqligi bilan belgilanadi. 
Hozirgi vaqtda mamlakatimizda demografik prognozlar O’zbekiston 
Respublikasi  Davlat  Statistika  qo’mitasi  va  ayrim  ilmiy  tashkilotlar 
tomonidan muntazam ravishda ishlab chiqiladi va e’lon qilinadi.  
Shu  nuqtai  nazardan  tahliliy  prognoz  yuzaga  kelishi  ehtimolini 
aniqlash uchun demografik prognoz amalga oshiriladigan salbiy oqibatlar 
va  muammoli  vaziyatlar  paydo  bo’lishining  oldini  olishga  qaratilgan 
ijtimoiy-iqtisodiy 
va 
xususan, 
demografik 
siyosat 
maqsadlarini 
belgilashga xizmat qiladi. 
Davlat  darajasida  ijtimoiy  siyosatni  amalga  oshirishda  ijtimoiy 
hamkorlik  instituti  hal  qiluvchi  rol  o’ynaydi.  Turmush  darajasi 
indikatorlarining  tizimi  salomatlik  ko’rsatkichlari  va  sog’liqni  saqlash, 
bandlik,  ovqatlanish,  uy-joy  sharoitlari  ko’rstkichlarini,  ro’zg’or 
buyumlarining  mavjudligini,  madaniyat  darajasi,  puli  xizmatlar 
ko’rsatkichlarini o’z ichiga oladi. 
O’zbekiston  Respublikasining  bandlik  to’g’risidagi  qonun 
hujjatlaria  shu  narsa  nazarda  tutilganki,  mamlakatning  har  bir  fuqarosi 
ijtimoiy  foydali  faoliyatning  qonun  hujjatlariga  zid  bo’lmagan  istalgan 
turini  ixtiyoriy  ravishda  tanlashga,  ish  o’rni  va  turini  erkin  tanlashga 
haqli,  ya’ni  mehnat  qilishning  ixtiyoriyligi  demokratik  tamoyili  amal 
qilmoqda.  Insonlarni  mehnat  qilishga  ma’muriy  majburlash  taqiqlanadi. 
Hozirgi vaqtda kasanachilik, uy xo’jaligi, bolalarni tarbiyalash,  qariyalar 
va  nogironlarni  parvarish  qilish  va  hokazolar  mehnat  faoliyatining 
qonunan ijtimoiy tan olingan shakllari sifatida namoyon etilgan.