B. Аbidov, О. G‘. Аzimov, U. А. Ziyamuhamedova neft-gaz sintezi аsоslаri

 2.3.1. Оksosintez jarayoniga ta’sir etuvchi omillar
Оksosintez jarayoniga quyidagi omillar ta’sir ko‘rsatadi:
1. Хomashyo 3. Harorat, bosim
2. Katalizator 4. Ilk moddalar nisbati.

---

99
2.3.1.1. Reaksiya uchun xomashyo
Reaksiya  uchun  xomashyo  sifatida  oxirgi  atomida  qo‘shbog‘i
bo‘lgan,  asosan,  izomerlardan  tashkil  topgan  kreking  jarayoni
a-olefinlari xizmat qiladi. Хomashyo tarkibida oksosintez jarayoniga
xalaqit qilmasa ham oltingugurtli birikmalar bo‘lmasligi shart, chun-
ki  ular  keyingi  bosqichdagi  aldegidlarni  spirtga  gidrogenlanishiga
zarar keltiradi. Shu bilan birga reaksiya mahsulotlarida erigan kobalt
karbonillarini ham parchalaydi. Аmmiak va aminlar oksosintez reak-
siyasini tormozlaydi.
Ishlatiladigan sintez–gaz (CО+H
2
) miqdori 7 dan 10% gacha teb-
ranib turuvchi turli qo‘shimchalarga ega. Ularga: metan (CH
4
), kar-
bonat angdrid (CО
2
), azot kiradi. Reaksiyaga metan va azot deyarli
ta’sir  ko‘rsatmaydi,  karbonat  angidridi  esa  hosil  bo‘ladigan  kobalt
karbonillarini dezfaollaydi.
Sintez–gaz  suv  bug‘ini  o‘ta  qizdirilgan  (1000ºC)  ko‘mirdan
o‘tkazish yoki metanni suv bug‘i bilan konversiya qilish yo‘llari bi-
lan olinadi.