B. Аbidov, О. G‘. Аzimov, U. А. Ziyamuhamedova neft-gaz sintezi аsоslаri

1.1. Radikal polimerizatsiya
Radikal polimerizatsiya jarayoni quyidagi asosiy
 
bosqichlarni o‘z 
ichiga oladi:
1. 
Boshlang
‘
ich erkin radikal hosil qilish bilan reaksiyani initsir
-
lash.
2. 
Hosil bo‘lgan radikalga o‘sib boruvchi makromolekulani chek
-
ka zvenosiga erkin valentlikni saqlagan holida monomer molekulasi
-
ni
 
ketma
-
ket ulash, ya’ni erkin radikal xossasini
 
saqlagan holida.
3. 
Erkin valentlikni to‘yinishi hisobiga makroradikalni o‘sishdan 
to‘xtashi va makromolekulani hosil bo‘lishi.
Ushbu bosqichlarning har biri biroz kengroq ko‘rib chiqiladi.
1.  Radikal  polimerizatsiyani  initsirlash
  deganda,  monomer 
yoki initsiator molekulasidan birlamchi faol radikalni hosil bo‘lishi 
tushuniladi.
Erkin radikallar turli omillar ta’siri natijasida
 
hosil bo‘lishi mum
-
kin. Ushbu omillarga qarab quyidagi polimerizatsiya xillari farqlana
-
di:
А) Termik polimerizatsiya. Bunda issiqlik ta’sirida erkin radikal
-
lar hosil bo‘ladi.
B)  Fotokimyoviy
 
polimerizatsiya.  Yorug
‘
lik  nuri  ta’sirida  radi
-
kallar hosil bo‘ladi.
V) Radiatsion polimerizatsiya. Monomerga yuqori energiyali zar
-
ra ta’siri natijasida
 
radikallar hosil bo‘ladi.
G) Initsirlangan polimerizatsiya. Nostabil
 
mahsulotlar initsiator
-
larni
 
parchalanishi hisobiga
 
radikallar hosil bo‘ladi.

---

111