B abdullayeva, M. Usmonbayeva, O’. Asqarova, F. Ehsonova, S. Hakimov

 
 
O’spirinlik
  –  muhim  yosh  davrlaridan  biri.  U  shaxsning  tug’ilganidan  keyingi 
15-  hamda  18-yillarini  o’z  ichiga  oladi.  O’spirinlik  davrida  ta’lim  oluvchilar  o’rta 
maxsus,  kasb-hunar  ta’limi  muassasalari  (akademik  litsey  va  kasb-hunar 
kollejlari)ning  o’quvchilari  sanaladi.  Bu  davr  o’spirinlarning  ilk  balog’atga  yetgan 
davri  bo’lib,  jinsiy  yetilish  yakunlanadi.  Ularda  mustaqillik  sezila  boshlaydi. 
O’spirinlar  hayotga  kelajak  nuqtai  nazaridan  qaray  boshlaydi.  Madaniy  darajasini 
orttirishga  intilish  kuchaya  boradi,  his-tuyg’ularida  ham  o’zgarish  yuz  berib,  o’z-
o’zini tarbiyalashga kirishadi. Ideal tanlash va unga ergashish kuchayadi. Bu davrda 
ular  o’rtasida  munozaralar  o’tkazish  yaxshi  natija  beradi.  O’spirinlar  o’z  guruhiga 
intiladi, bu intilishlarini ma’lum maqsadga yo’naltirish talab etiladi.  
Mazkur  yosh  davri  aqliy  faoliyatning  rivojlanish  bosqichi  ham  sanaladi. 
O’quvchilar  o’z  fikrlarini  mustaqil  ifodalab,  shaxslik  xislatlarini  namoyish  eta 
boshlaydi. O’quvchilar o’zlarini kattalardek tutish, o’ziga xosligini namoyon etish va 
b.ning  diqqatini  o’ziga  qaratishga  harakat  qiladi.  Axloqiy  muammolarni  o’z 
qarashlari  nuqtai  nazaridan  hal  eta  boshlaydi.  Hayot  mohiyati,  baxt,  burch,  shaxs 
erkinligini  o’z  qiziqishlari  bilan  o’lchaydi.  Shu  bois  ularga  kattalarning  beg’araz, 
to’g’ri yo’nalish berishlari muhim sanaladi. 
Bu  davrda  yoshlar  xulqi  ham  tarkib  topa  boshlaydi.  Shaxsning  jamoadagi 
mavqei, jamoa a’zolari bilan muloqotga kirishishi, turli sohalar bo’yicha munosabatni 
samarali  tashkil  etishi  yetuk  shaxs  bo’lib  shakllanishida  o’ziga  xos  ahamiyat  kasb 
etadi.  Bunda  ta’lim  muassasasida  faoliyat  ko’rsatayotgan  Respublika  “Kamolot” 
yoshlar  ijtimoiy  harakati  boshlang’ich  tashkilotlarining  ta’siri  beqiyos.  Zero, 

---

 
249 
o’spirinlar mustaqil hayotga qadam qo’yayotgan  bir vaqtda bu jarayonning to’g’ri, 
samarali kechishi ularning faol fuqaro bo’lib shakllanishlari uchun poydevor yaratadi.