B. A. Abdukarimov Ichki savdo iqtisodiyoti

 
 
 
13.2.5. Savdo korxonalarining ijtimoiy-iqtisodiy samaradorligini 
mohiyati va ahamiyati 
Iqtisodiyotning barcha tarmoqlarida, sohalarida, jumladan savdoda ham 
o’z faoliyatining samaradorligini oshirish ular taraqqiyotining asosiy omilidir.
Samaradorlik 
natija 
degan 
ma’noni anglatadi. Ijtimoiy-iqtisodiy 
samaradorlik – chegaralangan resurslardan oqilona, tejamli foydalangan holda 
erishilgan natijani, ya’ni savdoda aholining iste’mol darajasini yuksaltirish orqali 
tegishli rentabellikka erishishni anglatadi.
Savdoning ijtimoiy-iqtisodiy samaradorligi uning pirovard maqsad 
natijasida o’z ifodasini topadi.
Samaradorlik umuman olganda «natijaviylik» mazmunini bildiradi. 
ªandaydir bir natijaga erishish ekstensiv va intensiv omillarni qo’llash asosida 
erishiladi.
Savdoda ushbu yo’nalishlarni quyidagi chizmada ifodalash mumkin.
har qanday tarmoqda, jumladan savdo sohasida taraqqiyotni ta’minlashda 
yuqorida keltirilgan ekstensiv va intensiv omillardan optimal foydalanish zarur.

---

119 
Savdoni strategik rivojlanishini belgilashda, uni samaradorligini oshirish 
yo’nalishlarini prognozlashda nazariy jihatdan quyidagi samaradorlikni oshirish 
modellardan foydalanishni tavsiya qilamiz.
I – model Q → max; Mx → min. 
II – model Q → max; Mx → const. 
III – model 
Q = const; Mx → min. 
IV – model 
Q → max; Mx → max, agar

Q 


Mx bo’lsa 
Bu yerda: Q – faoliyatni hajmiy ko’rsatkichi (TA) yoki moliyaviy
natija – daromad yoki foyda; 
Mx – muomala harajatlari 
const - o’zgarmaslik; 

- qo’shimcha o’zgarish miqdori. 

---

120 
13.2.5.1-chizma.