Б. А. Абдукаримов, А. Б. Бектемиров, М.Қ. Пардаев, Ш. С. Салимов, Э. Ш. Шавқиев, Ф. Б. Абдукаримов корхона иқтисодиёти

Скандинавия (Швеция, Норвегия, Дания, Финландия) давлатлари модели. Характерли томони бу давлатларда хусусий сектор кенг ривожланган ва давлат мулкини хиссасини пастлиги билан бир қаторда ижтимоий секторни (айниқса Швецияда) роли юқорилиги билан белгиланади.улар иқтисодиётида кооператив сектор муҳим аҳамиятга эга (айниқса Данияда). Кооператив сектор қишлоқ хўжалигида, саноатда, савдода, уй-жой қурилишида, банк ва суғурта хизматларида ривожланган.
Скандинавия мамлакатларида иқтисодиётни социаллаштириш характерли ҳисобланади. Ушбу ҳол ЯИМ ни кўп қисмини ижтимоий соҳа ҳисобига қайта тақсимлаш билан белгиланади.
Япония модели. Япониянинг аралаш иқтисодиётининг махсус томони бу борада жаҳон мамлакатларида рўй бераётган жараёнларга миллий хусусиятларни қўшиш бўлиб ҳисобланади. Японияда иқтисодиётни ислоҳ қилиш иккинчи жаҳон уруши тугаши билан, Япония буржуазияси ва Америка монополистик капиталини ҳамкорлиги натижасида Японияни “Осиё таъмирхонасига” айлантириш мақсадида бошланган. Унинг бошланиши Японияда мавжуд бўлган, иқтисодиётнинг тоғи ҳисобланган “дзайбацу”ларни (ёпиқ акцияларни ушлаб турган канцернларни бирлашмаси холдингларни) тарқатиб юбориш бўлди. Шундай қилиб холдинг таркибидан кўплаб фирмалар вужудга келди. Қишлоқ хўжалигида ўтказилган аграр ислоҳотлар натижасида катта ер эгаларини (крестьянларга) деҳқонларга сотиш орқали қишлоқларда янги иқтисодий муносабатлар ўрнатилди. Асосий уриниш янги технологияларни жорий қилиш ва инсон капиталини ривожлантиришга қаратиш. Япония иқтисодиётининг ихчам кичик ва ўрта тадбиркорлик субъектлари тез ривожлана бошлади. Япония учун юқори даражадаги давлат ҳокимияти назорати ўрнатилган. Япониянинг яна бир хусусиятли томони иқтисодиётни жамғариш, ишлаб чиқариш ва экспортга йўналтириш бўлиб, шахсий истеъмол иккинчи даражали ҳисобланган (кейинги босқичларда ушбу устунликлар шахсий истеъмол томон ўзгарди).
Японияда “бир умр ёлланиш”, “катта ёшларга катта иш хақи” коллектив жавобгарлик, ташаббускорлик тамойиллари бирламчи ҳисобланади. Япония моделининг хусусиятларидан бири бошқариш тизимида “инсон омилини” устуворлиги таъминланганлиги.