Азярбайъан кооперасийа университетинин дярсликляри

Herfindal indeksi
- bazarda firmaların ümumi sayından və 
onların nisbi həcmlərinin bölgüsündən (ümumi istehsalda 
payları) çıxış edərək hesablanan satıcıların təmərküzləşməsinin 

---

591 
göstəricisidir; bazarın iimumi həcmində firmaların paylarının 
kvadratları cəmi kimi hesablanır. Bazar hökmranlığı dərəcəsini 
göstərir. 
Helbreyt Con Kennet
(d.1908) - kanada iqtisadçısı, iqtisadi 
nəzəriyyədə institusional istiqamətin nümayəndəsi. Əsas 
əsərləri: «Bolluq cəmiyyəti» (1958), «Yeni sənaye cəmiyyəti» 
(1967). Əsas ideyaları: 

sənaye cəhətdən inkişaf etmiş iqtisadiyyatlara 
mülkiyyətçilər tərəfindən idarə olunan rəqabətli xırda 
müəssisələr və texnokrat qulluqçular tərəfindən idarə olunan iri 
sənaye kompaniyaların inhisar sektoru daxildir: 

iri kompaniyalar fəaliyyətlərini elə planlaşdırırlar ki, 
bazar qeyri-müəyyənliyini minimuma endirsinlər reklamın 
köməkliyi ilə yeni məhsulun istehsalına başlamamış, ona tələb 
yaradırlar; 

iri firmalar texniki innovasiyaların inkişafına rəvac 
verirlər, istehsal miqyasında qənaətə nail olurlar ki, bu da gəlir 
artımına səbəb olur; 

iri kompaniyalar dövlət tərəfindən dağıdılmalı deyil, 
onların inhisar hakimiyyətindən sui-istifadəsinin qarşısının 
alınması üçün nəzarətdə saxlanılmalıdır; 

Amerika bazar sistemini onda ictimai sektorun 
inkişafına az resurs ayrıldığına görə tənqid etmişdi; xüsusi 
sektorun hakim mövqeyi isə xüsusi bolluq və ümumi kasıblıq 
vəziyyəti yaradır; 

Sənaye cəmiyyətinin böyüyüb yeni sənaye cəmiyyətinə 
keçməsi. 
Hiffen əmtəəsi
- aztəminatlı istehlakçının büdcəsində 
böyük yer tutan əmtəə, ona tələb bütün digər şərtlərin 
bərabərliyi şəraitində qiymətin dəyişdiyi istiqamətdə dəyişir, 
çünki gəlir effekti əvəzləmə effektini üstələyir. 

---

592