Aziz Bahodirovich 6-sinf Qadimgi Tarix Majburiy fanlar uchun Super qo’llanma guliston 2020

Tayanch konspekt
Ilk paleolit avstralopitek
zinjantrop
pitekantrop va sinantrop
o’rta paleolit neandertal → Teshiktosh

so’nggi paleolit kromanyon

• 
  
  Mil avv 1 mil-100 ming yil-ilk paleolit davri
  
• 
  
  Mil avv 100-40-ming yil-O`rta paleolit davri
  
• 
  
  Mil avv 40-12-ming yil so`nggi paleolit davri
  
• 
  
  Mil avv 12-7-ming yil-mezolit davri
  
• 
  
  Mil avv 6-4-ming yil-neolit davri
  
• 
  
  Mil avv 4-3-ming yil-eneolit davri
  

So’nggi paleolit davri

1)mil avv 40-12-mingyilliklar
2)kramaniyon odami yashagan
3)Samarqand, Farg’ona, Toshkent(Ko’lbuloq) manzilgohlari
4)taqinchoqlar, munchoqlar va uzuklar yasay boshlandi
5)urug’ jamoalariga birlashgan va qabilalar paydo bo’lgan
6)turar joylar qurilishi (eng muhumi)
7)kiyim kechak tayyorlashda hayvonlar terisidan foydalanishgan
8)suniy olov hosil qilishni ham o’rganib olishdi

Mezolit davri

1)mil avv 12-7 –ming yilliklar
2)muzlik davri tugadi
3)o’q-yoy kashf etildi
4)mikrolitlar yasashni o’rgandi
5)hayvonlar (birinchi it ) qo’lga o’rgatildi
6)Old Osiyoda ibtidoiy ziroatchilik va chorvachilik
7)O’rta Osiyoda 100 dan ortiq manzilgohlar; Farg’ona, Toshkent,
O’zbekistonning janubida
8)Manzilgohlar: 1.Obishir, 2.Qo’shilish, 3.Machay, 4. Zarautsoy qoyatosh rasmlari

Eneolit davri

1)mil avv 4-3-ming yilliklar o’rtalarigacha
2)4- ming yillikda ya’ni Eneolit davrida quidagi voqealar bo’lgan
a)O’rta Osiyo janubida sun’iy sug’orishga asoslangan dehqonchilik vujudga keldi
b) xom g’ishtdan ko’p xonali uylar qurila boshlandi
c)kulolchilik xumdonlari paydo bo’ldi
d)spool idishlar hayvonlarning, qushlarning tasvirlari va o’simlik naqshlari (yaproq,gullar) bilan bezatila boshlandi
Neolt davri
1)mil avv 6-4 – ming yillik
2)spool idishlar yasashning kashf etilishi bilan boshlandi
3)O’zlashtiruvchi xo’jalikdan ishlab chiqaruvchi xo’jalikka o’tildi (dehqonchilik va chorvachilik)
4)o’troq turmush tarziga o’tdi, turar joylar qurilishi
boshlandi,paxsadan uylar qurila boshlandi
5)kulolchilik va to’quvchilik bu davrning muhum ixtirosi
6)neolit davrining oxirida odamlar misdan foydalanishga, undan mehnat qurollari yasashga o’tishdi

Bronza davri

1)mil avv 3-ming yillik o’rtalaridan – mil avv 2-ming yilliklar
2)Odamlar misni eritib qalay,qo’rg’oshin, yoki rux bilan qo’shilib, bronza olishni o’rganganlar
3)Bronza davrida 2 ta yirik hodisa yuz berdi:
a) chorvachilik dehqonchilikdan ajralib chiqa boshladi
b) Matriatxat davri tugab Patriatxat davri boshlandi
MANZILGOHLARI: O’zbekistonning 3 ta viloyatida : Buxoro, Xorazm, Surxondaryo viloyatlaridan topib o’rganilgan.
1.Zamonbobo (Buxoro viloyati, Qorako’l tumani)
2.Sopollitepa (Surxondaryo v. Muzrobod t. –TOPILDI:a) xom g’ishtdan qurilgan uy-joylar,b)spool buyumlar, c) bronzadan yasalgan mehnat qurollari d) zeb-ziynatlar yasalgan ustaxona qoldiqlari,e)yirik xumlarda saqlangan bug’doy va arpa doni
3)Jarqo’ton (Surxondaryo v.) –ilk shahar alomatlari ko’zga tashlanadi.

Temir davri

• Temir 1500 gradusda eriydi

  
  

• Temirdan birinchi bo’lib Kichik Osiyodagi xettlar mil avv XIV – XIII asrlarda foydalangan

  
  

• Xttlardan so’ng Mesopatamiya, Eron, Kavkazorti hududlari foydalangan.

  
  

• Temirdan dastlab zeb – ziynat buyimlari yasashda foydalanilgan. Misol uchun:Misr fir’avni Tutanxomon maqbarasidan va Kavkazdagi Maykop g’oridan topilgan

  
  

• Mil avv IX-XIII asrlarda O’rta Osiyoda temir davriga o’tish boshlangan ilk mehnat qurollari yasash boshlangan

  
  

• Doimiy harbiy to’qnashuv sharoitida qabila ittifoqlari paydo bo’ldi

  
  

• Temir asri boshlarida O’rta Osiyo aholisi 4 guruhga bo’lindi

  
  

1.kohinlar

2.jangchilar Buni ketma ketlikda yod oling
3.dehqonlar
4.hunarmandlar

• “nmana” – katta patriarxat oila

  
  

• “vis” – urug’ jamoasi

  
  

• “varzana” – hududiy qo’shnichilik jamoasi

  
  

• “zantu” – qabila

  
  

• “dax’yu” – qabilalar ittifoqi

  
  

Ijtimoiy tizum taraqqiyoti

1.Ibtidoiy to’da
2. urug’
3.qabila
4. qabilalar ittifoqi