Азимжон қосимов тиббий терминлар изоҳли луғати

23


Бачадон ағдарнлншн


2. Қиз ва ўғил болаларнинг жисмоний ҳамда маънавий жиҳатдан ривожланиб шаклланган пайти.
Балоғатга етганлик — қ. Жинсий етуклик.
Балоғатга етиш — қ. Жинсий етилиш.
Балоғатга етиш даври — қ. Жинсий етилиш даври.
Балғам (син. қоқириқ) — йўгалганда нафас йўллари- дан отилиб чиқадиган, туси, консистенцияси, миқдори, ҳиди, ёпишқоқлиги ва бошқа табиати турлича бўлган патологик шилимшиқ ажралма.
Рус. Мокрота.
Балғам ажралиши — йўталганда балғам (қ.)нинг нафас йўлларидан кўчиб чиқиши; нафас йўллари касалликлари- дан дарак берувчи асосий белги.
Рус. Вшделение мокроти.
Балғам кўчирувчи дорилар — қ. Балғам кўчи- рувчи воситалар.
Балғам кўчирувчи воситалар (син.: балғам кўчирув- чи дорилар, балғам кўчирувчилар, балғам кўчирувчи моддалар) — балғамни юмшатиб кўчиши- ни енгиллатувчи ва тебранма эпителийнинг активлигини оширувчи дори воситалар (қ.).
Рус. Отхаркиваюшце средства.
Балғам кўчирувчилар — қ. Балғам кўчирувчи во- ситалар.
Балғам кўчирувчи моддалар — қ. Балғам кўчи- рувчи воситалар.
Балғамли йўтал — йўталганда балғам ажралиб чи- қадиган йўтал; қ. Нам йўтал.
Рус. Влажнмй кашель.
Балғамсиз йўтал — қ. Қуруқ йўтал.
Банг — арабча "наша"нинг форс-тожикча номи.
Банги — 1. қ. Нашаванд.
2. қ. Гиёхиаид.
Барқарор меҳнатга яроқсизлик — қ. Ногирон- лик.
Бачадон — аёлларнинг кичик чаноғи бўшлиғида жойлаш- ган, уруғланган тухум ҳужайра пайвандланиб олиб ривож топадиган мушаклардан тузилган ичи бўш ноксимон аъзо.
Рус. Матка.
Бачадон ағдарилиши — туғруқдан сўнг ёки туғруқдан ке- йинги давр мобайнида юз берадиган асорат; бунда бачадон астари (ичи) ташқари (авраси)га қисман ёки бутунлай ағда- рилиб қинга тушиб туради; баъзан ташқарига чиқади ҳам.


и««.21уои2.сот ки(иЬхопаз1

Бачадон бўйнн

24


Рус. Вмворот матки.
Бачадон бўйни — бачадоннинг қинга ботиб турган қуйи торайган қисми.
Рус. Шейка матки.
Бачадон бўйнидаги ҳомиладорлик — уругланган тухум ҳу- жайранинг бачадон бўйнига пайвандланиб шу ерда униб- ўсишидан юзага келган ҳомиладорлик.
Рус. Шеечная беременность.
Бачадон бўйпи оқчили — гинекологияда — бачадон бўйни
(қ.) да кечаётган касаллик жараёнидан ажралаётган оқчил (қ.).
Бачадон бўйни сохта яланиши — бачадон ташқи тешиги соҳасидаги цилиндрик эпителийнинг бошқа кўп қаватли эпителийлар орасида учланиб, қизариб эрозияга ўхшаб ту- риши; келиб чиқиш сабаби номаълум.
Рус. Псевдоэрозия шейки матки; син. эрозия шейки матки ложная.
Бачадон бўйни яланиши — бачадон бўйни қин қисми- нинг шиллиқ парда эпителийси эрозияси.
Рус. Эрозия шейки матки.
Бачадонга қуйиш — суюқликни бачадон бўшлигига юбо- риш; ҳомиладорликни узиш, суюқ контраст моддалар юбориб рентгенда текшириш ва бошқа мақсадларда кўлланилади.
Рус. Внутриматочное вливание.
Бачадондан қон кетиш — бачадон ички деворининг тур- ли хил касалликлари, ўсмалари оқибатида бачадон девори- даги йирик қон томирларнинг ёрилишидан юзага келадиган патологик жараён.
Рус. Маточное кровотечение.
Бачадон ёрилиши — бачадон девори бугунлшининг бузили- ши; ҳомиладорлик ва тугруқ жараёнларининг ўта огир асорати.
Рус. Гистерорексис; син. разрмв матки.
Бачадон ички босими — ҳомиладорликда бачадон бўшли- ғидаги босим; у — бачадон мушаклари тонуси ўзгариши ва қоғоноқ сувининг кўпайиши билан ортиб боради.
Рус. Внутриматочное давление.
Бачадон найи (син.: тухум йўли, Фаллопио найи) — бир томони бачадон бўшлиғи билан туташган, иккинчи томони кенгайиб бориб тухумдон юзасида қорин пардаси бўшлиғига очилган бир жуфт найсимон аъзо; тухум ҳужайра билан сперматозоидларни ташиш, уругланиш, уруг- ланган тухум ҳужайранинг ҳомиладорликнинг илк даврида ривожланиши ҳамда эмбрионнинг бачадонга келиб туши- шини таъминлаш каби функцияларни бажаради.