Азимжон қосимов тиббий терминлар изоҳли луғати

55


Девор ҳазми


нуқсонлардан ва, шунингдек, бир неча ой ва йиллардан кейин юзага чиқувчи патологик ҳолатлардан хабар берувчи белги.
Рус. Предвестник.
Дарвоза — қ. Қопқа.
Дард I — қ. Касаллик.
Дард II — қ. Тўлғоқ.
Дардисак — халқ табобатида — бирор аъзога ёки бирор гавда қисмига кутилмаганда қон қуйилиш касаллиги.
Ик. номи Сакта.
Рус. Апоплексия.
Дардманд — қ. Касалманд.
Дардчил — қ. Касалманд.
Дармондори (-лар) — озиқ-овқатларда сезилмай- диган миқдорда бўладиган, овқатнинг алмаштириб бўлмай- диган органик фактори; у энергия ҳам бермайди, пластик материал бўлиб хизмат ҳам қилмайди, фақат биокимёвий ва физиологик жараёнлар бошқарилишида қимматли омил бўлиб иштирок этади.
Ас. т. Витамин (-лар).
Рус. Витамин (-м).
Дароз — қ. Новча.
Даста I — анатомияда — организмдаги айрим суяклар- нинг дастани эслатувчи қисми; мас., тўш дастаси, болғача суяк дастаси ва ҳоказо.
Рус. Рукоятка.
Даста II — анатомияда — қ. Тутам.
Даҳлго — анатомияда — ичи бўш аъзо ва тузилмалар- нинг уларга киравериш қисми; ҳар кдндай аъзо ва тузилма- ларнинг даҳлизи ўзига хос чегара ва тузилишга эга.
Рус. Преддверие.
Даҳлиз-чиғаноқ аъзоси (син.: эшитув ва мувоза- нат аъзоси, қулоқ I) —эшитув ва вестибуляр анализа- торларнинг периферик қисми; ташқи, ўрта ва ички қулоқ қисмларидан ташкил топган.
Рус. Преддверно-улитковмй орган; син.: орган слуха и равновесия, ухо.
Девор ҳазми — ичак шиллиқ пардаларидаги микроворси- наларга адсорбланган ҳазм ферментлари таъсирида бўлади- ган ҳазм.
Рус. Пишрварение пристеночное.
Денгиз касаллиги — қ. Чайқалиш касаллиги. иии.21уои2.сот ки(иЬхопаз1

Денгиз шнфо балчнқларн

56


Денгиз шифо балчиқлари — денгиз кўрфазлари тубида йи- ғиладиган сульфидди шифобахш балчиқлар; таркибида суль- фидларнинг кам, лойсимон заррачаларнинг кўп бўлиши ва балчиқ эритмаларининг минераллашуви нисбатан юқори бў- лмаслиги билан бошқа балчиқлардан ажралиб туради.
Рус. Лечебнме грязи морские.
Дид — ҳаётнинг энг гўзал томонларини, турмушнинг ўта нозик жиҳатларини, нарса-ҳодисаларнинг қалбларни тўлқинлантирувчи, ларзага солувчи нафис сирларини, санъат ва маданият асарларининг юракларни жунбушга келтирувчи жозибаларини, наср ва назмларнинг ҳис-туй- ғуларни тугёнга солувчи ўйноқликларини, одамлар чиро- йида яширинган офатижон маъноларни илғай олиш, улар- дан завқланиш хусусияти.
Дил — қ. Юрак.
Дилгир кайфият — қ. Ғамгин кайфият.
Дилоқ — қ. Қин.
Дил ўйнаши — қ. Юрак ўйнаши.
Димиқиб қолиш — қ. Димиқиш.
Димиқиш (син. димиқиб қолиш) — халқ табобати- да — 1. Туғруқ қийин кечганда ҳомиланинг кислород билан яхши таъминлана олмаслиги ёки чақалоқнинг оғзи-бурни ўралиб қолиши оқибатида нафас ололмай қолишидан келиб чиқадиган ўлим олди ҳолати; асфиксиянинг бир тури.
2. Ҳаво (кислород) етишмай қолишидан юзага келадиган бўғилиш ҳолати.
Димланиш шиши — веноз қоннинг ёхуд лимфанинг оқиб кетиши қийинлашиб қолиши оқибатида юзага келадиган тттиш.
Рус. Застойнмй отёк.
Димоғ — анатомияда — бурун бўшлиғи билан оғиз бўш- лиғи туташган оралиқ.
Диққат — биргина объектнинг идрокини шу вақтнинг ўзида бошқа объектларга чалғимасдан тўғри онгга йўналти- ришни таъминловчи руҳий фаолиятни уюштириш шакли.
Рус. Внимание.
Довдир — телба-тескари, телбанамо иш қиладиган, дов- дираб юрадиган, довдир-совдир гаплар гапириб юборади- ган, аммо эс-ҳуши жойида одам.
Довдираш — 1. Координацияси бузилган ҳолатда юриш; гандираклаш, алпон-талпон ҳаракатлар қилиш.


\н\н\н.г\'уоит..сот ки(иЬхопаз1