Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012

15. ÖLÜ XORTLADI
I mətn

Bir dəfə Qala dərəsində gejə bular yatır, malları gedif dolmuşdu erməninin taxılına. Ermənilər gəldilər malı yığdılar apardılar. Bədəl addı bir kişi vardı. Bir cinaza qayırdılar, Bədəli yıxdılar cinazaya, başdadılar ağlaşmağa. Ermənilər də gəldi.

– Arə noluf? Malınız taxılı yeyif.

Deyillər:

– Taxıl nədey, adamımız ölüf başımız qarışıf.

Ermənilərə deyiflər kömək eliyin cinazəni çıxardax yolun qırağına, qoyax maşına. Bədəl də papiros çəkən imiş. Cinazəni çiyinnərinə alıf aparanda deyif:

– Ə, mana bir papiros verin, – deyəndə kamallılar cinazəni qoyuf deyir:

– Ədə, sən öl, ölü xortdadı.

Ermənilər də qorxub qaçır. Heylə erməniləri aldadıf mal-qaralarını da alıllar.
II mətn

Onnar (kamallılar – top.) yaman kələkbaz olullar. Bir səfər dağa gedillər, yaz vaxdıdı. Yazda da biçənəhlər, ot sahələri qoruğ olur. Hoçazın üsdündə düşüllər, malı buraxıllar xamın içinə. Oturullar çörək yeyillər. Birdən görüllər ki, budu, qoruxçu gəlir söyə-söyə. Tez yoldaşının birini uzandırır, flaşı çəkir üzünə. Çörəyi-zadı yığışdırıllar. Deyir, qardaş, söyüş eləmə, görmürsən ə, ölümüz düşüf, niyə söyüş eliyirsən? Bu gəlif baxır.

– Ə, dilim-ağzım qurusun qardaş, vallah bilməmişəm.

Deyillər, bu qəflətən rəhmətə getdi, başımız qarışdı buna mal dağıldı. Deyillər, sən otur bunun yanında meyidi yiyəsiz qoymuyax. Biz malı komluyax, Əli bulağınnan keçirək, onnan sora gələk meyidi götürək. Qoruxçu meyidə yaxın oturmuşmuş. Bunnar gedəndə bir az aralıda oturur. Bunnar tez-tez baxırmış. Deyir, ə, meyidin nəyinnən qorxajam. Bir az yaxınnaşır. Başdıyır siqaret çəkməyə. Siqareti yandırıf bir-iki qullaf alanda birdən bu, flaşın altınnan əlin uzadır ki, ə, birin də mə ver deyəndə bu adam nətər götürülürsə, öz kəndləri qalır, başqa kəndə tərəf qaçır. Özünü ölülüyə vuran da flaşı götürüf yoldaşdarının dalınca gedir.