Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012

4. DƏLİ SÖZÜ
I mətn

Genə də bını Gülsüm nənədən eşitmişəm. Bir bölgənin hökmdarı olur. Gəlir Bəhlulu Danəndəyə deyir ki, Bəhlulu Divanə, mənə elə bir yol örgət ki, yığım saxlıyım. Ölkəmə ajlıx düşəndə, onu satım, ölkəmi dolandırım.

Axı, o, Bəhlula Divanə dedi. Bəhlul ona deyir ki, get soğan al, vır anbara. Gedir nə qədər bölgələrdə soğan var, yığır anbarlara ki, ajdıx düşəndə sataram. Bir başqası da gəlir deyir ki, Bəhlulu Danəndə, mənə elə bir yol göstər ki, gələcəhdə ölkəmə ajdıx düşəndə mən onu satım, ölkəm ajınnan ölməsin. Bəhlulu Danəndə ona deyir ki, get dəmir al, vır anbara. Gedir, nə qədər dəmir var alır, gətirir qoyur ambara. Elə dövr gəlir ki, ölkələrə ajdıx düşür. Soğan alan adam anbarın ağzını açır ki, aparsın satsın, ölkəsini dolandırsın. Görür ki, soğannar hamısı cücərif, xarab oluf, məhf oluf gedif. Ama dəmiri ambara vuran adam gedif açıf dəmiri yavaş-yavaş satıf başdıyır ölkəsini ajdıxdan qutarmağa. Sora hər ikisi Bəhlulu Danəndənin yanına yollanıllar. Biri təşəkkür üçün gedir, biri də qarğış üçün gedir. Dəmir alan adam deyir ki, çox sağ ol, ölkəm ajınnan ölmədi da, sağ-salamat qutardı. Soğan alan adam deyir ki, Allah sənin evii yıxsın. Mənim ölkəm hamısı batdı. Nooldu bəs? Bəhlulu Danəndə deyir ki, nolacax, sən maa dəli dedin, mən də saa dəli söz dedim. Bı da maa ağıllı dedi, mən də ona ağıllı söz dedim. Sora hər ikisi dimməz gedir.
II mətn

Bəhlul Danəndəni bir dəfə şah çağırır saraya. Deyir, Bəhlul Danəndə, başqa döölətnən bizim aramızda müharibə gözdənilir. Mənim varım-döölətim var, bunu neyniyim? Deyif ki, şah sağ olsun, var-döölətini ver dəmirə, vur xəzinəyə. Şah nə qədər xəzinədə qızılı var, verir dəmirə, yığır xəzinəyə, saxlıyır. Aradan bir müddət keçənnən sora başqa bir məmləkətin şahı buna müharibə elan eliyir. Dəmir xəzinədə, usdalar qalxan, qılınc, nə lazımdı hazırlayır. Mühairbə başdıyır, bular qələbə çalır. Şah bunnan ləzzət alır. Bir müddət keçənnən sora deyir ki, Bəhluli Divanə, bu var-dööləti neyniyim? Deyir, şah sağ olsun, ver soğana, vur xəzinəyə. Şah verir soğana, vurur xəzinəyə. Aradan iki ay, üç ay keçməmiş soğandı cücərib tələf olur da. Çağırır deyir, ay Bəhlul Danəndə, bu nə məsləhət idi sən mənə verdin? Deyir, şah sağ olsun, sən maa dedin Bəhlulu Danəndə neyniyim, mən saa danəndə söz dedim. İkinci dəfə mənə Bəhluli Divanə dedin, mən də dəli sözü dedim.