Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012

144. HƏRƏNİN ÖZ QİSMƏTİ VAR
Bir gün də iki yoldaş çıxıllar yola, qazaşdan ötrü gedillər. Biri yoldan yarımçıx qayıdır, o birsi gedir. Yoldan qayıdan Kürün qırağında durmuşmuş. Görür canavar bir dəsdə qoyunu Arazın o tayınnan vurdu, qoyun hamısı keşdi bu taya. Qoyunu yığır gətirir qapıya. Oturmuşmuş küçədə, baxır görür it gedir, itin ağzında bir torba var. İti qavır. Qavanda torba düşür. Torbanı götürür ki, bunun içi teyxa qızıldı. İşdəməyə gedən əliboş gəlif, heş bir şey gətirmiyif. Gəlif görür ki, yoldan qayıdanın cahı-cəlalı başınnan aşır. Deyir:

– Qardaş, axı mən səni aj qoyuf getmişdim.

Deyir:

– Bilirsən nə var, Allah-taala kişiyə vermək isdiyəndə qurt da ona verir, it də verir. Hərənin öz qisməti var.

145. GÜDUL ADAM
Deyilənə görə, bir kişi yol gedirmiş. Görür ki, yolun qırağında bir güdul²⁹ adam var. Güdul adamın nə qolları, nə də qıçdarı olur. Başdı, bir də bədəndi. Güdul deyif, hara gedirsən? Deyir, vallah bu kasıfçılıxdan canım yığılıf boğaza. Gedirəm qurban olduğumun yanına, görüm havaxt ruzu bəxş eliyəjəh maa, kasıfçılıxdan havaxt canım qutarajeh. Güdul deyir ki, sən Allah, gedirsənsə, mənim də dərdimi de. De ki, bəs mən yolun qırağında qalmışam, heş kəsə lazım deyiləm. Mənim canımı alsın da, özü yaradıf.

Nəysə, bu gedir kəlmələşməyə. Öz dərdini deyir, sora Güdulun dərdini deyir. Qurban olduğumun da mələhləri var, deyilən sözü qəbul eliyəni var. Deyir ki, bəs yolun qırağında belə bir adam var idi. Deyir ki, qurban olduğum məni nə məqsədə yaradıf? Məni öldürsün canım qutarsın, qalmışam yolun qırağında. Belə dəəndə qurban olduğum deyir ki, get denən ki, onu bir məqsəd üçün yaratmışam. Cəhənnəmdə bir deşih var, onu ora tıxac düzəltmişəm. Kişi gəlif bunu Güdula dəəndə deyir ki, sənin varlığına min şükür Allah. Mən elə bilirdim ki, məni məqsədsiz şəkildə yaratmısan. Heş deməynən mən də bir şeyə lazım olaram. Min şükür sənin varlığına. Min şükür dəənnən sora qurban olduğum Güdulun qolunu, qılçasını bərpa edif, qoşuf camahata.